Chronologizacja
Pochodzenie
tur. makat 'obicie, poduszka do siedzenia'
z ar. mak’ad 'siedzenie; poduszka'
1. tkanina
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka meble i wystrój wnętrz
Połączenia
- makata buczacka, perska; barwne, haftowane, tkane makaty; makaty jedwabne, ścienne
Cytaty
|
Makaty przybijano gwoździkami bezpośrednio do ściany nad łóżkiem, czasem w kuchni. [...] Tematem ich był z reguły paw lub siedzący kot [...], a także baletnice. Na podłużnych makatach, często z szarego płótna, przedstawiano sceny: leśne z sarnami, polowań, bajkowe [...]. Pojawiały się też typowe „dworskie” tematy [...]. źródło: NKJP: Aleksander Jackowski: Polska sztuka ludowa, 1974 |
|
|
- Chcesz, to ci dam [...] dużą makatę, którą przywiozłem z Holandii, zawiesi się we wnęce. Od razu ją znalazł, rozłożył, spakował. źródło: NKJP: Miron Białoszewski: Chamowo, 2010 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | makata |
makaty |
|
| D. | makaty |
makat |
|
| C. | makacie |
makatom |
|
| B. | makatę |
makaty |
|
| N. | makatą |
makatami |
|
| Ms. | makacie |
makatach |
|
| W. | makato |
makaty |
2. u zwierząt
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Cytaty
|
Makata odbija światło, kierując je z powrotem na siatkówkę, dzięki czemu zwiększa się stukrotnie wrażliwość na fale świetlne w porównaniu z człowiekiem. źródło: Andrzej Narloch: Postrzeganie i kategoryzacja barw (świat ludzi i zwierząt), Scripta Neophilologica Posnaniensia, 2016 (pressto.amu.edu.pl) |
|
|
W obrębie naczyniówki, pomiędzy warstwą naczyń krwionośnych a warstwą naczyń włosowatych, znajduje się u zwierząt tzw. makata (tapetum), która powoduje świecenie oczu. U świni i człowieka makata nie występuje, w tym miejscu zaś leży warstwa graniczna utworzona z sieci włókien sprężystych. źródło: NKJP: Jan Zarzycki, Jan Kuryszko: Anatomia mikroskopowa zwierząt domowych i człowieka, 1995 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | makata |
makaty |
|
| D. | makaty |
makat |
|
| C. | makacie |
makatom |
|
| B. | makatę |
makaty |
|
| N. | makatą |
makatami |
|
| Ms. | makacie |
makatach |
|
| W. | makato |
makaty |
Inne uwagi
Zwykle lp