UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ugryźć

Chronologizacja

SJPXVII, STR: ugryść, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. gryźć

1. kawałek chleba

Definicja

wbić zęby w coś, zacisnąć i oderwać kawałek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

ugryźć kawałek, kęs czegoś; ciastko, chleb, jabłko, owoc

Cytaty

	Kruk siadał na jej ramieniu, za plecami powiewał czarny płaszcz. W wielkim kotle jedno małe zatrute jabłko. Dziewczyna ugryzła owoc i padła, śpiewając pełną piersią. źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971
	Świtało i Ania, która nie jadła kolacji, poczuła przypływ apetytu. Ugryzła kęs, wypiła łyk [...]. źródło: NKJP: Adam Żywiecki: Zakochany do szaleństwa, Dziennik Polski, 1999-06-11
	Ewa nie wahała się ani chwili. Ugryzła jabłko, było nad wyraz smaczne, wąż mówił prawdę, otworzyły się jej oczy. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wychowanie seksualne dla klasy wyższej, średniej i niższej, 1999
	Ugryź. Nie musimy być tacy poważni. To przecież nasz ślub. Więc ugryzłem kawałek tego jabłka z jej ręki, a następnie ona wbiła w nie swoje białe, uśmiechnięte zęby, aż zachrzęściło, i jedząc to jabłko z radosną zachłannością, odwracała za każdym ugryzieniem te swoje wielkie uśmiechnięte oczy ku mnie. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996
	Zupy trzeba, dziadku, zjeść, bo nam skapcaniejesz!... Jabłka nie dasz rady ugryźć, dziadku... Protezy nie dostaniesz, boś ją podrzucił pielęgniarce do torebki, mało się nie posikała... źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ugryzę	ugryziemy
2 os.	ugryziesz	ugryziecie
3 os.	ugryzie	ugryzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ugryzłem +(e)m ugryzł	ugryzłam +(e)m ugryzła	ugryzłom +(e)m ugryzło	ugryźliśmy +(e)śmy ugryźli	ugryzłyśmy +(e)śmy ugryzły
2 os.	ugryzłeś +(e)ś ugryzł	ugryzłaś +(e)ś ugryzła	ugryzłoś +(e)ś ugryzło	ugryźliście +(e)ście ugryźli	ugryzłyście +(e)ście ugryzły
3 os.	ugryzł	ugryzła	ugryzło	ugryźli	ugryzły

bezosobnik: ugryziono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ugryźmy
2 os.	ugryź	ugryźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ugryzłbym bym ugryzł	ugryzłabym bym ugryzła	ugryzłobym bym ugryzło	ugryźlibyśmy byśmy ugryźli	ugryzłybyśmy byśmy ugryzły
2 os.	ugryzłbyś byś ugryzł	ugryzłabyś byś ugryzła	ugryzłobyś byś ugryzło	ugryźlibyście byście ugryźli	ugryzłybyście byście ugryzły
3 os.	ugryzłby by ugryzł	ugryzłaby by ugryzła	ugryzłoby by ugryzło	ugryźliby by ugryźli	ugryzłyby by ugryzły

bezosobnik: ugryziono by

bezokolicznik: ugryźć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ugryzłszy

gerundium: ugryzienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ugryzienie	ugryzienia
D.	ugryzienia	ugryzień
C.	ugryzieniu	ugryzieniom
B.	ugryzienie	ugryzienia
N.	ugryzieniem	ugryzieniami
Ms.	ugryzieniu	ugryzieniach
W.	ugryzienie	ugryzienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ugryziony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ugryziony	ugryziony	ugryziony	ugryzione	ugryziona
D.	ugryzionego	ugryzionego	ugryzionego	ugryzionego	ugryzionej
C.	ugryzionemu	ugryzionemu	ugryzionemu	ugryzionemu	ugryzionej
B.	ugryzionego	ugryzionego	ugryziony	ugryzione	ugryzioną
N.	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzioną
Ms.	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ugryzieni	ugryzieni	ugryzione	ugryzione
D.	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych
C.	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym
B.	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych	ugryzione
N.	ugryzionymi	ugryzionymi	ugryzionymi	ugryzionymi
Ms.	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych

Składnia

Rz_żywotny

ugryźć

2. o owadzie

Definicja

wbić zęby, żądło lub inny narząd w czyjeś ciało, zadając ból lub raniąc

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dziabnąć, ujeść, ukąsić, użreć

Połączenia

kleszcz, komar, owad, pies, pająk, skorpion, szczur, szerszeń ugryzł kogoś; człowiek ugryzł kogoś; mucha, osa, pchła, pszczoła, żmija ugryzła kogoś; zwierzę ugryzło kogoś
ugryźć chłopca, człowieka, dziecko, dziewczynkę,...; przeciwnika, rywala; krowę, psa
ugryźć kogoś w kark, w kostkę, w łydkę, w nogę, w nos, w palec, w pośladek, w ramię, w rękę, w twarz, w ucho, w zadek
ugryźć niegroźnie
chcieć, próbować, usiłować ugryźć kogoś
fakt, przypadek; miejsce, objawy, skutki ugryzienia; ślad po ugryzieniu

Cytaty

	Jeden z tutejszych lokatorów trzyma ponoć w domu i na podwórku kilkanaście psów. W ubiegłym tygodniu jedno ze zwierząt ugryzło przechodzącą chodnikiem kobietę i zniszczyło jej spodnie. źródło: NKJP: Jak źle mieć sąsiada?, Echo Dnia, 2005-04-04
	Obowiązkowo usypiane są wszystkie psy, które zostały ugryzione przez wściekłe zwierzę. źródło: NKJP: Zapowietrzona Niedzica, Dziennik Polski - Podhale, 2001-05-21
	[...] po drodze drażnił się z niedźwiedziem, który go ugryzł, niestety tylko powierzchownie. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1960-1965, 1965
	Dziewczyna rozpaczliwie broniła się i w pewnej chwili, gdy ugryzła napastnika w rękę, udało się jej zbiec. źródło: NKJP: Próba gwałtu, Dziennik Polski - Tarnów, 2000-07-05
	Kiedyś był na polu i ugryzła go pszczoła [...]. Zaczął płakać, ale nic mu się nie działo. źródło: NKJP: O takich mówią „roślinka”, Dziennik Polski - Nowy Sącz, 2001-03-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ugryzę	ugryziemy
2 os.	ugryziesz	ugryziecie
3 os.	ugryzie	ugryzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ugryzłem +(e)m ugryzł	ugryzłam +(e)m ugryzła	ugryzłom +(e)m ugryzło	ugryźliśmy +(e)śmy ugryźli	ugryzłyśmy +(e)śmy ugryzły
2 os.	ugryzłeś +(e)ś ugryzł	ugryzłaś +(e)ś ugryzła	ugryzłoś +(e)ś ugryzło	ugryźliście +(e)ście ugryźli	ugryzłyście +(e)ście ugryzły
3 os.	ugryzł	ugryzła	ugryzło	ugryźli	ugryzły

bezosobnik: ugryziono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ugryźmy
2 os.	ugryź	ugryźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ugryzłbym bym ugryzł	ugryzłabym bym ugryzła	ugryzłobym bym ugryzło	ugryźlibyśmy byśmy ugryźli	ugryzłybyśmy byśmy ugryzły
2 os.	ugryzłbyś byś ugryzł	ugryzłabyś byś ugryzła	ugryzłobyś byś ugryzło	ugryźlibyście byście ugryźli	ugryzłybyście byście ugryzły
3 os.	ugryzłby by ugryzł	ugryzłaby by ugryzła	ugryzłoby by ugryzło	ugryźliby by ugryźli	ugryzłyby by ugryzły

bezosobnik: ugryziono by

bezokolicznik: ugryźć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ugryzłszy

gerundium: ugryzienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ugryzienie	ugryzienia
D.	ugryzienia	ugryzień
C.	ugryzieniu	ugryzieniom
B.	ugryzienie	ugryzienia
N.	ugryzieniem	ugryzieniami
Ms.	ugryzieniu	ugryzieniach
W.	ugryzienie	ugryzienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ugryziony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ugryziony	ugryziony	ugryziony	ugryzione	ugryziona
D.	ugryzionego	ugryzionego	ugryzionego	ugryzionego	ugryzionej
C.	ugryzionemu	ugryzionemu	ugryzionemu	ugryzionemu	ugryzionej
B.	ugryzionego	ugryzionego	ugryziony	ugryzione	ugryzioną
N.	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzioną
Ms.	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ugryzieni	ugryzieni	ugryzione	ugryzione
D.	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych
C.	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym
B.	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych	ugryzione
N.	ugryzionymi	ugryzionymi	ugryzionymi	ugryzionymi
Ms.	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych

odpowiednik aspektowy: gryźć

Składnia

Rz _żywotny

ugryźć

KOGO + (w CO)

3. temat

Definicja

pot.

zacząć wiedzieć, jak poradzić sobie z czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

ugryźć sprawę, temat
nie wiedzieć, jak coś ugryźć; nie wiadomo, jak coś ugryźć

Cytaty

Z mroku nocy wyłania się kolejna partia drogi. Nie robi już takiego wrażenia jak przedtem, ale i nie wygląda też łatwo. Mój partner ma wątpliwości, gdzie „ugryźć” ściankę nad nami, a ja nie mogę mu pomóc. W końcu robi pierwsze dziesięć metrów, wspinając się trochę klasycznie i trochę hakowo.

źródło: NKJP: Maciej Rysula: Direttissima, 1996

Nie wiedział jeszcze, jak ugryźć problem, połączyć koniec świata z lodami i stylem tańca.

źródło: NKJP: Max Cegielski: Apokalipso, 2004

Litwini wywalili prezydenta, bo złamał konstytucję. Tenże wywalony zgłosił się do nowych wyborów i nie wiadomo, jak ten pasztet ugryźć i co z nim zrobić.

źródło: NKJP: Swoje wiem, Dziennik Polski - Pejzaż, 2004-04-24

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ugryzę	ugryziemy
2 os.	ugryziesz	ugryziecie
3 os.	ugryzie	ugryzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ugryzłem +(e)m ugryzł	ugryzłam +(e)m ugryzła	ugryzłom +(e)m ugryzło	ugryźliśmy +(e)śmy ugryźli	ugryzłyśmy +(e)śmy ugryzły
2 os.	ugryzłeś +(e)ś ugryzł	ugryzłaś +(e)ś ugryzła	ugryzłoś +(e)ś ugryzło	ugryźliście +(e)ście ugryźli	ugryzłyście +(e)ście ugryzły
3 os.	ugryzł	ugryzła	ugryzło	ugryźli	ugryzły

bezosobnik: ugryziono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ugryźmy
2 os.	ugryź	ugryźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ugryzłbym bym ugryzł	ugryzłabym bym ugryzła	ugryzłobym bym ugryzło	ugryźlibyśmy byśmy ugryźli	ugryzłybyśmy byśmy ugryzły
2 os.	ugryzłbyś byś ugryzł	ugryzłabyś byś ugryzła	ugryzłobyś byś ugryzło	ugryźlibyście byście ugryźli	ugryzłybyście byście ugryzły
3 os.	ugryzłby by ugryzł	ugryzłaby by ugryzła	ugryzłoby by ugryzło	ugryźliby by ugryźli	ugryzłyby by ugryzły

bezosobnik: ugryziono by

bezokolicznik: ugryźć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ugryzłszy

gerundium: ugryzienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ugryzienie	ugryzienia
D.	ugryzienia	ugryzień
C.	ugryzieniu	ugryzieniom
B.	ugryzienie	ugryzienia
N.	ugryzieniem	ugryzieniami
Ms.	ugryzieniu	ugryzieniach
W.	ugryzienie	ugryzienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ugryziony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ugryziony	ugryziony	ugryziony	ugryzione	ugryziona
D.	ugryzionego	ugryzionego	ugryzionego	ugryzionego	ugryzionej
C.	ugryzionemu	ugryzionemu	ugryzionemu	ugryzionemu	ugryzionej
B.	ugryzionego	ugryzionego	ugryziony	ugryzione	ugryzioną
N.	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzioną
Ms.	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ugryzieni	ugryzieni	ugryzione	ugryzione
D.	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych
C.	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym
B.	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych	ugryzione
N.	ugryzionymi	ugryzionymi	ugryzionymi	ugryzionymi
Ms.	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych

Składnia

Rz_osobowy

ugryźć

4. pieniądze

Definicja

pot.

zdobyć coś i zacząć z tego korzystać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Połączenia

ugryźć pieniądze
nie da się ugryźć czegoś
nie widzieć, jak coś ugryźć; nie wiadomo, jak coś ugryźć; coś jest nie do ugryzienia

