rychły - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

książk. taki, który ma wkrótce nastąpić

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości czasu

upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

szybki

Połączenia

rychły finał, koniec, kres, upadek, zgon; powrót; przyjazd, wyjazd; wybuch; termin; rychła akcesja; finalizacja, realizacja, ratyfikacja; beatyfikacja; dymisja; klęska, katastrofa; likwidacja, odbudowa; nowelizacja; obniżka, podwyżka; poprawa; przeprowadzka, wizyta; odpowiedź; zima; śmierć; zmiana; rychłe członkostwo, małżeństwo, zamążpójście; nadejście, spotkanie; przyjęcie, rozpoczęcie, zakończenie; rozwiązanie; uchwalenie; zwycięstwo; rychłe wybory

Cytaty

	Drobne wahania koniunktury giełdowej nie zmieniają faktu, że wokół parkietu nie widać sygnałów zapowiadających rychłe i trwałe odwrócenie tendencji na korzyść inwestorów. źródło: NKJP: Popyt w dogrywkach, Dziennik Polski, 1999-11-03
	Panu Stanisławowi Ostachowskiemu, który z czwartku na piątek nabawił się na wierch[u] Bańskiej czterdziestostopniowej gorączki, życzymy serdecznie rychłego powrotu do zdrowia. źródło: NKJP: W Szaflarach i okolicy - Zmagania z zimą, prasa, Tygodnik Podhalański, nr 4, 2000
	Tymczasem część przebywającego w Krzemieńcu korpusu dyplomatycznego coraz natarczywiej żądała możliwie najrychlejszego przemieszczenia się ku granicy rumuńskiej. źródło: NKJP: Eugeniusz Duraczyński: Rząd polski na uchodźstwie1939-1345 : organizacja, personalia, polityka, 1993
	Niestety, optymistyczne dane statystyczne nie gwarantują rychłej poprawy nastrojów społecznych. źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2003-08-25

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rychły	rychły	rychły	rychłe	rychła
D.	rychłego	rychłego	rychłego	rychłego	rychłej
C.	rychłemu	rychłemu	rychłemu	rychłemu	rychłej
B.	rychłego	rychłego	rychły	rychłe	rychłą
N.	rychłym	rychłym	rychłym	rychłym	rychłą
Ms.	rychłym	rychłym	rychłym	rychłym	rychłej
W.	rychły	rychły	rychły	rychłe	rychła

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rychli	rychli	rychłe	rychłe
D.	rychłych	rychłych	rychłych	rychłych
C.	rychłym	rychłym	rychłym	rychłym
B.	rychłych	rychłych	rychłych	rychłe
N.	rychłymi	rychłymi	rychłymi	rychłymi
Ms.	rychłych	rychłych	rychłych	rychłych
W.	rychli	rychli	rychłe	rychłe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rychlejszy	rychlejszy	rychlejszy	rychlejsze	rychlejsza
D.	rychlejszego	rychlejszego	rychlejszego	rychlejszego	rychlejszej
C.	rychlejszemu	rychlejszemu	rychlejszemu	rychlejszemu	rychlejszej
B.	rychlejszego	rychlejszego	rychlejszy	rychlejsze	rychlejszą
N.	rychlejszym	rychlejszym	rychlejszym	rychlejszym	rychlejszą
Ms.	rychlejszym	rychlejszym	rychlejszym	rychlejszym	rychlejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rychlejsi	rychlejsi	rychlejsze	rychlejsze
D.	rychlejszych	rychlejszych	rychlejszych	rychlejszych
C.	rychlejszym	rychlejszym	rychlejszym	rychlejszym
B.	rychlejszych	rychlejszych	rychlejszych	rychlejsze
N.	rychlejszymi	rychlejszymi	rychlejszymi	rychlejszymi
Ms.	rychlejszych	rychlejszych	rychlejszych	rychlejszych

Pochodzenie

płn. psł. *rychlъ 'będący w ruchu, poruszający się, ruchliwy', 'taki, który poruszając się wyrasta (np. o cieście), pulchny'

Budowa wskazuje na pierwotny imiesłów hipotetycznego czasownika *rychnǫti, który należy łączyć z psł. *rušiti (zob. ruszyć).
Już w st.pol. szereg znaczeń wtórnych ‘ruchliwy, szybki' > 'wykonywany w krótkim czasie, bez zwłoki, bez ociągania się’, ‘taki, który ma wkrótce nastąpić, niedaleki’, ‘wczesny’; ‘wykonujący bez zwłoki, chętny, ochotny’, ‘porywczy, popędliwy’.