UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

iluminować

Chronologizacja

1643, Knap
W postaci: illuminować

Pochodzenie

Od: iluminacja

1. zamek

Definicja

książk.

intensywnie oświetlać jakiś obiekt sztucznym światłem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia elektryczność

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

oświetlać

Cytaty

Festyn zakończyło ognisko, pokaz sztucznych ogni oraz uruchomienie nowego oświetlenia zewnętrznego brdowskiego klasztoru, które wspaniale iluminuje zabytek.

źródło: NKJP: Z życia Konina, Gazeta Poznańska, 2005-06-29

Ten sam artysta iluminował nie tylko takie przedsięwzięcie jak Carnevale 2007, ale zasłynął z oświetlenia tak słynnych miejsc, jak zamek Drakuli, wybrzeże Dover, wieża Brandenburska w Berlinie, góra San Michel we Francji czy Dolina Królów w Egipcie.

źródło: Internet: italia-italia.pl

Nocą świątynia jest iluminowana przez 1390 żarówek.

źródło: NKJP: Tomasz Targański: Śląska Jerozolima, Dziennik Zachodni, 2010-05-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	iluminuję	iluminujemy
2 os.	iluminujesz	iluminujecie
3 os.	iluminuje	iluminują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałem +(e)m iluminował	iluminowałam +(e)m iluminowała	iluminowałom +(e)m iluminowało	iluminowaliśmy +(e)śmy iluminowali	iluminowałyśmy +(e)śmy iluminowały
2 os.	iluminowałeś +(e)ś iluminował	iluminowałaś +(e)ś iluminowała	iluminowałoś +(e)ś iluminowało	iluminowaliście +(e)ście iluminowali	iluminowałyście +(e)ście iluminowały
3 os.	iluminował	iluminowała	iluminowało	iluminowali	iluminowały

bezosobnik: iluminowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę iluminował będę iluminować	będę iluminowała będę iluminować	będę iluminowało będę iluminować	będziemy iluminowali będziemy iluminować	będziemy iluminowały będziemy iluminować
2 os.	będziesz iluminował będziesz iluminować	będziesz iluminowała będziesz iluminować	będziesz iluminowało będziesz iluminować	będziecie iluminowali będziecie iluminować	będziecie iluminowały będziecie iluminować
3 os.	będzie iluminował będzie iluminować	będzie iluminowała będzie iluminować	będzie iluminowało będzie iluminować	będą iluminowali będą iluminować	będą iluminowały będą iluminować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		iluminujmy
2 os.	iluminuj	iluminujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałbym bym iluminował	iluminowałabym bym iluminowała	iluminowałobym bym iluminowało	iluminowalibyśmy byśmy iluminowali	iluminowałybyśmy byśmy iluminowały
2 os.	iluminowałbyś byś iluminował	iluminowałabyś byś iluminowała	iluminowałobyś byś iluminowało	iluminowalibyście byście iluminowali	iluminowałybyście byście iluminowały
3 os.	iluminowałby by iluminował	iluminowałaby by iluminowała	iluminowałoby by iluminowało	iluminowaliby by iluminowali	iluminowałyby by iluminowały

bezosobnik: iluminowano by

bezokolicznik: iluminować

imiesłów przysłówkowy współczesny: iluminując

gerundium: iluminowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	iluminowanie	iluminowania
D.	iluminowania	iluminowań
C.	iluminowaniu	iluminowaniom
B.	iluminowanie	iluminowania
N.	iluminowaniem	iluminowaniami
Ms.	iluminowaniu	iluminowaniach
W.	iluminowanie	iluminowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: iluminujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminująca
D.	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującej
C.	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującej
B.	iluminującego	iluminującego	iluminujący	iluminujące	iluminującą
N.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującą
Ms.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminujące
D.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących
C.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym
B.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujące
N.	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi
Ms.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: iluminowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	iluminowany	iluminowany	iluminowany	iluminowane	iluminowana
D.	iluminowanego	iluminowanego	iluminowanego	iluminowanego	iluminowanej
C.	iluminowanemu	iluminowanemu	iluminowanemu	iluminowanemu	iluminowanej
B.	iluminowanego	iluminowanego	iluminowany	iluminowane	iluminowaną
N.	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowaną
Ms.	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	iluminowani	iluminowani	iluminowane	iluminowane
D.	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych
C.	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym
B.	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych	iluminowane
N.	iluminowanymi	iluminowanymi	iluminowanymi	iluminowanymi
Ms.	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych

