UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

obolały

Chronologizacja

1692, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. obolały
obolały
obolały
obolałe
obolała
D. obolałego
obolałego
obolałego
obolałego
obolałej
C. obolałemu
obolałemu
obolałemu
obolałemu
obolałej
B. obolałego
obolałego
obolały
obolałe
obolałą
N. obolałym
obolałym
obolałym
obolałym
obolałą
Ms. obolałym
obolałym
obolałym
obolałym
obolałej
W. obolały
obolały
obolały
obolałe
obolała
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. obolali
obolali
obolałe
obolałe
D. obolałych
obolałych
obolałych
obolałych
C. obolałym
obolałym
obolałym
obolałym
B. obolałych
obolałych
obolałych
obolałe
N. obolałymi
obolałymi
obolałymi
obolałymi
Ms. obolałych
obolałych
obolałych
obolałych
W. obolali
obolali
obolałe
obolałe

Pochodzenie

Zob. boleć 1

1. człowiek chory

Definicja

książk. 
odczuwający w całym ciele ból - nieprzyjemne wrażenie zmysłowe

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Połączenia

  • obolały i zmęczony; chory i obolały, wściekły i obolały
  • leżeć, siedzieć obolałym
  • cały obolały
  • mocno, strasznie obolały

Cytaty

Jestem cała obolała. Najgorzej mnie łamie w krzyżu i w kolanach.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Na wpół przytomny, zlany potem i cały obolały, leżałem w swoim pokoju, sięgając co chwila po wodę mineralną.

źródło: NKJP: Anna Dodziuk: Wyjść z matni. Proste rozmowy o zgubnym nałogu, 1994

Zakrwawioną, posiniaczoną i obolałą starszą kobietę ujrzeli policjanci z Jasienicy, gdy przyjechali na interwencję, wezwani do jednego z domów w Międzyrzeczu Górnym.

źródło: NKJP: Łukasz Klimaniec: Pijany 58-latek skatował matkę, Dziennik Zachodni, 2010-08-21

2. kręgosłup

Definicja

książk. 
taki, który sprawia silny ból - nieprzyjemne wrażenie zmysłowe

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zbolały

Połączenia

  • obolały bok, brzuch, kręgosłup; obolała dłoń, głowa, noga, ręka, skóra, stopa, szczęka; obolałe ciało, gardło, kolano, ramię; miejsce; obolałe kości, mięśnie, oczy, palce, piersi, plecy, wargi
  • obolały i poraniony; spuchnięty i obolały, sztywny i obolały

Cytaty

Noga była spuchnięta i obolała

źródło: NKJP: Krystyna Krawczyk: Zbędny rezonans narciarki, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2006-03-28

Uderzali raz za razem, mam obolałe plecy i brzuch, większość ciosów szła na ciało.

źródło: NKJP: Shmuel Rothbard: Jadzia, Akant, 2009-12

Dziadka zastaliśmy z łokciami opartymi o stół i obolałą głową, utkwioną między dłońmi.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1996

3.a człowiek smutny

Definicja

książk. 
taki, który odczuwa silny ból - przykre uczucie związane z czymś złym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zbolały

Cytaty

[...] główna klientela to wciąż te same co zawsze kobiety, obolałe od życia, smutne, samotne, popychane, oszukane - babski przekładaniec ze szczęścia i nieszczęścia.

źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Babska przyjaźń, Polityka, 2003-03-29

Gustaw, obolały z tęsknoty, zapytuje w „Dziadach”: „Jak ona rano wstaje? Czym się bawi z rana, jaką piosnkę najczęściej gra u fortepiana?”.

źródło: NKJP: Stanisław Wasylewski: Życie polskie w XIX wieku, 2008

Według mnie miłość to niedosyt istnienia. A my byliśmy obolali istnieniem.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007

Składnia

bez ograniczeń + obolały +
(od CZEGO | z CZEGO)
szyk: neutralny

3.b wzrok

Definicja

książk. 
świadczący o tym, że ktoś odczuwa silny ból - przykre uczucie związane z czymś złym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zbolały

Połączenia

  • obolały głos; obolałe serce

Cytaty

[...] wniosek, minimalną zresztą większością głosów, został odrzucony. Wieczorem w telewizyjnych „Wiadomościach” spikerka obolałym głosem zakomunikowała nam [...] nowinę, dorzucając do razu: „...chociaż 75 proc. Polaków jest za najwyższym wymiarem kary”.

źródło: NKJP: Ludwik Stomma: Nieśmiertelny kot polski, Polityka, 2004

[...] piosenki, chociaż piękne, nie były najważniejsze. Ważniejsze wydały się słowa spisane przez p. Renatę, słowa dedykowane szczególnie matkom takim jak ona - z obolałym po stracie dziecka sercem - mające przynieść im odrobinę ukojenia.

źródło: NKJP: K. Juszczak: Promyczek miłości, Czas Ostrzeszowski, 2007

- Cześć Stef - mój głos był obolały. To wszystko przez bolesne słowa Jordana.

źródło: Internet: wattpad.com/336498287-nigdy-nie-odpuszczę-rozdział-18

Data ostatniej modyfikacji: 13.05.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj