UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gala

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

fr.

z hiszp. 'odświętny, uroczysty strój'

1. uroczystość

Definicja

uroczystość z udziałem oficjalnych gości uświetniana występami artystycznymi lub sportowymi

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja uroczystości i święta

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	galówka
	hiperonimy:	uroczystość

Połączenia

wielka; finałowa; filmowa, oscarowa, taneczna gala; gala festiwalowa, koncertowa, operetkowa, operowa; noworoczna, sylwestrowa; jubileuszowa; piłkarska, sportowa
gala laureatów, mistrzów; muzyki, piosenki; rozdania, wręczenia nagród, wyróżnień...
gospodarz, gość, gwiazda, organizator, uczestnik; finał; program gali
relacja z gali
bilety na galę
udział w gali
gala odbyła się, rozpoczęła się, zakończyła się
coś towarzyszyło gali
prowadzić, rozpocząć, zakończyć; obejrzeć, oglądać, transmitować; organizować, zorganizować; poprzedzać, uświetnić galę
przybyć, udać się na galę
gościć, pojawić się, wystąpić na gali; uczestniczyć w gali

Cytaty

Finałową galę uświetniła swoim występem formacja taneczna „Gracja”.

źródło: NKJP: Gala z owacjami, Dziennik Polski - Podkarpacie, 2003-02-17

23 stycznia prezydent Adam Hajduk wziął udział w uroczystej gali laureatów drugiej edycji konkursu „Przyjaźni środowisku”.

źródło: NKJP: W skrócie, Nowiny Raciborskie, 2002-01-30

Z okazałą statuetką za zdobycie tytułu „Odkrycie roku” powrócił z warszawskiej gali piłkarskiej andrychowianin Tomasz Moskała, piłkarz pierwszoligowej Dyskobolii Groclin Grodzisk Wielkopolski.

źródło: NKJP: Nie zmarnować szansy, Dziennik Polski - Oświęcim, 2001-12-28

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gala	gale
D.	gali	gali	neut
D.	gali	gal	char
C.	gali	galom
B.	galę	gale
N.	galą	galami
Ms.	gali	galach
W.	galo	gale

Składnia

gala

(KOGO / CZEGO)

2. bokserska

Definicja

kwestion.

impreza sportowa, organizowana w ciągu jednego wieczoru, z udziałem specjalnie zaproszonych sportowców, podczas której walkom i rozgrywkom sportowym towarzyszy muzyka i inne atrakcje

Noty o użyciu

Przeważnie używane w odniesieniu do boksu i dyscyplin pokrewnych.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport dyscypliny, imprezy i rozgrywki sportowe

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Połączenia

wielka gala; gala bokserska, pięściarska, zapaśnicza; lekkoatletyczna, łyżwiarska
gala boksu (zawodowego), sportów walki
organizować, zorganizować; transmitować galę

Cytaty

	w Płońsku odbędzie się wielka gala boksu zawodowego. Głównym punktem imprezy będzie walka o międzynarodowe mistrzostwo Polski. źródło: NKJP: R. Marut: Gala bokserska w Płońsku, Tygodnik Ciechanowski, 2002-05-23
	W Polsce pracowałem dorywczo za grosze, lepiej wiodło się na budowach w Hamburgu i Londynie. Tam poznałem boks zawodowy. Zarobione pieniądze zainwestowałem w galę bokserską z udziałem Przemysława Salety. źródło: NKJP: Krzysztof Olejnik, Monika Donke: Klub odlbojów. Z czego żyją byli sportowcy?, Wprost nr 28/11, 1999
	[...] gala sportów walki, jaka odbyła się w sobotni wieczór w hali Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Radomiu, przyniosła mnóstwo emocji. źródło: NKJP: Sylwester Szymczak: Tytuł Julity!, Echo Dnia, 2004-12-13
	Ponad 300 dzieci z pierwszych klas oświęcimskich szkół podstawowych i przedszkoli oglądało galę łyżwiarską z udziałem najlepszych łyżwiarzy Dworów Unii, w tym dwukrotnych olimpijczyków Doroty i Mariusza Siudków. źródło: NKJP: Mistrzowie „na żywo”, Dziennik Polski, 2002-10-07

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gala	gale
D.	gali	gali	neut
D.	gali	gal	char
C.	gali	galom
B.	galę	gale
N.	galą	galami
Ms.	gali	galach
W.	galo	gale

Składnia

	+	gala	+	CZEGO
	+	gala	+	JAKA

Informacja normatywna

W tym znaczeniu uznawane za błędne.

3. ubiór

Definicja

szczególnie odświętny, elegancki strój

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie cechy ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:

galówka

Połączenia

pełna, wielka gala; gala mundurowa
być, pojawić się, wystąpić, zaprezentować się w gali

Cytaty

Pojawiło się kilkunastu oficerów w gali, przy szablach.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Pamiętnik znaleziony w wannie, 1983

Pretendenci stanęli do konkursu w pełnej gali - z kokardami, kolorowymi gumkami, czapeczkami, sweterkami i wielobarwnymi chustami na pyskach. W rywalizacji na najpiękniejszego kundelka [...] zwyciężyła pięcioletnia Punia...

źródło: KWSJP: (A. Nalewajko): Punia, Dżar - Dżar i Gipsy, Kurier Szczeciński nr 28/03, 2002

Major przyglądał się nam krytycznie.
- Panowie podchorążowie w wielkiej gali - rzekł wreszcie - piórka, piórka... - Trącił końcem palca czapkę najbliżej stojącego Kozyry.
- A w stajni panowie byli?

źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gala	gale
D.	gali	gali	neut
D.	gali	gal	char
C.	gali	galom
B.	galę	gale
N.	galą	galami
Ms.	gali	galach
W.	galo	gale

4. dekoracja statku

Definicja

przybranie masztu flagowego na przystani w szczególnie uroczyste dni we flagi należące do Międzynarodowego Kodu Sygnałowego oraz bandery i proporce

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny

Połączenia

gala banderowa, flagowa; powitalna
flagi gali
okręt, statek w gali
okręt, statek stał/stoi w gali
podnieść/podnosić galę

Cytaty

	Gdy Królowa Danii Małgorzata II i książę małżonek Henryk przybyli wczoraj do [Gdyni] na pokładzie królewskiego jachtu, wszystkie polskie okręty wywiesiły flagi gali powitalnej. źródło: NKJP: Dominika Wielowieyska, Mieczysław Abramowicz: Królowa w Polsce, Gazeta Wyborcza, 1993-07-06
	W szczególnie uroczystych dniach na jachtach i masztach sygnalizacyjnych przystani klubowych podnoszona jest gala flagowa. źródło: Internet
	W ostatni weekend lipca na redzie obok kąpieliska Coves kotwiczy królewski jacht „Brytania” w pełnej gali flagowej. źródło: KWSJP: Jerzy Walczyk: Admiral's Cup, Gazeta Wyborcza, 1993-07-30
	Nadchodzi początek sezonu i w wielu klubach, na uroczystym otwarciu sezonu, nie zabraknie gali banderowej. Stawiamy ją zarówno na jachtach jak i na masztach sygnałowych na lądzie. Postawienie gali banderowej zawsze zwiększa powagę chwili. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gala	gale
D.	gali	gali	neut
D.	gali	gal	char
C.	gali	galom
B.	galę	gale
N.	galą	galami
Ms.	gali	galach
W.	galo	gale

Składnia

gala

JAKA

Data ostatniej modyfikacji: 21.01.2014