-
książk.
republika - państwo
-
Używane w nazwach własnych i pisane wówczas wielką literą (Rzeczpospolita Polska, Rzeczpospolita Wenecka). Poza tym używane przeważnie w odniesieniu do państw i stosunków politycznych z danych epok.
-
[rzeczpospolita] lub [rzeczpospolita]
-
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Funkcjonowanie państwa
władza państwowa
-
- niezawisła, silna, wolna rzeczpospolita; rzeczpospolita demokratyczna, szlachecka
- mieszkańcy, prezydent; ustrój rzeczpospolitej
-
|
Zwycięscy Austriacy przeforsowali przyłączenie Krakowa do monarchii, co nastąpiło 16 listopada 1846 r. Kraków został zdegradowany. Przestał być niezawisłą rzeczpospolitą.
źródło: NKJP: W stolicy polskiej konspiracji, Dziennik Polski - Magazyn, 2003-02-13
|
|
[...] z historii wiadomo, iż Polska ma wielowiekowe tradycje tolerancji, a rzeczpospolita szlachecka była państwem wielonarodowym i wielowyznaniowym.
źródło: NKJP: Hej, kto Polak..., Dziennik Polski - Pejzaż, 2000-11-24
|
|
Podstawami ustroju Polski jako rzeczypospolitej demokratycznej będą: a) przyszła konstytucja, zapewniająca sprawne rządy, zgodne z wolą ludu, b) demokratyczne ordynacje wyborcze do ciał prawodawczych i samorządowych dające wierne odzwierciedlenie opinii społeczeństwa, c) przebudowa ustroju rolnego przez parcelację [...].
źródło: NKJP: I Opracowała Elżbieta Kotarska: Pod ostrzałem, Gazeta Wyborcza, 1993-07-31
|
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny:
ż
|
liczba pojedyncza |
liczba mnoga |
|
| M. |
rzeczpospolita
|
rzeczpospolite
rzeczypospolite
|
|
| D. |
rzeczpospolitej
rzeczypospolitej
|
rzeczpospolitych
rzeczypospolitych
|
|
|
|
| C. |
rzeczpospolitej
rzeczypospolitej
|
rzeczompospolitym
rzeczpospolitym
|
|
| B. |
rzeczpospolitą
|
rzeczpospolite
rzeczypospolite
|
|
| N. |
rzecząpospolitą
rzeczpospolitą
|
rzeczamipospolitymi
rzeczpospolitymi
|
|
| Ms. |
rzeczpospolitej
rzeczypospolitej
|
rzeczachpospolitych
rzeczpospolitych
|
|
| W. |
rzeczpospolita
|
rzeczpospolite
rzeczypospolite
|
|
Inne uwagi
Zwykle lp
-
Od: rzecz, pospolita jako przekład łac. res publica, w znaczeniu 'państwo, organizm społeczny'. Dawniej także pospolita rzecz 'dobro publiczne, społeczne'.
CHRONOLOGIZACJA:
2 połowa XVI w.,
Bańk
XVI w.,
Bor
Data ostatniej modyfikacji: 20.10.2014