iść - Wielki słownik języka polskiego PAN

18.

używane do zakomunikowania, że stan lub sytuacja nazwana następującym rzeczownikiem niewątpliwie nastąpi i czas oczekiwania na to jest coraz krótszy

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości czasu

upływ czasu

Połączenia

wiosna, zima; burza, deszcz; ochłodzenie, odwilż; noc idzie; mrozy, przymrozki idą

Cytaty

Pełno jaskółek widzę. Idzie na deszcz, a potem wiosna ruszy jak dzika.

źródło: NKJP: Władysława : Z frontu walki z reakcją i Redakcją, www.forum.michalkiewicz.pl, 2006-08-17

O tym, że idzie jesień codziennie ostrzega nas przyroda. - Dla mnie pierwszą oznaką zbliżającej się jesieni jest to, że lecą na południe biegusy zmienne i krzywodziobe, a dzieje się to już w połowie lipca – opowiada przyrodnik Jacek Słupek - w sierpniu znikają z Radomia jerzyki, a potem z okolic miasta bociany.

źródło: NKJP: Zbigniew Bąk: Region > Właśnie nadchodzi astronomiczna jesień, Echo Dnia, 2007-09-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

Składnia

Rz_nieżywotny	+	iść	+
Ø	+	iść	+	na CO

Pochodzenie

psł. *jьti, *jьdǫ

Pierwotnie bezokolicznik miał postać ić; forma współczesna jest wtórna.