UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyrazić

Chronologizacja

1470, SStp

Pochodzenie

W pol. od XV w. wyrazić w znaczeniu 'ująć coś w słowa', 'uzewnętrznić, okazać, objawić', w st.pol. także 'wyrzucać, usuwać', 'bić monety, wyciskać znaki'.

1. prezydent wyraził opinię

Definicja

spowodować (mówieniem, pisaniem, określonym zachowaniem się), że coś (co jest wskazane następującym rzeczownikiem) staje się wiadome innym ludziom

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

biskup, burmistrz, dziennikarz; minister, prezydent, sejm wyraził coś
wyrazić chęć, ochotę, wolę, zamiar, życzenie; opinię, pogląd, przypuszczenie, przekonanie, sugestię, zdanie; podziw, podziękowanie, radość, uznanie, wdzięczność, zachwyt; niepokój, obawę, oburzenie, ubolewanie żal; aprobatę, zgodę; dezaprobatę; sceptycyzm
wyrazić słowami; gestami, krzykiem, oklaskami skinieniem (głowy), spojrzeniem
wyrazić na piśmie
wyrazić w formie jakiejś, w języku jakimś; w słowach, w zdaniu
wyrazić dobitnie, dosadnie, jasno, jednoznacznie; głośno, publicznie

Cytaty

	Podczas jednego z zebrań byłych żołnierzy podszedł do marszałka Focha i wyraził mu swój podziw. Marszałek dał mu na pamiątkę rękawiczki. źródło: NKJP: Ireneusz Iredyński: Dzień oszusta. Człowiek epoki, 1962-1971 (publ. 1995)
	Major wyłączył magnetofon, do teczki z szyfrowanym zamkiem włożył taśmę i probówkę z białym płynem, po czym, stukając obcasami, poprosił o pozwolenie odejścia. Pułkownik profesor wyraził zgodę skinieniem głowy. źródło: NKJP: Michał Komar: O obrotach losów i ciał, 1998
	Tymczasem sam Marks zauważył i wyraził dobitnie to, że istotą kapitalizmu nie jest równowaga, lecz ciągła destrukcja istniejących sposobów wytwarzania, a w konsekwencji nieustanna destrukcja więzi międzyludzkich i zastępowanie ich nowymi formami organizacji społecznej. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Miłość, wojna, rewolucja.Szkice na czas kryzysu, 2009
	Nasza gmina wspólnie z sąsiednią gminą Rytro wyraziła w formie porozumienia z wojewodą małopolskim wolę finansowania jednego pełnego etatu policyjnego dla komisariatu w Piwnicznej. źródło: NKJP: Nadgodziny, Dziennik Polski, 2000-07-12

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyrażę	wyrazimy
2 os.	wyrazisz	wyrazicie
3 os.	wyrazi	wyrażą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyraziłem +(e)m wyraził	wyraziłam +(e)m wyraziła	wyraziłom +(e)m wyraziło	wyraziliśmy +(e)śmy wyrazili	wyraziłyśmy +(e)śmy wyraziły
2 os.	wyraziłeś +(e)ś wyraził	wyraziłaś +(e)ś wyraziła	wyraziłoś +(e)ś wyraziło	wyraziliście +(e)ście wyrazili	wyraziłyście +(e)ście wyraziły
3 os.	wyraził	wyraziła	wyraziło	wyrazili	wyraziły

bezosobnik: wyrażono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyraźmy
2 os.	wyraź	wyraźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyraziłbym bym wyraził	wyraziłabym bym wyraziła	wyraziłobym bym wyraziło	wyrazilibyśmy byśmy wyrazili	wyraziłybyśmy byśmy wyraziły
2 os.	wyraziłbyś byś wyraził	wyraziłabyś byś wyraziła	wyraziłobyś byś wyraziło	wyrazilibyście byście wyrazili	wyraziłybyście byście wyraziły
3 os.	wyraziłby by wyraził	wyraziłaby by wyraziła	wyraziłoby by wyraziło	wyraziliby by wyrazili	wyraziłyby by wyraziły

