Jak korzystać ze słownika?

łza

  • Definicja
    kropla słonej, przezroczystej cieczy, wypływającej z oka głównie podczas płaczu
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

    czynności i stany fizjologiczne


    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Stany psychiczne człowieka

    zachowania emocjonalne

  • Połączenia
    • ogromne, obfite, rzęsiste, wielkie; gorzkie, radosne łzy
    • łzy radości, szczęścia, śmiechu; tęsknoty, wzruszenia, żalu; bólu, rozpaczy, wściekłości
    • krople, morze, potok, strugi łez
    • łzy lecą, leją się, płyną, spływają; cisną się (do oczu), napływają (do oczu)
    • dławić, hamować, powstrzymać/powstrzymywać, tłumić; obetrzeć/obcierać, otrzeć/ocierać łzy
    • mieć łzy w oczach
    • doprowadzić kogoś; wzruszyć/wzruszać kogoś do łez
    • dziękować; mówić, opowiadać, powiedzieć ze łzami (w oczach)
    • łzy jak groch
    • czysty jak łza
    • mieć oczy pełne łez
  • Cytaty

    Szeroko lały się łzy, a rozpaczy towarzyszyły wspomnienia o księdzu, który był dobrym i mądrym człowiekiem.

    źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Turyn, ulica USSR, Polityka, 2006-02-18

    Smutna szła między drużkami, a gorące łzy spływały jej po policzku, kapiąc na książeczkę do nabożeństwa, którą trzymała w dłoni.

    źródło: NKJP: Ewa Wawoczny: O czym szemrze źródło podań, Nowiny Raciborskie, 2002-03-13

    Mamo - płakało dziecko, a łzy kapały na zeszyt - ja nie dam rady, ja się tego nigdy nie nauczę.

    źródło: NKJP: Bez taryfy ulgowej, Dziennik Polski, 2000-02-05

    Może mamusia nie mogła uwierzyć nawet w to, że ja ją kocham... - pomyślała Aurelia i nagle gorące łzy spłynęły jej dwoma strużkami z kącików oczu, po skroniach i włosach - i wsiąkły w poduszkę.

    źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993

    Do dzisiaj bardziej pamiętliwi telewidzowie mają przed oczami twarz kobiety, szlochającej do mikrofonu: - To nie są łzy radości, to są łzy bólu.

    źródło: NKJP: Łzy bólu mistrzyni, Dziennik Polski, 2006-12-16

  • Odmiana

    część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: ż

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. łza
    		 łzy
    D. łzy
    		 łez
    C. łzie
    		 łzom
    B. łzę
    		 łzy
    N. łzą
    		 łzami
    Ms. łzie
    		 łzach
    W. łzo
    		 łzy
  • Pochodzenie

    psł. *slьza 'łza, kropla soku, wilgoci'

    st.pol. slza, słza

CHRONOLOGIZACJA:
SStp
SPXVI
SKN
SJPXVII
STR
SL
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
FRAZEOLOGIZMY:
coś wyciska łzy komuś
coś wyciska komuś łzy z oczu
krwawe łzy
ktoś wylewa łzy
ktoś leje łzy
ktoś mówi przez łzy
ktoś oblał łzami kogoś/coś
ktoś oblewa łzami kogoś/coś
ktoś płacze krwawymi łzami
ktoś połyka łzy
ktoś łyka łzy
ktoś roni łzę
ktoś toczy łzę
ktoś roni łzy
ktoś śmieje się do łez
ktoś zaśmiewa się do łez
ktoś śmieje się przez łzy
ktoś tonie we łzach
ktoś uronił łzę
ktoś utoczył łzę
ktoś uśmiał się do łez
ktoś uśmiecha się przez łzy
ktoś uśmiechnął się przez łzy
ktoś utonął we łzach
ktoś wylał morze łez
ktoś wylewa krokodyle łzy
ktoś leje krokodyle łzy
ktoś zalewa się krokodylimi łzami
ktoś roni krokodyle łzy
ktoś płacze krokodylimi łzami
ktoś wylewa łzy
ktoś leje łzy
ktoś wypłakał oczy
ktoś wypłakał wszystkie łzy
ktoś zalał się łzami
ktoś zalewa się łzami
ktoś/coś rozbawia do łez
ktoś/coś rozśmiesza do łez
ktoś/coś bawi do łez
ktoś/coś śmieszy do łez
ktoś/coś rozbawił/rozbawiło do łez
ktoś/coś rozśmieszył/rozśmieszyło do łez
ktoś/coś ubawił/ubawiło do łez
łza się w oku kręci
łza się w oku zakręciła
łzy stają w oczach komuś
łzy kręcą się w oczach komuś
łzy stanęły w oczach komuś
łzy zakręciły się w oczach komuś
łzy stanęły w oczach komuś
łzy zakręciły się w oczach komuś
na otarcie łez I
na otarcie łez II
rzewne łzy
śmiech przez łzy
wyciskacz łez
ziemski padół
padół łez
dolina łez
CHRONOLOGIZACJA FRAZEOLOGIZMY POKAŻ WSZYSTKO
Data ostatniej modyfikacji: 24.03.2014