UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

jednoręczny

Chronologizacja

1613, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. jednoręczny
jednoręczny
jednoręczny
jednoręczne
jednoręczna
D. jednoręcznego
jednoręcznego
jednoręcznego
jednoręcznego
jednoręcznej
C. jednoręcznemu
jednoręcznemu
jednoręcznemu
jednoręcznemu
jednoręcznej
B. jednoręcznego
jednoręcznego
jednoręczny
jednoręczne
jednoręczną
N. jednoręcznym
jednoręcznym
jednoręcznym
jednoręcznym
jednoręczną
Ms. jednoręcznym
jednoręcznym
jednoręcznym
jednoręcznym
jednoręcznej
W. jednoręczny
jednoręczny
jednoręczny
jednoręczne
jednoręczna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. jednoręczni
jednoręczni
jednoręczne
jednoręczne
D. jednoręcznych
jednoręcznych
jednoręcznych
jednoręcznych
C. jednoręcznym
jednoręcznym
jednoręcznym
jednoręcznym
B. jednoręcznych
jednoręcznych
jednoręcznych
jednoręczne
N. jednoręcznymi
jednoręcznymi
jednoręcznymi
jednoręcznymi
Ms. jednoręcznych
jednoręcznych
jednoręcznych
jednoręcznych
W. jednoręczni
jednoręczni
jednoręczne
jednoręczne

Pochodzenie

Zob. jeden I
Zob. ręka

1. mający jedną rękę

Definicja

taki, który ma tylko jedną rękę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób

Cytaty

Miasto pełne było kalek. […] Ci z pustymi rękawami, jednoręczni nie liczyli się wcale w tej gildii.

źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010

2. posługujący się jedną ręką

Definicja

taki, który podczas pisania, jedzenia i innych określonych czynności może sprawnie posługiwać się tylko jedną ręką

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Cytaty

[…] jestem jednoręczna (lewa ręką nawet ołówka nie potrafię utrzymać) […].

źródło: Internet: ateista.pl

Odesłania

Zob. też:

oburęczny

dwuręczny

3. obsługiwany jedną ręką

Definicja

przystosowany do używania za pomocą jednej ręki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dwuręczny
antonimy:  oburęczny

Połączenia

  • miecz, topór jednoręczny; broń jednoręczna

Cytaty

Jeżeli instalujemy nowe urządzenia, to warto kupić takie, które dają się obsługiwać jedną ręką […]. Urządzenia jednoręczne są prostsze, szybsze w obsłudze i pozwalają zmniejszyć straty wody.

źródło: NKJP: pk: Gospodarowanie wodą, Wieczór Trójmiasta, 2011

[…] większość żołnierzy w tamtym okresie posługiwała się toporami jednoręcznymi, jednakże popularne były jednostki uzbrojone w oburęczne topory […].

źródło: NKJP: Internet

[…] powstał nawet projekt jednoręcznej klawiatury w kształcie kulistym, która miała być szybsza niż tradycyjna.

źródło: NKJP: Internet

[…] czy szlifierki mimośrodowe lepsze są […] małe jednoręczne […], czy takie większe […] z dodatkowym uchwytem?

źródło: Internet: forum.domidrewno.pl

4. rzut

Definicja

wykonywany jedną ręką

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Relacje znaczeniowe

antonimy:  dwuręczny

Połączenia

  • backhand, rzut jednoręczny

Cytaty

Tę część spotkania Wizards również zakończyli celnym rzutem równo z syreną […], spektakularnym jednoręcznym rzutem popisał się John [...] (użył „słabszej” lewej ręki).

źródło: Internet: sport.onet.pl/koszykowka

W tenisie ziemnym backhand wykonywany jedną ręką wymaga dość dużej siły, stąd jednoręczny backhand jest wykonywany głównie przez mężczyzn [...].

źródło: NKJP: Internet

Jest też mistrzem jednoręcznego układania kostki, na co wystarczyło mu 23,76 s.

źródło: NKJP: Marek Żochowski: Kostka Rubika, Polityka, 2005

Data ostatniej modyfikacji: 05.07.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj