-
1.
bezbarwna, lepka, ciągnąca się substancja, wydzielana przez niektóre części organizmu człowieka, zwierzęcia lub rośliny -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat zwierząt
budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat roślin
budowa i funkcjonowanie roślin -
hiperonimy: wydzielina
-
- gęsty, lepki śluz
- pokryty, zlepiony śluzem
- wydzielać śluz
-
Śluz ślimaków zawiera substancje bakteriostatyczne, z których wytwarza się lekarstwa na schorzenia astmatyczne, gruźlicę oraz maści ułatwiające i przyspieszające gojenie się ran.
źródło: NKJP: Wojciech Markiewicz: Los mięczaka, Polityka, 2006-10-21
Istotą tego ciężkiego schorzenia jest powstawanie w drogach oddechowych, jelitach, trzustce, wątrobie, śliniankach, jądrach śluzu o zmienionym składzie i właściwościach.
źródło: NKJP: Walka o oddech, Wieści Podwarszawskie, 2000-03-12
Ryba wydziela bez przerwy nadmiar soli w postaci słonego śluzu przez skrzela.
źródło: NKJP: Jan Rurański: Dlaczego sól jest słona, 1984
Na jego liściach znajdują się dwa typy gruczołków, wydzielających śluz i enzymy trawienne. Owad przykleja się do lepkiej od śluzu powierzchni liścia, która stopniowo się zwija.
źródło: NKJP: Dorota Wrońska: Gdzie szukać drapieżnych roślin, Wiedza i Życie, 1998
Powierzchnia zewnętrznej osłonki jaja traszki w chwili składania go, pokryta jest cieniutką warstewką lepkiego śluzu, pełniącego rolę kleju.
źródło: NKJP: Włodzimierz Juszczak: Traszki, 1967
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza liczba mnoga M. śluz
śluzy
D. śluzu
śluzów
C. śluzowi
śluzom
B. śluz
śluzy
N. śluzem
śluzami
Ms. śluzie
śluzach
W. śluzie
śluzy
Inne uwagi
Zwykle lp
-
psł. *sluzъ / *sluzь 'lepka wydzielina gruczołów ślinowych'
Nieregularny palatalny nagłos wywołany wpływem dawnego (i bliskiego znaczeniowo) rzeczownika śliz (< psł. *slizъ 'śluz, szlam').