bezosobnik: wyrażono by

bezokolicznik: wyrazić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyraziwszy

gerundium: wyrażenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyrażenie	wyrażenia
D.	wyrażenia	wyrażeń
C.	wyrażeniu	wyrażeniom
B.	wyrażenie	wyrażenia
N.	wyrażeniem	wyrażeniami
Ms.	wyrażeniu	wyrażeniach
W.	wyrażenie	wyrażenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyrażony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyrażony	wyrażony	wyrażony	wyrażone	wyrażona
D.	wyrażonego	wyrażonego	wyrażonego	wyrażonego	wyrażonej
C.	wyrażonemu	wyrażonemu	wyrażonemu	wyrażonemu	wyrażonej
B.	wyrażonego	wyrażonego	wyrażony	wyrażone	wyrażoną
N.	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażoną
Ms.	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyrażeni	wyrażeni	wyrażone	wyrażone
D.	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych
C.	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym
B.	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych	wyrażone
N.	wyrażonymi	wyrażonymi	wyrażonymi	wyrażonymi
Ms.	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych

odpowiednik aspektowy: wyrażać

Składnia

wyrazić

CO + (KOMU)

2.a artysta wyraził rzeczywistość

Definicja

przedstawić coś za pomocą określonych znaków lub działań artystycznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

Połączenia

wyrazić piękno, rzeczywistość; siebie
wyrazić w filmie,w wierszu; w malarstwie, w sztuce

Cytaty

	W konsekwencji Kantor pragnąc wyrazić bezpośrednią rzeczywistość egzystencji odchodzi od tautologicznej i wyeksploatowanej przez happening „realności życia” i sięga po pojęcie śmierci. źródło: NKJP: Marek Pieniążek: Akt twórczy jako mimesis, 2005
	Naturalnością i płynnością ruchów musisz wyrazić siebie, tylko siebie. Tańcz tak, jakby twoje życie zaczynało się od tego tańca i jakby już zawsze miało od tego tańca zależeć. źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997
	Światłem i kolorem można wyrazić wartość duchową, co nie znaczy, że abstrakcja ma zastąpić figurację źródło: NKJP: Romana Brzezińska: Piękno w liturgii, Gazeta Poznańska, 2004-04-10
	Wrażenia wywołane rzymskim krajobrazem wyraziła w wierszu „Inwokacja” źródło: NKJP: Marek Borucki: Polacy w Rzymie. Od czasów Mieszka I do Jana Pawła II, 1995
	Nie mogłem wyrazić w półgodzinnym filmie choćby jednej tysięcznej związków literatury z Paryżem. źródło: NKJP: Piotr Parandowski: Mitologia wspomnień, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyrażę	wyrazimy
2 os.	wyrazisz	wyrazicie
3 os.	wyrazi	wyrażą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyraziłem +(e)m wyraził	wyraziłam +(e)m wyraziła	wyraziłom +(e)m wyraziło	wyraziliśmy +(e)śmy wyrazili	wyraziłyśmy +(e)śmy wyraziły
2 os.	wyraziłeś +(e)ś wyraził	wyraziłaś +(e)ś wyraziła	wyraziłoś +(e)ś wyraziło	wyraziliście +(e)ście wyrazili	wyraziłyście +(e)ście wyraziły
3 os.	wyraził	wyraziła	wyraziło	wyrazili	wyraziły

bezosobnik: wyrażono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyraźmy
2 os.	wyraź	wyraźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyraziłbym bym wyraził	wyraziłabym bym wyraziła	wyraziłobym bym wyraziło	wyrazilibyśmy byśmy wyrazili	wyraziłybyśmy byśmy wyraziły
2 os.	wyraziłbyś byś wyraził	wyraziłabyś byś wyraziła	wyraziłobyś byś wyraziło	wyrazilibyście byście wyrazili	wyraziłybyście byście wyraziły
3 os.	wyraziłby by wyraził	wyraziłaby by wyraziła	wyraziłoby by wyraziło	wyraziliby by wyrazili	wyraziłyby by wyraziły

bezosobnik: wyrażono by

bezokolicznik: wyrazić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyraziwszy

gerundium: wyrażenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyrażenie	wyrażenia
D.	wyrażenia	wyrażeń
C.	wyrażeniu	wyrażeniom
B.	wyrażenie	wyrażenia
N.	wyrażeniem	wyrażeniami
Ms.	wyrażeniu	wyrażeniach
W.	wyrażenie	wyrażenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyrażony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyrażony	wyrażony	wyrażony	wyrażone	wyrażona
D.	wyrażonego	wyrażonego	wyrażonego	wyrażonego	wyrażonej
C.	wyrażonemu	wyrażonemu	wyrażonemu	wyrażonemu	wyrażonej
B.	wyrażonego	wyrażonego	wyrażony	wyrażone	wyrażoną
N.	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażoną
Ms.	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyrażeni	wyrażeni	wyrażone	wyrażone
D.	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych
C.	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym
B.	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych	wyrażone
N.	wyrażonymi	wyrażonymi	wyrażonymi	wyrażonymi
Ms.	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych

odpowiednik aspektowy: wyrażać

Składnia

	+	wyrazić	+	CO + CZYM
	+	wyrazić	+	CO + w CZYM

2.b film wyraził tęsknotę

Definicja

stać się przedstawieniem określonej treści

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

Cytaty

Główną nowością jest zlewanie się wizji wirtualnej z codziennością, co najdobitniej wyraził film „Truman Show”, którego bohater spędza życie nie zdając sobie sprawy, że jest postacią telewizyjną.

źródło: NKJP: Zygmunt Kałużyński, Przeklęci przez komputer, Polityka, 2000-05-20

Stworzysz kolorową tablicę i pozwolisz, by obraz wyraził to, co czasem trudno wypowiedzieć słowami.

źródło: Internet: mapaedukacji.pl

Konkurs odbywał się pod hasłem „Niech wiersz wyrazi ogrom mych uczuć”.

źródło: NKJP: Wszystko dla mam, Gazeta Krakowska, 2002-05-24

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyrażę	wyrazimy
2 os.	wyrazisz	wyrazicie
3 os.	wyrazi	wyrażą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyraziłem +(e)m wyraził	wyraziłam +(e)m wyraziła	wyraziłom +(e)m wyraziło	wyraziliśmy +(e)śmy wyrazili	wyraziłyśmy +(e)śmy wyraziły
2 os.	wyraziłeś +(e)ś wyraził	wyraziłaś +(e)ś wyraziła	wyraziłoś +(e)ś wyraziło	wyraziliście +(e)ście wyrazili	wyraziłyście +(e)ście wyraziły
3 os.	wyraził	wyraziła	wyraziło	wyrazili	wyraziły

bezosobnik: wyrażono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyraźmy
2 os.	wyraź	wyraźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyraziłbym bym wyraził	wyraziłabym bym wyraziła	wyraziłobym bym wyraziło	wyrazilibyśmy byśmy wyrazili	wyraziłybyśmy byśmy wyraziły
2 os.	wyraziłbyś byś wyraził	wyraziłabyś byś wyraziła	wyraziłobyś byś wyraziło	wyrazilibyście byście wyrazili	wyraziłybyście byście wyraziły
3 os.	wyraziłby by wyraził	wyraziłaby by wyraziła	wyraziłoby by wyraziło	wyraziliby by wyrazili	wyraziłyby by wyraziły

bezosobnik: wyrażono by

bezokolicznik: wyrazić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyraziwszy

gerundium: wyrażenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyrażenie	wyrażenia
D.	wyrażenia	wyrażeń
C.	wyrażeniu	wyrażeniom
B.	wyrażenie	wyrażenia
N.	wyrażeniem	wyrażeniami
Ms.	wyrażeniu	wyrażeniach
W.	wyrażenie	wyrażenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyrażony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyrażony	wyrażony	wyrażony	wyrażone	wyrażona
D.	wyrażonego	wyrażonego	wyrażonego	wyrażonego	wyrażonej
C.	wyrażonemu	wyrażonemu	wyrażonemu	wyrażonemu	wyrażonej
B.	wyrażonego	wyrażonego	wyrażony	wyrażone	wyrażoną
N.	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażoną
Ms.	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyrażeni	wyrażeni	wyrażone	wyrażone
D.	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych
C.	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym
B.	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych	wyrażone
N.	wyrażonymi	wyrażonymi	wyrażonymi	wyrażonymi
Ms.	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych

odpowiednik aspektowy: wyrażać

Składnia

wyrazić

3. masa wyrażona w tonach

Definicja

użyć wskazanej jednostki miary do określenia liczby, ilości lub natężenia czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Cytaty