odpowiednik aspektowy: ziluminować

Składnia

iluminować

2. o lampie

Definicja

książk.

być źródłem intensywnego, ozdobnego światła - jasności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia elektryczność

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

świecić się

Cytaty

Wieżowiec iluminuje w nocy w piątek, sobotę i niedzielę jako świetlne show, powoli zmieniając kolory.

źródło: NKJP: Internet

2 maja Stadion Miejski we Wrocławiu zmienił się w największą flagę Polski. Membrana o powierzchni większej niż trzy boiska do piłki nożnej iluminowała biało-czerwonymi światłami.

źródło: Wrocławski stadion stał się największą flagą Polski, 2014-05-03 (tvn24.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	iluminuję	iluminujemy
2 os.	iluminujesz	iluminujecie
3 os.	iluminuje	iluminują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałem +(e)m iluminował	iluminowałam +(e)m iluminowała	iluminowałom +(e)m iluminowało	iluminowaliśmy +(e)śmy iluminowali	iluminowałyśmy +(e)śmy iluminowały
2 os.	iluminowałeś +(e)ś iluminował	iluminowałaś +(e)ś iluminowała	iluminowałoś +(e)ś iluminowało	iluminowaliście +(e)ście iluminowali	iluminowałyście +(e)ście iluminowały
3 os.	iluminował	iluminowała	iluminowało	iluminowali	iluminowały

bezosobnik: iluminowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę iluminował będę iluminować	będę iluminowała będę iluminować	będę iluminowało będę iluminować	będziemy iluminowali będziemy iluminować	będziemy iluminowały będziemy iluminować
2 os.	będziesz iluminował będziesz iluminować	będziesz iluminowała będziesz iluminować	będziesz iluminowało będziesz iluminować	będziecie iluminowali będziecie iluminować	będziecie iluminowały będziecie iluminować
3 os.	będzie iluminował będzie iluminować	będzie iluminowała będzie iluminować	będzie iluminowało będzie iluminować	będą iluminowali będą iluminować	będą iluminowały będą iluminować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		iluminujmy
2 os.	iluminuj	iluminujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałbym bym iluminował	iluminowałabym bym iluminowała	iluminowałobym bym iluminowało	iluminowalibyśmy byśmy iluminowali	iluminowałybyśmy byśmy iluminowały
2 os.	iluminowałbyś byś iluminował	iluminowałabyś byś iluminowała	iluminowałobyś byś iluminowało	iluminowalibyście byście iluminowali	iluminowałybyście byście iluminowały
3 os.	iluminowałby by iluminował	iluminowałaby by iluminowała	iluminowałoby by iluminowało	iluminowaliby by iluminowali	iluminowałyby by iluminowały

bezosobnik: iluminowano by

bezokolicznik: iluminować

imiesłów przysłówkowy współczesny: iluminując

gerundium: iluminowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	iluminowanie	iluminowania
D.	iluminowania	iluminowań
C.	iluminowaniu	iluminowaniom
B.	iluminowanie	iluminowania
N.	iluminowaniem	iluminowaniami
Ms.	iluminowaniu	iluminowaniach
W.	iluminowanie	iluminowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: iluminujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminująca
D.	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującej
C.	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującej
B.	iluminującego	iluminującego	iluminujący	iluminujące	iluminującą
N.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującą
Ms.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminujące
D.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących
C.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym
B.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujące
N.	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi
Ms.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących

3. urodę

Definicja

książk.

stanowić ozdobę czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie

Cytaty

Olimpijczyk Jan Balachowski, reprezentacyjne długasy Edward Mleczko i Stanisław Podzoba iluminują swymi wynikami dorobek trenerski Witolda.

źródło: NKJP: Ryszard Niemiec: Cracovia z oddali, Gazeta Krakowska, 2004-10-01

Pozostawia świeżą aurę, która z łatwością zapada w pamięć, iluminuje piękno kobiety. [...] Delikatny zapach róż i wiązówek, w nucie serca otula całe ciało kwiatowo-imbirowym niuansem.

źródło: Internet: merlin.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	iluminuję	iluminujemy
2 os.	iluminujesz	iluminujecie
3 os.	iluminuje	iluminują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałem +(e)m iluminował	iluminowałam +(e)m iluminowała	iluminowałom +(e)m iluminowało	iluminowaliśmy +(e)śmy iluminowali	iluminowałyśmy +(e)śmy iluminowały
2 os.	iluminowałeś +(e)ś iluminował	iluminowałaś +(e)ś iluminowała	iluminowałoś +(e)ś iluminowało	iluminowaliście +(e)ście iluminowali	iluminowałyście +(e)ście iluminowały
3 os.	iluminował	iluminowała	iluminowało	iluminowali	iluminowały

bezosobnik: iluminowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę iluminował będę iluminować	będę iluminowała będę iluminować	będę iluminowało będę iluminować	będziemy iluminowali będziemy iluminować	będziemy iluminowały będziemy iluminować
2 os.	będziesz iluminował będziesz iluminować	będziesz iluminowała będziesz iluminować	będziesz iluminowało będziesz iluminować	będziecie iluminowali będziecie iluminować	będziecie iluminowały będziecie iluminować
3 os.	będzie iluminował będzie iluminować	będzie iluminowała będzie iluminować	będzie iluminowało będzie iluminować	będą iluminowali będą iluminować	będą iluminowały będą iluminować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		iluminujmy
2 os.	iluminuj	iluminujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałbym bym iluminował	iluminowałabym bym iluminowała	iluminowałobym bym iluminowało	iluminowalibyśmy byśmy iluminowali	iluminowałybyśmy byśmy iluminowały
2 os.	iluminowałbyś byś iluminował	iluminowałabyś byś iluminowała	iluminowałobyś byś iluminowało	iluminowalibyście byście iluminowali	iluminowałybyście byście iluminowały
3 os.	iluminowałby by iluminował	iluminowałaby by iluminowała	iluminowałoby by iluminowało	iluminowaliby by iluminowali	iluminowałyby by iluminowały

bezosobnik: iluminowano by

bezokolicznik: iluminować

imiesłów przysłówkowy współczesny: iluminując

gerundium: iluminowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	iluminowanie	iluminowania
D.	iluminowania	iluminowań
C.	iluminowaniu	iluminowaniom
B.	iluminowanie	iluminowania
N.	iluminowaniem	iluminowaniami
Ms.	iluminowaniu	iluminowaniach
W.	iluminowanie	iluminowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: iluminujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminująca
D.	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującej
C.	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującej
B.	iluminującego	iluminującego	iluminujący	iluminujące	iluminującą
N.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującą
Ms.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminujące
D.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących
C.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym
B.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujące
N.	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi
Ms.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: iluminowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	iluminowany	iluminowany	iluminowany	iluminowane	iluminowana
D.	iluminowanego	iluminowanego	iluminowanego	iluminowanego	iluminowanej
C.	iluminowanemu	iluminowanemu	iluminowanemu	iluminowanemu	iluminowanej
B.	iluminowanego	iluminowanego	iluminowany	iluminowane	iluminowaną
N.	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowaną
Ms.	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	iluminowani	iluminowani	iluminowane	iluminowane
D.	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych
C.	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym
B.	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych	iluminowane
N.	iluminowanymi	iluminowanymi	iluminowanymi	iluminowanymi
Ms.	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych

Składnia

iluminować

CO + (CZYM)

4. miłością

Definicja

książk.

prezentować siebie w taki sposób, że pewne cechy są bardzo wyraźne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie

Cytaty

Tomuś iluminował miłością i walorami finansowymi.

źródło: Internet: nk.pl

Trudno ten tekst pozostawić bez komentarza, skoro iluminuje składnikami melancholicznymi.

źródło: Arkadiusz Frania: Poświatowska, Marjańska, Cichla-Czarniawska, 2007 (books.google.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	iluminuję	iluminujemy
2 os.	iluminujesz	iluminujecie
3 os.	iluminuje	iluminują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałem +(e)m iluminował	iluminowałam +(e)m iluminowała	iluminowałom +(e)m iluminowało	iluminowaliśmy +(e)śmy iluminowali	iluminowałyśmy +(e)śmy iluminowały
2 os.	iluminowałeś +(e)ś iluminował	iluminowałaś +(e)ś iluminowała	iluminowałoś +(e)ś iluminowało	iluminowaliście +(e)ście iluminowali	iluminowałyście +(e)ście iluminowały
3 os.	iluminował	iluminowała	iluminowało	iluminowali	iluminowały

bezosobnik: iluminowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę iluminował będę iluminować	będę iluminowała będę iluminować	będę iluminowało będę iluminować	będziemy iluminowali będziemy iluminować	będziemy iluminowały będziemy iluminować
2 os.	będziesz iluminował będziesz iluminować	będziesz iluminowała będziesz iluminować	będziesz iluminowało będziesz iluminować	będziecie iluminowali będziecie iluminować	będziecie iluminowały będziecie iluminować
3 os.	będzie iluminował będzie iluminować	będzie iluminowała będzie iluminować	będzie iluminowało będzie iluminować	będą iluminowali będą iluminować	będą iluminowały będą iluminować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		iluminujmy
2 os.	iluminuj	iluminujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałbym bym iluminował	iluminowałabym bym iluminowała	iluminowałobym bym iluminowało	iluminowalibyśmy byśmy iluminowali	iluminowałybyśmy byśmy iluminowały
2 os.	iluminowałbyś byś iluminował	iluminowałabyś byś iluminowała	iluminowałobyś byś iluminowało	iluminowalibyście byście iluminowali	iluminowałybyście byście iluminowały
3 os.	iluminowałby by iluminował	iluminowałaby by iluminowała	iluminowałoby by iluminowało	iluminowaliby by iluminowali	iluminowałyby by iluminowały

bezosobnik: iluminowano by

bezokolicznik: iluminować

imiesłów przysłówkowy współczesny: iluminując

gerundium: iluminowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	iluminowanie	iluminowania
D.	iluminowania	iluminowań
C.	iluminowaniu	iluminowaniom
B.	iluminowanie	iluminowania
N.	iluminowaniem	iluminowaniami
Ms.	iluminowaniu	iluminowaniach
W.	iluminowanie	iluminowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: iluminujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminująca
D.	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującej
C.	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującej
B.	iluminującego	iluminującego	iluminujący	iluminujące	iluminującą
N.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującą
Ms.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminujące
D.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących
C.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym
B.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujące
N.	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi
Ms.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących

Składnia

iluminować

CZYM

5. myśleć

Definicja

książk.

szukać ważnej i odkrywczej myśli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

myśleć

Cytaty

Człowiek coś chlapnie, a potem ich żony nawet w nocnych godzinach wylewają łzy w poduszki, a mężowie — zacni wybrańcy lokalnego ludu — w tym samym czasie iluminują, a może i modlą się do Boga, by im pomógł coś takiego wykombinować, by mogli załapać się na następną kadencję.

źródło: NKJP: Kazimierz Kutz: A w Sosnowcu bal!, Dziennik Zachodni, 2002-05-24

Ostateczna decyzja: będę iluminował w samotności [...]. Gdy pojawią się nowe terminy z radością je obwieszczę.

źródło: Internet: facebook.com/Piotrbaltroczyk

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	iluminuję	iluminujemy
2 os.	iluminujesz	iluminujecie
3 os.	iluminuje	iluminują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałem +(e)m iluminował	iluminowałam +(e)m iluminowała	iluminowałom +(e)m iluminowało	iluminowaliśmy +(e)śmy iluminowali	iluminowałyśmy +(e)śmy iluminowały
2 os.	iluminowałeś +(e)ś iluminował	iluminowałaś +(e)ś iluminowała	iluminowałoś +(e)ś iluminowało	iluminowaliście +(e)ście iluminowali	iluminowałyście +(e)ście iluminowały
3 os.	iluminował	iluminowała	iluminowało	iluminowali	iluminowały

bezosobnik: iluminowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę iluminował będę iluminować	będę iluminowała będę iluminować	będę iluminowało będę iluminować	będziemy iluminowali będziemy iluminować	będziemy iluminowały będziemy iluminować
2 os.	będziesz iluminował będziesz iluminować	będziesz iluminowała będziesz iluminować	będziesz iluminowało będziesz iluminować	będziecie iluminowali będziecie iluminować	będziecie iluminowały będziecie iluminować
3 os.	będzie iluminował będzie iluminować	będzie iluminowała będzie iluminować	będzie iluminowało będzie iluminować	będą iluminowali będą iluminować	będą iluminowały będą iluminować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		iluminujmy
2 os.	iluminuj	iluminujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałbym bym iluminował	iluminowałabym bym iluminowała	iluminowałobym bym iluminowało	iluminowalibyśmy byśmy iluminowali	iluminowałybyśmy byśmy iluminowały
2 os.	iluminowałbyś byś iluminował	iluminowałabyś byś iluminowała	iluminowałobyś byś iluminowało	iluminowalibyście byście iluminowali	iluminowałybyście byście iluminowały
3 os.	iluminowałby by iluminował	iluminowałaby by iluminowała	iluminowałoby by iluminowało	iluminowaliby by iluminowali	iluminowałyby by iluminowały

bezosobnik: iluminowano by

bezokolicznik: iluminować

imiesłów przysłówkowy współczesny: iluminując

gerundium: iluminowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	iluminowanie	iluminowania
D.	iluminowania	iluminowań
C.	iluminowaniu	iluminowaniom
B.	iluminowanie	iluminowania
N.	iluminowaniem	iluminowaniami
Ms.	iluminowaniu	iluminowaniach
W.	iluminowanie	iluminowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: iluminujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminująca
D.	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującej
C.	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującej
B.	iluminującego	iluminującego	iluminujący	iluminujące	iluminującą
N.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującą
Ms.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminujące
D.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących
C.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym
B.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujące
N.	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi
Ms.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących

6. człowieka

Definicja

filoz. rel.

sprawiać, że ktoś osiąga jasność umysłu łączącą się z poznaniem prawdy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Cytaty

W takich chwilach Bóg oświeca i iluminuje cię, uświadamiając pozytywny wymiar rzeczy.

źródło: Słowo ukazuje się w ciele, 2019 (books.google.pl)

Rewolucyjnych artystów iluminowała mądrość wyzwolonego Prometeusza.

źródło: Robert Dobrowolski: Przed kim zatańczył już Dionizos?, Acta Universitatis Wratislaviensis, 2017 (wuwr.pl)

Statystycznie co roku rozpoznaje prawdę o tym fakcie sporo iluminowanych przez Buddę.

źródło: Internet: f.kafeteria.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	iluminuję	iluminujemy
2 os.	iluminujesz	iluminujecie
3 os.	iluminuje	iluminują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałem +(e)m iluminował	iluminowałam +(e)m iluminowała	iluminowałom +(e)m iluminowało	iluminowaliśmy +(e)śmy iluminowali	iluminowałyśmy +(e)śmy iluminowały
2 os.	iluminowałeś +(e)ś iluminował	iluminowałaś +(e)ś iluminowała	iluminowałoś +(e)ś iluminowało	iluminowaliście +(e)ście iluminowali	iluminowałyście +(e)ście iluminowały
3 os.	iluminował	iluminowała	iluminowało	iluminowali	iluminowały

bezosobnik: iluminowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę iluminował będę iluminować	będę iluminowała będę iluminować	będę iluminowało będę iluminować	będziemy iluminowali będziemy iluminować	będziemy iluminowały będziemy iluminować
2 os.	będziesz iluminował będziesz iluminować	będziesz iluminowała będziesz iluminować	będziesz iluminowało będziesz iluminować	będziecie iluminowali będziecie iluminować	będziecie iluminowały będziecie iluminować
3 os.	będzie iluminował będzie iluminować	będzie iluminowała będzie iluminować	będzie iluminowało będzie iluminować	będą iluminowali będą iluminować	będą iluminowały będą iluminować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		iluminujmy
2 os.	iluminuj	iluminujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałbym bym iluminował	iluminowałabym bym iluminowała	iluminowałobym bym iluminowało	iluminowalibyśmy byśmy iluminowali	iluminowałybyśmy byśmy iluminowały
2 os.	iluminowałbyś byś iluminował	iluminowałabyś byś iluminowała	iluminowałobyś byś iluminowało	iluminowalibyście byście iluminowali	iluminowałybyście byście iluminowały
3 os.	iluminowałby by iluminował	iluminowałaby by iluminowała	iluminowałoby by iluminowało	iluminowaliby by iluminowali	iluminowałyby by iluminowały

bezosobnik: iluminowano by

bezokolicznik: iluminować

imiesłów przysłówkowy współczesny: iluminując

gerundium: iluminowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	iluminowanie	iluminowania
D.	iluminowania	iluminowań
C.	iluminowaniu	iluminowaniom
B.	iluminowanie	iluminowania
N.	iluminowaniem	iluminowaniami
Ms.	iluminowaniu	iluminowaniach
W.	iluminowanie	iluminowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: iluminujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminująca
D.	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującej
C.	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującej
B.	iluminującego	iluminującego	iluminujący	iluminujące	iluminującą
N.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującą
Ms.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminujące
D.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących
C.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym
B.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujące
N.	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi
Ms.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: iluminowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	iluminowany	iluminowany	iluminowany	iluminowane	iluminowana
D.	iluminowanego	iluminowanego	iluminowanego	iluminowanego	iluminowanej
C.	iluminowanemu	iluminowanemu	iluminowanemu	iluminowanemu	iluminowanej
B.	iluminowanego	iluminowanego	iluminowany	iluminowane	iluminowaną
N.	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowaną
Ms.	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	iluminowani	iluminowani	iluminowane	iluminowane
D.	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych
C.	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym
B.	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych	iluminowane
N.	iluminowanymi	iluminowanymi	iluminowanymi	iluminowanymi
Ms.	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych

odpowiednik aspektowy: ziluminować

Składnia

iluminować

KOGO

7. rękopis

Definicja

książk.

ozdabiać teksty rękopiśmienne ręcznie malowanymi ilustracjami lub ozdobnymi inicjałami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

ozdabiać, zdobić

Połączenia

iluminowane kodeksy, księgi, manuskrypty, rękopisy
pięknie iluminowany

Cytaty

Ok. 1506 roku rozpoczął działalność jako malarz; wiadomo, że iluminował rękopisy, malował obrazy sztalugowe, jak i ścienne.

źródło: NKJP: Ratowanie polichromii, Dziennik Polski, 2005-03-16

Wtedy też powstał wspaniale iluminowany Kodeks Gertrudy (1068-1087) oraz najstarszy z pisanych tekstów astrologicznych z terenu Polski, „Speculum astrologicum”, pochodzący prawdopodobnie z 1068 r.

źródło: NKJP: Internet

Seria biblijna, wydana z okazji Międzynarodowego Roku Książki w 1974 roku, jest również poszukiwana, przede wszystkim z racji walorów artystycznych: znakomitej kolorowej reprodukcji przepięknych ilustracji ze średniowiecznych iluminowanych egzemplarzy Pisma Świętego.

źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Watykan bez tajemnic, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	iluminuję	iluminujemy
2 os.	iluminujesz	iluminujecie
3 os.	iluminuje	iluminują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałem +(e)m iluminował	iluminowałam +(e)m iluminowała	iluminowałom +(e)m iluminowało	iluminowaliśmy +(e)śmy iluminowali	iluminowałyśmy +(e)śmy iluminowały
2 os.	iluminowałeś +(e)ś iluminował	iluminowałaś +(e)ś iluminowała	iluminowałoś +(e)ś iluminowało	iluminowaliście +(e)ście iluminowali	iluminowałyście +(e)ście iluminowały
3 os.	iluminował	iluminowała	iluminowało	iluminowali	iluminowały

bezosobnik: iluminowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę iluminował będę iluminować	będę iluminowała będę iluminować	będę iluminowało będę iluminować	będziemy iluminowali będziemy iluminować	będziemy iluminowały będziemy iluminować
2 os.	będziesz iluminował będziesz iluminować	będziesz iluminowała będziesz iluminować	będziesz iluminowało będziesz iluminować	będziecie iluminowali będziecie iluminować	będziecie iluminowały będziecie iluminować
3 os.	będzie iluminował będzie iluminować	będzie iluminowała będzie iluminować	będzie iluminowało będzie iluminować	będą iluminowali będą iluminować	będą iluminowały będą iluminować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		iluminujmy
2 os.	iluminuj	iluminujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałbym bym iluminował	iluminowałabym bym iluminowała	iluminowałobym bym iluminowało	iluminowalibyśmy byśmy iluminowali	iluminowałybyśmy byśmy iluminowały
2 os.	iluminowałbyś byś iluminował	iluminowałabyś byś iluminowała	iluminowałobyś byś iluminowało	iluminowalibyście byście iluminowali	iluminowałybyście byście iluminowały
3 os.	iluminowałby by iluminował	iluminowałaby by iluminowała	iluminowałoby by iluminowało	iluminowaliby by iluminowali	iluminowałyby by iluminowały

bezosobnik: iluminowano by

bezokolicznik: iluminować

imiesłów przysłówkowy współczesny: iluminując

gerundium: iluminowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	iluminowanie	iluminowania
D.	iluminowania	iluminowań
C.	iluminowaniu	iluminowaniom
B.	iluminowanie	iluminowania
N.	iluminowaniem	iluminowaniami
Ms.	iluminowaniu	iluminowaniach
W.	iluminowanie	iluminowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: iluminujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminująca
D.	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującej
C.	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującej
B.	iluminującego	iluminującego	iluminujący	iluminujące	iluminującą
N.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującą
Ms.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminujące
D.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących
C.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym
B.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujące
N.	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi
Ms.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: iluminowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	iluminowany	iluminowany	iluminowany	iluminowane	iluminowana
D.	iluminowanego	iluminowanego	iluminowanego	iluminowanego	iluminowanej
C.	iluminowanemu	iluminowanemu	iluminowanemu	iluminowanemu	iluminowanej
B.	iluminowanego	iluminowanego	iluminowany	iluminowane	iluminowaną
N.	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowaną
Ms.	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	iluminowani	iluminowani	iluminowane	iluminowane
D.	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych
C.	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym
B.	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych	iluminowane
N.	iluminowanymi	iluminowanymi	iluminowanymi	iluminowanymi
Ms.	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

iluminować

Data ostatniej modyfikacji: 09.07.2020