Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. gryźć
1. kawałek chleba
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Połączenia
- ugryźć kawałek, kęs czegoś; ciastko, chleb, jabłko, owoc
Cytaty
Kruk siadał na jej ramieniu, za plecami powiewał czarny płaszcz. W wielkim kotle jedno małe zatrute jabłko. Dziewczyna ugryzła owoc i padła, śpiewając pełną piersią. źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971 |
|
Świtało i Ania, która nie jadła kolacji, poczuła przypływ apetytu. Ugryzła kęs, wypiła łyk [...]. źródło: NKJP: Adam Żywiecki: Zakochany do szaleństwa, Dziennik Polski, 1999-06-11 |
|
Ewa nie wahała się ani chwili. Ugryzła jabłko, było nad wyraz smaczne, wąż mówił prawdę, otworzyły się jej oczy. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wychowanie seksualne dla klasy wyższej, średniej i niższej, 1999 |
|
Ugryź. Nie musimy być tacy poważni. To przecież nasz ślub. Więc ugryzłem kawałek tego jabłka z jej ręki, a następnie ona wbiła w nie swoje białe, uśmiechnięte zęby, aż zachrzęściło, i jedząc to jabłko z radosną zachłannością, odwracała za każdym ugryzieniem te swoje wielkie uśmiechnięte oczy ku mnie. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996 |
|
Zupy trzeba, dziadku, zjeść, bo nam skapcaniejesz!... Jabłka nie dasz rady ugryźć, dziadku... Protezy nie dostaniesz, boś ją podrzucił pielęgniarce do torebki, mało się nie posikała... źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ugryzę |
ugryziemy |
|||
2 os. |
ugryziesz |
ugryziecie |
|||
3 os. |
ugryzie |
ugryzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugryzłem +(e)m ugryzł |
ugryzłam +(e)m ugryzła |
ugryzłom +(e)m ugryzło |
ugryźliśmy +(e)śmy ugryźli |
ugryzłyśmy +(e)śmy ugryzły |
2 os. |
ugryzłeś +(e)ś ugryzł |
ugryzłaś +(e)ś ugryzła |
ugryzłoś +(e)ś ugryzło |
ugryźliście +(e)ście ugryźli |
ugryzłyście +(e)ście ugryzły |
3 os. |
ugryzł |
ugryzła |
ugryzło |
ugryźli |
ugryzły |
bezosobnik: ugryziono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ugryźmy |
|
2 os. |
ugryź |
ugryźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugryzłbym bym ugryzł |
ugryzłabym bym ugryzła |
ugryzłobym bym ugryzło |
ugryźlibyśmy byśmy ugryźli |
ugryzłybyśmy byśmy ugryzły |
2 os. |
ugryzłbyś byś ugryzł |
ugryzłabyś byś ugryzła |
ugryzłobyś byś ugryzło |
ugryźlibyście byście ugryźli |
ugryzłybyście byście ugryzły |
3 os. |
ugryzłby by ugryzł |
ugryzłaby by ugryzła |
ugryzłoby by ugryzło |
ugryźliby by ugryźli |
ugryzłyby by ugryzły |
bezosobnik: ugryziono by
bezokolicznik: ugryźć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ugryzłszy
gerundium: ugryzienie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ugryzienie |
ugryzienia |
D. | ugryzienia |
ugryzień |
C. | ugryzieniu |
ugryzieniom |
B. | ugryzienie |
ugryzienia |
N. | ugryzieniem |
ugryzieniami |
Ms. | ugryzieniu |
ugryzieniach |
W. | ugryzienie |
ugryzienia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ugryziony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ugryziony |
ugryziony |
ugryziony |
ugryzione |
ugryziona |
D. | ugryzionego |
ugryzionego |
ugryzionego |
ugryzionego |
ugryzionej |
C. | ugryzionemu |
ugryzionemu |
ugryzionemu |
ugryzionemu |
ugryzionej |
B. | ugryzionego |
ugryzionego |
ugryziony |
ugryzione |
ugryzioną |
N. | ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzioną |
Ms. | ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ugryzieni |
ugryzieni |
ugryzione |
ugryzione |
D. | ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
C. | ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
B. | ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzione |
N. | ugryzionymi |
ugryzionymi |
ugryzionymi |
ugryzionymi |
Ms. | ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
Składnia
Rzżywotny | + | ugryźć | + |
2. o owadzie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
Połączenia
- kleszcz, komar, owad, pies, pająk, skorpion, szczur, szerszeń ugryzł kogoś; człowiek ugryzł kogoś; mucha, osa, pchła, pszczoła, żmija ugryzła kogoś; zwierzę ugryzło kogoś
- ugryźć chłopca, człowieka, dziecko, dziewczynkę,...; przeciwnika, rywala; krowę, psa
- ugryźć kogoś w kark, w kostkę, w łydkę, w nogę, w nos, w palec, w pośladek, w ramię, w rękę, w twarz, w ucho, w zadek
- ugryźć niegroźnie
- chcieć, próbować, usiłować ugryźć kogoś
- fakt, przypadek; miejsce, objawy, skutki ugryzienia; ślad po ugryzieniu
Cytaty
Jeden z tutejszych lokatorów trzyma ponoć w domu i na podwórku kilkanaście psów. W ubiegłym tygodniu jedno ze zwierząt ugryzło przechodzącą chodnikiem kobietę i zniszczyło jej spodnie. źródło: NKJP: Jak źle mieć sąsiada?, Echo Dnia, 2005-04-04 |
|
Obowiązkowo usypiane są wszystkie psy, które zostały ugryzione przez wściekłe zwierzę. źródło: NKJP: Zapowietrzona Niedzica, Dziennik Polski - Podhale, 2001-05-21 |
|
[...] po drodze drażnił się z niedźwiedziem, który go ugryzł, niestety tylko powierzchownie. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1960-1965, 1965 |
|
Dziewczyna rozpaczliwie broniła się i w pewnej chwili, gdy ugryzła napastnika w rękę, udało się jej zbiec. źródło: NKJP: Próba gwałtu, Dziennik Polski - Tarnów, 2000-07-05 |
|
Kiedyś był na polu i ugryzła go pszczoła [...]. Zaczął płakać, ale nic mu się nie działo. źródło: NKJP: O takich mówią „roślinka”, Dziennik Polski - Nowy Sącz, 2001-03-27 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ugryzę |
ugryziemy |
|||
2 os. |
ugryziesz |
ugryziecie |
|||
3 os. |
ugryzie |
ugryzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugryzłem +(e)m ugryzł |
ugryzłam +(e)m ugryzła |
ugryzłom +(e)m ugryzło |
ugryźliśmy +(e)śmy ugryźli |
ugryzłyśmy +(e)śmy ugryzły |
2 os. |
ugryzłeś +(e)ś ugryzł |
ugryzłaś +(e)ś ugryzła |
ugryzłoś +(e)ś ugryzło |
ugryźliście +(e)ście ugryźli |
ugryzłyście +(e)ście ugryzły |
3 os. |
ugryzł |
ugryzła |
ugryzło |
ugryźli |
ugryzły |
bezosobnik: ugryziono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ugryźmy |
|
2 os. |
ugryź |
ugryźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugryzłbym bym ugryzł |
ugryzłabym bym ugryzła |
ugryzłobym bym ugryzło |
ugryźlibyśmy byśmy ugryźli |
ugryzłybyśmy byśmy ugryzły |
2 os. |
ugryzłbyś byś ugryzł |
ugryzłabyś byś ugryzła |
ugryzłobyś byś ugryzło |
ugryźlibyście byście ugryźli |
ugryzłybyście byście ugryzły |
3 os. |
ugryzłby by ugryzł |
ugryzłaby by ugryzła |
ugryzłoby by ugryzło |
ugryźliby by ugryźli |
ugryzłyby by ugryzły |
bezosobnik: ugryziono by
bezokolicznik: ugryźć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ugryzłszy
gerundium: ugryzienie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ugryzienie |
ugryzienia |
D. | ugryzienia |
ugryzień |
C. | ugryzieniu |
ugryzieniom |
B. | ugryzienie |
ugryzienia |
N. | ugryzieniem |
ugryzieniami |
Ms. | ugryzieniu |
ugryzieniach |
W. | ugryzienie |
ugryzienia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ugryziony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ugryziony |
ugryziony |
ugryziony |
ugryzione |
ugryziona |
D. | ugryzionego |
ugryzionego |
ugryzionego |
ugryzionego |
ugryzionej |
C. | ugryzionemu |
ugryzionemu |
ugryzionemu |
ugryzionemu |
ugryzionej |
B. | ugryzionego |
ugryzionego |
ugryziony |
ugryzione |
ugryzioną |
N. | ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzioną |
Ms. | ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ugryzieni |
ugryzieni |
ugryzione |
ugryzione |
D. | ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
C. | ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
B. | ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzione |
N. | ugryzionymi |
ugryzionymi |
ugryzionymi |
ugryzionymi |
Ms. | ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
odpowiednik aspektowy: gryźć
Składnia
Rz żywotny | + | ugryźć | + |
KOGO +
(w CO)
|
3. temat
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Połączenia
- ugryźć sprawę, temat
- nie wiedzieć, jak coś ugryźć; nie wiadomo, jak coś ugryźć
Cytaty
Z mroku nocy wyłania się kolejna partia drogi. Nie robi już takiego wrażenia jak przedtem, ale i nie wygląda też łatwo. Mój partner ma wątpliwości, gdzie „ugryźć” ściankę nad nami, a ja nie mogę mu pomóc. W końcu robi pierwsze dziesięć metrów, wspinając się trochę klasycznie i trochę hakowo. źródło: NKJP: Maciej Rysula: Direttissima, 1996 |
|
Nie wiedział jeszcze, jak ugryźć problem, połączyć koniec świata z lodami i stylem tańca. źródło: NKJP: Max Cegielski: Apokalipso, 2004 |
|
Litwini wywalili prezydenta, bo złamał konstytucję. Tenże wywalony zgłosił się do nowych wyborów i nie wiadomo, jak ten pasztet ugryźć i co z nim zrobić. źródło: NKJP: Swoje wiem, Dziennik Polski - Pejzaż, 2004-04-24 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ugryzę |
ugryziemy |
|||
2 os. |
ugryziesz |
ugryziecie |
|||
3 os. |
ugryzie |
ugryzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugryzłem +(e)m ugryzł |
ugryzłam +(e)m ugryzła |
ugryzłom +(e)m ugryzło |
ugryźliśmy +(e)śmy ugryźli |
ugryzłyśmy +(e)śmy ugryzły |
2 os. |
ugryzłeś +(e)ś ugryzł |
ugryzłaś +(e)ś ugryzła |
ugryzłoś +(e)ś ugryzło |
ugryźliście +(e)ście ugryźli |
ugryzłyście +(e)ście ugryzły |
3 os. |
ugryzł |
ugryzła |
ugryzło |
ugryźli |
ugryzły |
bezosobnik: ugryziono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ugryźmy |
|
2 os. |
ugryź |
ugryźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugryzłbym bym ugryzł |
ugryzłabym bym ugryzła |
ugryzłobym bym ugryzło |
ugryźlibyśmy byśmy ugryźli |
ugryzłybyśmy byśmy ugryzły |
2 os. |
ugryzłbyś byś ugryzł |
ugryzłabyś byś ugryzła |
ugryzłobyś byś ugryzło |
ugryźlibyście byście ugryźli |
ugryzłybyście byście ugryzły |
3 os. |
ugryzłby by ugryzł |
ugryzłaby by ugryzła |
ugryzłoby by ugryzło |
ugryźliby by ugryźli |
ugryzłyby by ugryzły |
bezosobnik: ugryziono by
bezokolicznik: ugryźć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ugryzłszy
gerundium: ugryzienie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ugryzienie |
ugryzienia |
D. | ugryzienia |
ugryzień |
C. | ugryzieniu |
ugryzieniom |
B. | ugryzienie |
ugryzienia |
N. | ugryzieniem |
ugryzieniami |
Ms. | ugryzieniu |
ugryzieniach |
W. | ugryzienie |
ugryzienia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ugryziony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ugryziony |
ugryziony |
ugryziony |
ugryzione |
ugryziona |
D. | ugryzionego |
ugryzionego |
ugryzionego |
ugryzionego |
ugryzionej |
C. | ugryzionemu |
ugryzionemu |
ugryzionemu |
ugryzionemu |
ugryzionej |
B. | ugryzionego |
ugryzionego |
ugryziony |
ugryzione |
ugryzioną |
N. | ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzioną |
Ms. | ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ugryzieni |
ugryzieni |
ugryzione |
ugryzione |
D. | ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
C. | ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
B. | ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzione |
N. | ugryzionymi |
ugryzionymi |
ugryzionymi |
ugryzionymi |
Ms. | ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
Składnia
Rzosobowy | + | ugryźć | + |
CO
|
4. pieniądze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność
Połączenia
- ugryźć pieniądze
- nie da się ugryźć czegoś
- nie widzieć, jak coś ugryźć; nie wiadomo, jak coś ugryźć; coś jest nie do ugryzienia
Cytaty
[...] istnieją ładnie pokolorowane plamy zaznaczone jako tereny pod zabudowę jednorodzinną, tylko ugryźć ich w żaden sposób się nie da. Albo dojechać do nich nie można, bo droga istnieje tylko na mapie, albo energii elektrycznej nie doprowadzono, nie mówiąc o wodzie czy kanalizacji. źródło: NKJP: Marek Chmielewski: Z drugiej strony, 1985 |
|
Najprościej byłoby [...] dowieść, że są to pieniądze z funduszy pomocowych i, jako takie, wolne od opodatkowania - nie do ugryzienia nawet dla naszego zachłannego fiskusa. źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002 |
|
Powiedzmy narodowi szczerze, że przez pierwsze lata będziemy dopłacać do unijnego budżetu, bo chyba nie ma już tak niepoprawnych optymistów, którzy wierzą, że zdołamy ugryźć unijne fundusze strukturalne. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 02.10.2003 |
|
Na tym obiekcie decyduje przede wszystkim mocne odbicie, a Adam pod tym względem jest znakomity. Dlatego myślę, że Adam spróbuje „ugryźć” złoty medal na średniej skoczni. I zrewanżować się Schmittowi. To będzie na pewno pasjonujący konkurs. źródło: NKJP: Schmitt - wielki zawodnik i wielki... szczęściarz, Dziennik Polski - Sport, 2001-02-20 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ugryzę |
ugryziemy |
|||
2 os. |
ugryziesz |
ugryziecie |
|||
3 os. |
ugryzie |
ugryzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugryzłem +(e)m ugryzł |
ugryzłam +(e)m ugryzła |
ugryzłom +(e)m ugryzło |
ugryźliśmy +(e)śmy ugryźli |
ugryzłyśmy +(e)śmy ugryzły |
2 os. |
ugryzłeś +(e)ś ugryzł |
ugryzłaś +(e)ś ugryzła |
ugryzłoś +(e)ś ugryzło |
ugryźliście +(e)ście ugryźli |
ugryzłyście +(e)ście ugryzły |
3 os. |
ugryzł |
ugryzła |
ugryzło |
ugryźli |
ugryzły |
bezosobnik: ugryziono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ugryźmy |
|
2 os. |
ugryź |
ugryźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugryzłbym bym ugryzł |
ugryzłabym bym ugryzła |
ugryzłobym bym ugryzło |
ugryźlibyśmy byśmy ugryźli |
ugryzłybyśmy byśmy ugryzły |
2 os. |
ugryzłbyś byś ugryzł |
ugryzłabyś byś ugryzła |
ugryzłobyś byś ugryzło |
ugryźlibyście byście ugryźli |
ugryzłybyście byście ugryzły |
3 os. |
ugryzłby by ugryzł |
ugryzłaby by ugryzła |
ugryzłoby by ugryzło |
ugryźliby by ugryźli |
ugryzłyby by ugryzły |
bezosobnik: ugryziono by
bezokolicznik: ugryźć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ugryzłszy
gerundium: ugryzienie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ugryzienie |
ugryzienia |
D. | ugryzienia |
ugryzień |
C. | ugryzieniu |
ugryzieniom |
B. | ugryzienie |
ugryzienia |
N. | ugryzieniem |
ugryzieniami |
Ms. | ugryzieniu |
ugryzieniach |
W. | ugryzienie |
ugryzienia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ugryziony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ugryziony |
ugryziony |
ugryziony |
ugryzione |
ugryziona |
D. | ugryzionego |
ugryzionego |
ugryzionego |
ugryzionego |
ugryzionej |
C. | ugryzionemu |
ugryzionemu |
ugryzionemu |
ugryzionemu |
ugryzionej |
B. | ugryzionego |
ugryzionego |
ugryziony |
ugryzione |
ugryzioną |
N. | ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzioną |
Ms. | ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ugryzieni |
ugryzieni |
ugryzione |
ugryzione |
D. | ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
C. | ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
ugryzionym |
B. | ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzione |
N. | ugryzionymi |
ugryzionymi |
ugryzionymi |
ugryzionymi |
Ms. | ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
ugryzionych |
Składnia
Rzosobowy | + | ugryźć | + |
CO
|