W 2006 roku masa pojazdów przyjętych do legalnie działających stacji demontażu wyrażona w tonach sięgnęła 115 tysięcy, w roku ubiegłym wzrosła do blisko 180 tysięcy.

źródło: NKJP: Są pieniądze na wraki, komunalny.pl, 2009-10-07

Gęstość objętościowa jest to rzeczywista masa jednostki objętości betonu wyrażona w kg/dm³

źródło: NKJP: Zygmunt Jamroży: Beton i jego technologie, 2000

Obydwa parametry, koercję i magnetyzację nasycenia, można wyrazić w tych samych jednostkach, gausach (oznaczanych skrótem Gs), których nazwa pochodzi od nazwiska niemieckiego fizyka i matematyka Carla Friedricha Gaussa [...]

źródło: NKJP: Henryk Lachowicz: O igle magnetycznej i magnesach trwałych, Wiedza i Życie nr 11/1997,

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyrażę	wyrazimy
2 os.	wyrazisz	wyrazicie
3 os.	wyrazi	wyrażą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyraziłem +(e)m wyraził	wyraziłam +(e)m wyraziła	wyraziłom +(e)m wyraziło	wyraziliśmy +(e)śmy wyrazili	wyraziłyśmy +(e)śmy wyraziły
2 os.	wyraziłeś +(e)ś wyraził	wyraziłaś +(e)ś wyraziła	wyraziłoś +(e)ś wyraziło	wyraziliście +(e)ście wyrazili	wyraziłyście +(e)ście wyraziły
3 os.	wyraził	wyraziła	wyraziło	wyrazili	wyraziły

bezosobnik: wyrażono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyraźmy
2 os.	wyraź	wyraźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyraziłbym bym wyraził	wyraziłabym bym wyraziła	wyraziłobym bym wyraziło	wyrazilibyśmy byśmy wyrazili	wyraziłybyśmy byśmy wyraziły
2 os.	wyraziłbyś byś wyraził	wyraziłabyś byś wyraziła	wyraziłobyś byś wyraziło	wyrazilibyście byście wyrazili	wyraziłybyście byście wyraziły
3 os.	wyraziłby by wyraził	wyraziłaby by wyraziła	wyraziłoby by wyraziło	wyraziliby by wyrazili	wyraziłyby by wyraziły

bezosobnik: wyrażono by

bezokolicznik: wyrazić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyraziwszy

gerundium: wyrażenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyrażenie	wyrażenia
D.	wyrażenia	wyrażeń
C.	wyrażeniu	wyrażeniom
B.	wyrażenie	wyrażenia
N.	wyrażeniem	wyrażeniami
Ms.	wyrażeniu	wyrażeniach
W.	wyrażenie	wyrażenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyrażony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyrażony	wyrażony	wyrażony	wyrażone	wyrażona
D.	wyrażonego	wyrażonego	wyrażonego	wyrażonego	wyrażonej
C.	wyrażonemu	wyrażonemu	wyrażonemu	wyrażonemu	wyrażonej
B.	wyrażonego	wyrażonego	wyrażony	wyrażone	wyrażoną
N.	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażoną
Ms.	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyrażeni	wyrażeni	wyrażone	wyrażone
D.	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych
C.	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym
B.	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych	wyrażone
N.	wyrażonymi	wyrażonymi	wyrażonymi	wyrażonymi
Ms.	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych

odpowiednik aspektowy: wyrażać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

wyrazić

CO + w CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 29.10.2019