Jak korzystać ze słownika?

zwyciężyć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. w walce

  • Definicja

    1.

    osiągnąć pomyślny wynik w jakiejś walce bądź rywalizacji
  • Noty o użyciu

    Imiesłów bierny używany również samodzielnie w funkcji rzeczownika, np. nie było zwyciężonych, nie było zwycięzców.

  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Wojsko i wojna

    czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną


    CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

    Czas wolny

    gry i zabawy


    CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

    Sport

    czynności związane ze sportem

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  pokonać
    przemóc
    wygrać
    zatriumfować
    zatryumfować
    antonimy:  przegrać
    ulec
  • Połączenia
    • kandydat, prezydent; Czarniecki, Hitler, Napoleon...; reprezentant kogoś, zawodnik; zespół zwyciężył; drużyna, ekipa, para, reprezentacja; Cracovia, Legia, Wisła... zwyciężyła; Austriacy, Francuzi, Norwegowie...; przedstawiciele, zwolennicy czegoś; komuniści, postkomuniści; gracze, koszykarze, piłkarze; faworyci, gospodarze; studenci, uczniowie; seniorzy zwyciężyli; siatkarki, zawodniczki zwyciężyły
    • zwyciężyć nieprzyjaciół, przeciwników, rywali, wrogów; czyjąś armię, czyjeś wojska; Anglię, Francję, Szwecję...
    • zwyciężyć różnicą iluś punktów
    • zwyciężyć na własnym boisku; na wyjeździe
    • zwyciężyć w walce; w bitwie, w potyczce, w wojnie; w konkursie, w plebiscycie, w rankingu, w wyborach; w biegu, w finale, w jakiejś konkurencji, w klasyfikacji (generalnej, końcowej), w meczu, w mistrzostwach, w półfinale, w turnieju, w wyścigu, w zawodach; w jakiejś kategorii; w przetargu
    • zwyciężyć z jakimś wynikiem
    • zwyciężyć indywidualnie; dwukrotnie, trzykrotnie, wielokrotnie..., ponownie; bezapelacyjnie, minimalnie, ostatecznie, wyraźnie; gładko, łatwo, pewnie, zdecydowanie; niespodziewanie, zasłużenie
    • pomóc; móc, potrafić, zdołać; chcieć, musieć, pragnąć; (nie) wystarczy zwyciężyć
    • zwyciężyć i zdobyć; walczyć i zwyciężyć
    • zostać zwyciężonym
  • Cytaty

    Jeżeli zwyciężę w wyborach prezydenckich, to jest szansa, że właśnie z tym parlamentem i z tą koalicją większościową wreszcie ta operacja zostanie przeprowadzona.

    źródło: NKJP: Marcin Król: Debata Prezydencka 2, Gazeta Wyborcza, 1995-11-16

    W drugim meczu lider planowo zwyciężył drużynę KKS Rybnik Płn. [...].

    źródło: NKJP: Andrzej Gajos: Dwunasty pojedynek na parkiecie, Tygodnik Rybnicki, 2008-01-08

    [...] Krzyżacy zostali zwyciężeni przez Polaków [...].

    źródło: NKJP: Internet

    Bez dyscypliny nie może zwyciężyć żadna współczesna armia.

    źródło: NKJP: Michał Majski: Kształtowanie świadomej dyscypliny, Przegląd Wojsk Lądowych, 1962

    Godne podkreślenia jest to, że do tej pory nie opuściła ani jednych zawodów, jest coraz bliższa zwyciężenia w całym cyklu i wywalczenia karnetu uprawniającego do spędzenia w krytej pływalni trzydziestu godzin gratis.

    źródło: NKJP: Waldemar Pączek: Halina Łuczyńska - niekwestionowana liderka, Dziennik Polski, 2003-08-14

  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zwyciężę
    		 zwyciężymy
    2 os. zwyciężysz
    		 zwyciężycie
    3 os. zwycięży
    		 zwyciężą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zwyciężyłem
    +(e)m zwyciężył
    		 zwyciężyłam
    +(e)m zwyciężyła
    		 zwyciężyłom
    +(e)m zwyciężyło
    		 zwyciężyliśmy
    +(e)śmy zwyciężyli
    		 zwyciężyłyśmy
    +(e)śmy zwyciężyły
    2 os. zwyciężyłeś
    +(e)ś zwyciężył
    		 zwyciężyłaś
    +(e)ś zwyciężyła
    		 zwyciężyłoś
    +(e)ś zwyciężyło
    		 zwyciężyliście
    +(e)ście zwyciężyli
    		 zwyciężyłyście
    +(e)ście zwyciężyły
    3 os. zwyciężył
    		 zwyciężyła
    		 zwyciężyło
    		 zwyciężyli
    		 zwyciężyły

    bezosobnik: zwyciężono

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zwyciężmy
    2 os. zwycięż
    		 zwyciężcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zwyciężyłbym
    bym zwyciężył
    		 zwyciężyłabym
    bym zwyciężyła
    		 zwyciężyłobym
    bym zwyciężyło
    		 zwyciężylibyśmy
    byśmy zwyciężyli
    		 zwyciężyłybyśmy
    byśmy zwyciężyły
    2 os. zwyciężyłbyś
    byś zwyciężył
    		 zwyciężyłabyś
    byś zwyciężyła
    		 zwyciężyłobyś
    byś zwyciężyło
    		 zwyciężylibyście
    byście zwyciężyli
    		 zwyciężyłybyście
    byście zwyciężyły
    3 os. zwyciężyłby
    by zwyciężył
    		 zwyciężyłaby
    by zwyciężyła
    		 zwyciężyłoby
    by zwyciężyło
    		 zwyciężyliby
    by zwyciężyli
    		 zwyciężyłyby
    by zwyciężyły

    bezosobnik: zwyciężono by

    bezokolicznik: zwyciężyć

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: zwyciężywszy

    gerundium: zwyciężenie

    imiesłów przymiotnikowy bierny: zwyciężony

    odpowiednik aspektowy: zwyciężać

  • Składnia
    bez ograniczeń + zwyciężyć +
    KOGO/CO + (w CZYM)
  • Pochodzenie

    Czasownik z przedrostkiem z- utworzony od psł. (?) *vitędzь [< *vitęgъ] 'bohater, zwycięzca', zapożyczonego z germ. *viking- (por. cz. vitez 'zwycięzca', ros. vitjaz' 'rycerz', serb. i chorw. vitez 'rycerz; bohater'; przy czym pol. witeź 'rycerz' jest wsch.słow. pożyczką. W polskim zmiana (z)wiciężyć > (z)wyciężyć dokonała się pod wpływem czasowników z przedrostkiem wy-, następnie - drogą etymologii ludowej wyraz został wtórnie skojarzony z daw. czasownikiem ciężyć (współcz. ciążyć). (Bor)