UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

baryłka

Chronologizacja

1562, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. baryłka
baryłki
D. baryłki
baryłek
C. baryłce
baryłkom
B. baryłkę
baryłki
N. baryłką
baryłkami
Ms. baryłce
baryłkach
W. baryłko
baryłki

Pochodzenie

Zob. baryła

1.a pojemnik

Definicja

pękata beczka

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

Cytaty

W sklepach z pamiątkami [...] kupimy m.in. tradycyjne mołdawskie bluzki i dywaniki o tradycyjnych wzorach, baryłki na wino, charakterystyczne pisanki, ikony.

źródło: NKJP: Wojciech Śmieja: Mołdawia. Przewodnik Turystyczny, 2007

Otworzył oczy, ale nikogo przy nim nie było; Wołodkowicz poszedł za szynkwas próbować, jakie są najlepsze gorzałki z baryłek.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania Matka Joanna, 2006

Myślę, że wiele osób ciekawi, co było w polskiej spiżarni tysiąc lat temu. [...] były w niej różne gatunki kasz, groch, bób, mąka żytnia i pszenna, mięso [...], olej i masło [...], piwo w baryłkach.

źródło: NKJP: Krzysztof Kucharski: Kuchnio przodków!, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-04-29

- Nalej piwa - mruknął, wskazując baryłkę z kurkiem, stojącą na krzyżulcach pod oknem.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Pogrzeb czarownicy, 2003

Dzioby szalup zaryły się w piach plaży. Baryłki wytoczono na ląd. Znalezienie strumienia słodkiej wody nie nastręczało zbyt wielkich trudności.

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

1.b zawartość

Definicja

zawartość baryłki - beczki

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

Cytaty

Kupcy ustalili ceny i wymienili pieniądze na kruszec i klejnoty. Sprzedali też baryłki wódki i piwa, połcie solonego mięsa [...].

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002

Zawsze go pytałem: „Jak to jest, że twoje bajgle lepsze od innych są? Pewno wrzucasz baryłkę masła do każdego wypieku, dlatego takie chrupkie”.

źródło: NKJP: Marian Marzyński: Sennik polsko-żydowski, 2005

Zakup terytorium nie stanowił dla Brytyjczyków szczególnego obciążenia, gdyż zapłacili za nie m.in. sześcioma strzelbami, dwiema beczkami tytoniu, tuzinem noży, widelców i łyżek, baryłką rumu i paciorkami.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Historia powszechna. Wiek XIX, 2008

Wypiliśmy, i owszem. Pół baryłki w belnickim grodzie, resztę w drodze.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Pogrzeb czarownicy, 2003

Składnia

bez ograniczeń + baryłka +
(CZEGO)

1.c jednostka objętości

Definicja

jednostka objętości cieczy i produktów sypkich wynosząca około 159 l w Stanach Zjednoczonych, a 164 l w Wielkiej Brytanii

Noty o użyciu

Używane także w odniesieniu do ilości substancji, której objętość jest równa 1 baryłce.

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie szczegółowe określenia ilości

Połączenia

  • baryłka ropy
  • cena baryłki
  • baryłka kosztowała ileś
  • zapłacić ileś za baryłkę

Cytaty

[...] koniunktura na rynkach światowych jest taka, że w ciągu ostatniego okresu cena baryłki rosła, przekroczyła poziom 20 dolarów, dochodziła nawet do 23.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.05.1996 r.

Kilka wpływowych instytucji po cichu, dzięki pomocy bardziej lub mniej zaprzyjaźnionych firm wynajmuje za grosze tankowce. Te w ciągu dwóch - trzech miesięcy gromadzą jakieś 100 mln baryłek czarnego złota.

źródło: NKJP: Internet

Tematem, który w 2004 r. trafił na usta zarówno taksówkarzy, polityków, jak i spekulantów, była ropa naftowa. Dynamiczny wzrost cen tego surowca powyżej 50 dolarów za baryłkę zaparł dech również w piersiach ekonomistów – bo wzrost cen ropy o 10 dolarów na baryłce hamuje rozwój krajów rozwiniętych o 0,5% PKB.

źródło: NKJP: Józef Rąpała: Rok ropy, euro i złotego, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2005-01-25

Składnia

bez ograniczeń + baryłka +
(CZEGO)

2. grubas

Definicja

gruba osoba

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Cytaty

Takie kretyńskie zachowanie mogła usprawiedliwiać jedynie olśniewająca uroda panny Pieńko. Tymczasem w fotelu komisarza siedziała jasnowłosa baryłka, bezbarwna, z oczkami jak szparki i krzywym zgryzem.

źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Nie zabijać pająków, 2007

Kazał urządzić małą, pięciołóżkową, salkę dla dzieci z chorobą reumatyczną. Leżały na niej dzieci wyglądające jak okrągłe baryłeczki [...] Potem jedna z tych baryłek została kierownikiem poczty w Łodzi [...].

źródło: NKJP: Krzysztof Burnetko, Witold Bereś: Marek Edelman. Życie. Po prostu, 2008

Te wuzetki są genialne... Ale zrobiłyby ze mnie baryłkę.

źródło: NKJP: Radosław Figura: Teraz albo nigdy! Odcinek 09, 2008

Data ostatniej modyfikacji: 07.05.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj