UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

strateg

Chronologizacja

1817, Tygodnik Wileński, nr 97, polona.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. strateg
stratedzy
przestarz. strategowie
ndepr
strategi
depr
D. stratega
strategów
C. strategowi
strategom
B. stratega
strategów
N. strategiem
strategami
Ms. strategu
strategach
W. strategu
stratedzy
przestarz. strategowie
ndepr
strategi
depr

1. polityczny

Definicja

osoba starannie planująca sposoby działania, służące osiągnięciu istotnych i sięgających daleko w przyszłość celów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

Relacje znaczeniowe

antonimy:  taktyk

Połączenia

  • główny; dobry, genialny, świetny strateg; strateg inwestycyjny, polityczny; kremlowscy stratedzy
  • strateg i taktyk; politycy i stratedzy

Cytaty

Muszę przyznać, że jako strateg [...] budzi mój podziw. Działa kompleksowo: radio, telewizja, szkoła dla ludzi mediów.

źródło: NKJP: Opinie, Polityka, 2006-10-14

Nasz selekcjoner jest jednak świetnym strategiem i na pewno dokona optymalnego wyboru zawodników do podstawowej jedenastki, która wybiegnie na murawę [...].

źródło: NKJP: Andrzej Azyan: Uff, jak gorąco!, Dziennik Zachodni, 2001-06-06

Stratedzy producenta komputerów drastycznie ograniczyli koszty sprzedaży i zarządu [...].

źródło: NKJP: (IK): Kontrakt wart miliony, Gazeta Krakowska, 2003-08-25

2. wojenny

Definicja

wojsk. 
osoba tworząca ogólne zasady przygotowywania i prowadzenia działań wojennych jako całości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna osoby związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

antonimy:  taktyk
hiperonimy:  wojskowy II

Połączenia

  • dobry, doskonały, genialny, świetny, wielki, wybitny, znakomity strateg; amerykańscy, chińscy, rosyjscy... stratedzy; stratedzy wojskowi
  • strateg i taktyk; dowódcy i stratedzy

Cytaty

Szefem sztabu armii pruskiej był hrabia Helmuth von Moltke, uczeń Clausewitza, świetny organizator i strateg wojenny, który m.in. potrafił dobrze wykorzystać kolej i telegraf, aby działać szybko i skutecznie.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Historia Powszechna. Wiek XIX, 2008

[...] był też Tuchaczewski niewątpliwie wybitnym strategiem, choć bezwzględnym w swych działaniach: w roku 1921 stłumił krwawo powstanie kronsztadzkie i antonowszczyznę.

źródło: NKJP: Krzysztof Bilica: Wokół Chopina i Polski: siedem szkiców, 2005

Stratedzy amerykańscy uważali, iż Stany Zjednoczone rozpoczną bombardowania strategiczne przy użyciu broni atomowej, ale nie zdołają powstrzymać ofensywy radzieckiej.

źródło: NKJP: Bolesław Potyrała: Od zwycięstwa do upadku Siły zbrojne Związku Radzieckiego w latach 1945-1991, 2009

3. starożytny

Definicja

naczelny dowódca w starożytnej Grecji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna osoby związane z wojskiem i wojną

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  dowódca

Cytaty

W czasie ciężkiej wojny z Kartagińczykami pełnił [...] funkcję sekretarza strategów. Po klęsce greckich wojsk pod Akragas (406 r. p.n.e.) oskarżył dowódców o zdradę i przekonał Syrakuzańczyków, by powierzyli mu stanowisko stratega autokratora (czyli jedynego stratega, nie zaś członka kolegium strategów).

źródło: NKJP: Internet

[...] pod Maratonem na drodze armii perskiej stanęły jedynie niezbyt liczne oddziały hoplitów z Aten i małego miasta Plateje. Znakomicie dowodzone przez ateńskiego stratega Militiadesa odniosły jednak spektakularne zwycięstwo.

źródło: NKJP: Michał Czerny: Dlaczego nie przeżył?, Polityka, 2004-08-28

4. bizantyjski

Definicja

w Cesarstwie Bizantyjskim dowódca wojskowego okręgu administracyjnego zwanego temem, podlegający bezpośrednio zwierzchnictwu cesarza

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna osoby związane z wojskiem i wojną

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  dowódca

Cytaty

Tem Dalmacji został zlikwidowany ok. 822-823 r. i zastąpiony przez „archontię”, czyli terytorium autonomiczne luźno związane z Konstantynopolem; dopiero za Bazylego I pojawia się znowu strateg Dalmacji.

źródło: NKJP: Waldemar Ceran, Historia i bibliografia rozumowana bizantynologii polskiej (1800-1998), 1999

Ranga strategów różnych temów nie była jednakowa. W okresie rozkwitu cesarstwa najwyżej w hierarchii stał strateg temu Anatolikon (Anatolia), później dowódcy innych temów w Azji Mniejszej, a wreszcie strategowie w Europie.

źródło: NKJP: Internet

Data ostatniej modyfikacji: 03.12.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj