biedronka

  • niewielki owad o czerwonych pokrywach skrzydełek z czarnymi kropkami
  • CZŁOWIEK I PRZYRODA

    Świat zwierząt

    owady

  • synonimy:  zazula
    hiperonimy:  owad
    • kropki biedronki
  • Już schodził z werandy, gdy na wilgotnej, z lekka omszałej balustradzie dojrzał malutką, nieruchomą, przycupniętą biedronkę. Schylił się i delikatnie przesunął ją sobie na dłoń. Przestraszona nie ruszała się dłuższą chwilę, dopiero gdy podniósł rękę do ust i chuchnął na nią parę razy ciepłym oddechem, biedronka ożyła i zaraz pośpiesznie poczęła wędrować po otwartej dłoni.

    źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001

    Pewnego dnia wleciała do pokoju biedronka. Położył ją sobie na ręku i mówił, że to jest polski robaczek, bo jego narzeczona całowała biedronki i wysyłała do nieba po kawałek chleba.

    źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Kabaret metafizyczny, 1995

    Biedroneczki są w kropeczki wcale nie po to, żeby ładniej wyglądać i komuś się podobać. Ich jaskrawe ubarwienie jest pewnego rodzaju ostrzeżeniem - jeśli mnie zjesz lub dotkniesz, będzie z tobą źle, dlatego drapieżne owady, na przykład drapieżne mrówki, biedronek unikają.

    źródło: NKJP: Rozalia Ćwiertnia: Biedronka, Gazeta Krakowska, 2004-04-01

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: ż

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. biedronka
    biedronki
    D. biedronki
    biedronek
    C. biedronce
    biedronkom
    B. biedronkę
    biedronki
    N. biedronką
    biedronkami
    Ms. biedronce
    biedronkach
    W. biedronko
    biedronki
  • Od: psł. przym. *bedrъ 'łaciaty, cętkowany, plamisty'. Określenie to ulegało rozmaitym przekształceniom przez skojarzenia z różnymi rodzinami wyrazów.
    Wspomniany przym. pochodzi od psł. rzecz. *bedro 'biodro' i pierwotnie znaczył 'mający plamy na biodrach'.

CHRONOLOGIZACJA:
1643, Knap
W postaci: biedrunka.
Od XV w. wiodrunka.
Data ostatniej modyfikacji: 20.09.2015