UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

balast

Chronologizacja

XVIII w., Bańk

Pochodzenie

niem. Ballast

1. stabilizujący stateczność

Definicja

techn. 
dodatkowe obciążenie statku lub jakiejś konstrukcji zapewniające stateczność i umożliwiające regulowanie zanurzenia, wysokości lotu itp.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  obciążenie

Połączenia

  • stabilizujący balast
  • balast o wadze iluś kilogramów|ton

Cytaty

– Jest to niezwykła i jedyna w swoim rodzaju konstrukcja w Europie. Wyższą mogą się pochwalić Brazylijczycy. Nasza rozpoczyna się podstawą o powierzchni, w którą można wpisać koło o średnicy 23 metrów. Zaopatrzona jest w balast o wadze 150 ton.

źródło: NKJP: Ewa Dobrowolska: Millenium w 39 dni, Dziennik Łódzki, 2005-12-23

Co ciekawe, zanurzenie tak dużego jachtu wynosi zaledwie 30 centymetrów. „Pasja” to jacht mieczowy z balastem stałym 600 kilogramów.

źródło: NKJP: Halina Szuberska: Budowana z pasją, Polska Głos Wielkopolski, 2003-10-01

W Gliwicach powstają obciążniki do podwodnych rurociągów, balasty stabilizujące pralki, rynienki odwadniające chodniki i place, czy nieatrakcyjne dla złodziei złomu włazy studzienek kanalizacyjnych.

źródło: NKJP: Oskar Filipowicz: Czysta myśl, Trybuna Śląska, 2002-03-11

Na dnie łodzi umieszczono balast z kamieni o masie 650 kg. Zwiększa ona jej stateczność i umożliwia pływanie pod rejowym, prostokątnym żaglem, stawianym na maszcie z pnia sosnowego.

źródło: NKJP: Jacek Sieński: Słowiańskie łodzie, Dziennik Bałtycki, 1998-10-02

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. balast
balasty
D. balastu
balastów
C. balastowi
balastom
B. balast
balasty
N. balastem
balastami
Ms. balaście
balastach
W. balaście
balasty

2. w okrętach podwodnych

Definicja

techn. 
zbiornik na wodę, którego napełnienie lub opróżnienie umożliwia okrętom podwodnym zanurzenie się lub wynurzenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zbiornik

Cytaty

W końcu to nie okręt szturmowy, tylko podwodny lotniskowiec. 47 To znaczy z częściowo zalanymi zbiornikami balastowymi, w przeciwieństwie do tzw. wynurzenia pełnego, w którym balasty są wyszasowane, czyli opróżnione przy pomocy sprężonego powietrza z wody zaburtowej.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008

Dopiero po godzinie manewrowania silnikami napędowymi i balastami okręt zdołał uwolnić się z pułapki i wynurzyć w odległości około 800 m od platformy.

źródło: NKJP: Lodowe głębiny: Dziennik Polski, 2000-08-25

Pompy odwadniające pracowały na maksymalnych obrotach odciągając tonę za toną z dziobowych zbiorników i odciążając w ten sposób dziób. Rufowe balasty zalano, a oba motory pracowały całą wstecz. Dzięki temu okręt powoli zaczął ześlizgiwać się z kamieni.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. balast
balasty
D. balastu
balastów
C. balastowi
balastom
B. balast
balasty
N. balastem
balastami
Ms. balaście
balastach
W. balaście
balasty

3. biurokratyczny

Definicja

książk. 
to, co jest odczuwane jako zbędne i przykre ponadwymiarowe zobowiązanie lub obciążenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  garb, obciążenie

Połączenia

  • dodatkowy, kłopotliwy, uciążliwy, zbędny, zbyteczny balast
  • balast długów, lat, przeszłości, tradycji, zobowiązań
  • pozbyć się balastu

Cytaty

Tylko Unia Wolności występowała w tej kadencji przeciwko nakładaniu na pracodawców kolejnych balastów biurokratycznych, przepisów, usztywnień w kodeksie pracy.

źródło: NKJP: Gazeta Wyborcza, 1997-04-07

Polacy zaczęli dość nerwowo, jakby ciążyła im świadomość, że do awansu potrzebne jest jeszcze tylko jedno zwycięstwo. Od takiego balastu psychicznego wolni byli nasi rywale.

źródło: NKJP: Marek Kondraciuk: Pojadą do Brazylii!, Dziennik Łódzki, 2002-08-03

Tylko nie wyobrażam sobie, żeby mógł być sprzeciw wobec przekazywania faktów, na przykład, z historii starożytnej Grecji, a przecież rodzice mogą uważać, że to jest niepotrzebny balast wiedzy.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 81. posiedzenia Senatu RP w dniu 3 października 1996 r.,

Coraz więcej handlowców rezygnuje też ze sprzedaży wódki. Nie są w stanie udźwignąć wprowadzonych przez poprzedni rząd nowych stawek opłat za koncesje. W niektórych przypadkach ta opłata sięgnęła 16 tys. zł. Dla części handlowców ten balast okazał się zbyt ciężki do udźwignięcia.

źródło: NKJP: Trybuna Śląska, 2001-12-14

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. balast
balasty
D. balastu
balastów
C. balastowi
balastom
B. balast
balasty
N. balastem
balastami
Ms. balaście
balastach
W. balaście
balasty

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + balast +
(CZEGO)
bez ograniczeń + balast +
(JAKI)
Data ostatniej modyfikacji: 23.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj