Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | bartny |
bartny |
bartny |
bartne |
bartna |
| D. | bartnego |
bartnego |
bartnego |
bartnego |
bartnej |
| C. | bartnemu |
bartnemu |
bartnemu |
bartnemu |
bartnej |
| B. | bartnego |
bartnego |
bartny |
bartne |
bartną |
| N. | bartnym |
bartnym |
bartnym |
bartnym |
bartną |
| Ms. | bartnym |
bartnym |
bartnym |
bartnym |
bartnej |
| W. | bartny |
bartny |
bartny |
bartne |
bartna |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | bartni |
bartni |
bartne |
bartne |
| D. | bartnych |
bartnych |
bartnych |
bartnych |
| C. | bartnym |
bartnym |
bartnym |
bartnym |
| B. | bartnych |
bartnych |
bartnych |
bartne |
| N. | bartnymi |
bartnymi |
bartnymi |
bartnymi |
| Ms. | bartnych |
bartnych |
bartnych |
bartnych |
| W. | bartni |
bartni |
bartne |
bartne |
Pochodzenie
1. związany z barcią
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt owady
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
Cytaty
|
Kiedy przed laty barcie były w borach bartnych - tam się pszczelarz udawał, dziękując po drodze Bogu i św. Ambrożemu. źródło: NKJP: Złota kropla życzliwości, Dziennik Polski, 2000-12-22 |
|
|
Barcie i drzewa bartne znajdowały pod specjalną ochroną władzy książęcej. źródło: NKJP: Tomasz Jaszczołt: Notatnik historyczny. Uwarunkowania historyczne osadnictwa obszaru powiatu siemiatyckiego do końca XV w., Głos Siemiatycz, 2009-05-04 |
2. związany z bartnictwem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt owady
Cytaty
|
Prawa miejskie otrzymał Orzysz w 1725, a wkrótce potem stał się siedzibą sądu ziemskiego rozpatrującego sprawy bartne. źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1996 |
|
|
W 1559 r. spisano w Ciechanowie prawo bartne po raz pierwszy w Polsce jako samodzielny dokument. źródło: NKJP: Internet |
3. związany z bartnikami
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt owady
Cytaty
|
Bartnicy z większych ośrodków tworzyli specjalne organizacje zawodowe, bractwa lub cechy. Na ich czele stał wybierany przez bartników starosta bartny. [...]. Do jego obowiązków należał zarząd borami, czyli rewirami bartnymi, i sprawiedliwe ich rozdzielanie. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2004 |
|
|
Ze źródeł wczesnonowożytnych wynika, że barcie należące do jednego bartnika nazywano borem bartnym [...]. źródło: NKJP: Roman Czaja, Wiesław Długokęcki, Sławomir Jóźwiak, Andrzej Radzimiński, Janusz Tandecki: Roman Czaja, Wiesław Długokęcki, Sławomir Jóźwiak, Andrzej Radzimiński, Janusz Tandecki: Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach. Władza i społeczeństwo, 2008 |