ironia

  • wyrażanie pewnego znaczenia w ten sposób, że mówi (pisze się) się coś odwrotnego, a odbiorca z doboru słów, a także np. z barwy głosu ma wywnioskować, co w rzeczywistości myśli nadawca
  • [irońja]

  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

    • bezlitosna, bolesna, cierpka, cięta, gorzka, jadowita, kąśliwa, okrutna, pogardliwa, złośliwa, zimna, zjadliwa; prawdziwa; jawna, wyraźna; głęboka, silna; chłodna; cienka; ciepła, delikatna, dobroduszna, dobrotliwa, dyskretna, leciutka, lekka, łagodna, pobłażliwa, subtelna, sympatyczna, żartobliwa, życzliwa; smutna, tragiczna; gombrowiczowska; wyszukana; pewna, szczególna ironia; nieukrywana; skrywana, ukryta; zamierzona ironia
    • dawka, doza; błysk, grymas, iskierki; nuta, nutka, odcień; cień, odrobina, szczypta, ślad; granica; zmysł ironii
    • ironia w głosie, w oczach
    • pełen; niepozbawiony ironii
    • podszyty, zabarwiony ironią
    • ironia brzmi, zabrzmiała
    • nie kryć ironii
    • dostrzec, wyczuć, zauważyć, zrozumieć; ukryć/ukrywać ironię
    • coś ocieka ironią
    • mówić, pisać bez ironii
    • dodać; mówić, odpowiedzieć/odpowiadać, rzec, powiedzieć, stwierdzić/stwierdzać, zapytać; mruknąć; pisać; pomyśleć; patrzeć; uśmiechnąć się/uśmiechać się z ironią
  • - Ty wiesz lepiej, ty wykładasz na Sorbonie - odrzekł z lekką ironią - ja jestem tylko prostym historykiem.

    źródło: NKJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996

    – No, to mi się podoba! Ekspansywny biznes we wsi Głucha. – Nina nawet nie próbowała ukryć ironii w głosie.

    źródło: NKJP: Joanna Szymczyk: Ewa i złoty kot , 2004

    Krysia twardo broniła swojej indywidualności, również w konfrontacji z wyjątkowo ekspansywnym życiowo ojcem. Przypatrywała się życiu wnikliwie, ale z dystansem, z odrobiną ironii.

    źródło: NKJP: Dorota Mycielska: Z Kresów do Wielkopolski. Wańkowicze w Jerce , 2002

    Z tych właśnie nieszczęsnych zesłańców i więźniów Gułagu, zwolnionych na mocy „amnestii” (choć słowo „amnestia” brzmi jak ironia wobec niewinnych ofiar), tworzono na południu ZSRR armię polską [...].

    źródło: NKJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 2001

    [...] recenzent [...] nie silił się już na ironię i przewrotne złośliwości.

    źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek , 2006

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: ż

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. ironia
    ironie
    D. ironii
    ironii
    neut
    ironij
    char
    C. ironii
    ironiom
    B. ironię
    ironie
    N. ironią
    ironiami
    Ms. ironii
    ironiach
    W. ironio
    ironie

    Inne uwagi

    Zwykle lp

  • łac. īrōnia

    z gr. eirōneía

CHRONOLOGIZACJA:
1 połowa XIX w., Bańk
Data ostatniej modyfikacji: 19.05.2014