Cytaty

	[...] istnieją ładnie pokolorowane plamy zaznaczone jako tereny pod zabudowę jednorodzinną, tylko ugryźć ich w żaden sposób się nie da. Albo dojechać do nich nie można, bo droga istnieje tylko na mapie, albo energii elektrycznej nie doprowadzono, nie mówiąc o wodzie czy kanalizacji. źródło: NKJP: Marek Chmielewski: Z drugiej strony, 1985
	Najprościej byłoby [...] dowieść, że są to pieniądze z funduszy pomocowych i, jako takie, wolne od opodatkowania - nie do ugryzienia nawet dla naszego zachłannego fiskusa. źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002
	Powiedzmy narodowi szczerze, że przez pierwsze lata będziemy dopłacać do unijnego budżetu, bo chyba nie ma już tak niepoprawnych optymistów, którzy wierzą, że zdołamy ugryźć unijne fundusze strukturalne. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 02.10.2003
	Na tym obiekcie decyduje przede wszystkim mocne odbicie, a Adam pod tym względem jest znakomity. Dlatego myślę, że Adam spróbuje „ugryźć” złoty medal na średniej skoczni. I zrewanżować się Schmittowi. To będzie na pewno pasjonujący konkurs. źródło: NKJP: Schmitt - wielki zawodnik i wielki... szczęściarz, Dziennik Polski - Sport, 2001-02-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ugryzę	ugryziemy
2 os.	ugryziesz	ugryziecie
3 os.	ugryzie	ugryzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ugryzłem +(e)m ugryzł	ugryzłam +(e)m ugryzła	ugryzłom +(e)m ugryzło	ugryźliśmy +(e)śmy ugryźli	ugryzłyśmy +(e)śmy ugryzły
2 os.	ugryzłeś +(e)ś ugryzł	ugryzłaś +(e)ś ugryzła	ugryzłoś +(e)ś ugryzło	ugryźliście +(e)ście ugryźli	ugryzłyście +(e)ście ugryzły
3 os.	ugryzł	ugryzła	ugryzło	ugryźli	ugryzły

bezosobnik: ugryziono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ugryźmy
2 os.	ugryź	ugryźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ugryzłbym bym ugryzł	ugryzłabym bym ugryzła	ugryzłobym bym ugryzło	ugryźlibyśmy byśmy ugryźli	ugryzłybyśmy byśmy ugryzły
2 os.	ugryzłbyś byś ugryzł	ugryzłabyś byś ugryzła	ugryzłobyś byś ugryzło	ugryźlibyście byście ugryźli	ugryzłybyście byście ugryzły
3 os.	ugryzłby by ugryzł	ugryzłaby by ugryzła	ugryzłoby by ugryzło	ugryźliby by ugryźli	ugryzłyby by ugryzły

bezosobnik: ugryziono by

bezokolicznik: ugryźć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ugryzłszy

gerundium: ugryzienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ugryzienie	ugryzienia
D.	ugryzienia	ugryzień
C.	ugryzieniu	ugryzieniom
B.	ugryzienie	ugryzienia
N.	ugryzieniem	ugryzieniami
Ms.	ugryzieniu	ugryzieniach
W.	ugryzienie	ugryzienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ugryziony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ugryziony	ugryziony	ugryziony	ugryzione	ugryziona
D.	ugryzionego	ugryzionego	ugryzionego	ugryzionego	ugryzionej
C.	ugryzionemu	ugryzionemu	ugryzionemu	ugryzionemu	ugryzionej
B.	ugryzionego	ugryzionego	ugryziony	ugryzione	ugryzioną
N.	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzioną
Ms.	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ugryzieni	ugryzieni	ugryzione	ugryzione
D.	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych
C.	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym	ugryzionym
B.	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych	ugryzione
N.	ugryzionymi	ugryzionymi	ugryzionymi	ugryzionymi
Ms.	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych	ugryzionych

Składnia

Rz_osobowy

ugryźć

Frazeologizmy

co kogoś ugryzło
mucha ugryzła kogoś
osa ugryzła kogoś
giez ugryzł kogoś
przecież cię nie ugryzę

Data ostatniej modyfikacji: 23.12.2010