Chronologizacja
Pochodzenie
łac. ambo ~onis
wł. ambone
z gr. ámbōn 'wypuklość'
1. przyścienna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem
Połączenia
- kościelna; drewniana, kamienna, marmurowa; barokowa, gotycka, późnobarokowa, późnorenesansowa, renesansowa, rokokowa; zabytkowa ambona
- ambona z któregoś wieku
- ambona i chrzcielnica, ambona i konfesjonał; ołtarz (boczny, główny) i ambona
- zejść / schodzić z ambony
- wejść / wchodzić, wstąpić, wyjść na ambonę
Cytaty
|
W kościele jest późnorenesansowy ołtarz oraz rokokowa ambona i chrzcielnica. źródło: NKJP: Anna Forecka, Marcin Fabjański: Archeologia, historia i jeziora, Gazeta Wyborcza, 1998-05-15 |
|
|
Każdy, kto wychował się na Zwierzyńcu, bez wahania wskaże [...]ambonę św. Wojciecha - kamienną kazalnicę przylepioną do ściany prezbiterium. źródło: NKJP: Dzielnica legend, Dziennik Polski - Magazyn, 2000-02-19 |
|
|
Ksiądz wszedł na ambonę w kształcie dzioba łodzi rozbijającej fale - wszystko wyrzeźbione w drzewie i pozłacane. źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Niebieski szklarz, 1996 |
|
|
Michał usiadł. Wdychał zapach kadzidła i patrzył na misternie rzeźbioną ambonę, teraz już pewnie nieużywaną [...]. źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007 |
|
|
Po lewej stronie głównego ołtarza, w czterech wnękach ściany solnej, umieszczono wyrzeźbione z bloków solnych figury świętych. W tej samej ścianie solnej wykuta jest również ambona z baldachimem. źródło: NKJP: (PB): Wycieczka po solnych wyrobiskach (II), Dziennik Polski - Bochnia, 2001-08-10 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ambona |
ambony |
|
| D. | ambony |
ambon |
|
| C. | ambonie |
ambonom |
|
| B. | ambonę |
ambony |
|
| N. | amboną |
ambonami |
|
| Ms. | ambonie |
ambonach |
|
| W. | ambono |
ambony |
2. przy ołtarzu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem
Połączenia
- kościelna ambona
- apel, kazanie z ambony
- apelować, czytać, głosić, grzmieć, mówić, odczytać, ogłosić / ogłaszać, powiedzieć; zejść / schodzić z ambony
- wejść / wchodzić, wstąpić, wyjść na ambonę
- czytać, mówić; stanąć / stać na ambonie
- głosić, mówić; zabrzmieć jak z ambony
Cytaty
|
Liturgia Słowa rozpocznie się od inauguracji ambony - miejsca głoszenia Słowa Bożego. Lektorzy otrzymają z rąk Ojca Świętego „Lekcjonarz mszalny”, który przeniosą uroczyście do ambony. źródło: NKJP: Z Janem Pawłem II w Łagiewnikach, Dziennik Polski - Magazyn, 2002-08-16 |
|
|
Z ambon płyną słowa zachęty do wytrwałości w budowaniu państwa. I słowa przestrogi - przed zatraceniem tożsamości religijnej i narodowej, przed możliwością powrotu sytuacji sprzed 1989 roku. źródło: NKJP: Jan Turnau; Lidia Ostałowska: Ulotki z wodą święconą, Gazeta Wyborcza, 1993-09-14 |
|
|
Myślałem, że ojciec Fedorowicz, a za nim inni kapłani przypomną z ambon: „Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, mnieście uczynili” . źródło: NKJP: Krzysztof Wielgopolan; Stanisław Turnau: Ludzie Lasek, Gazeta Wyborcza, 1992-06-26 |
|
|
„W środkach przekazu Kościół znajduje współczesną ambonę, przez nie może przemawiać do rzesz” [Evangelii Nuntiandi n. 45]. źródło: NKJP: Tomasz Goban-Klas: Media i komunikowanie masowe : teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, 1999 |
|
|
Pewną nowością jest [...] apel do wszystkich uczestników liturgii, aby w czasie głoszenia Ewangelii zwrócili się w stronę ambony, skąd jest głoszona. źródło: NKJP: Milczenie jak modlitwa, Dziennik Polski - Małopolska, 2004-03-08 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ambona |
ambony |
|
| D. | ambony |
ambon |
|
| C. | ambonie |
ambonom |
|
| B. | ambonę |
ambony |
|
| N. | amboną |
ambonami |
|
| Ms. | ambonie |
ambonach |
|
| W. | ambono |
ambony |
3. do polowania
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo rodzaje budowli i ich cechy
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny hobby i zainteresowania
Połączenia
- drewniana, leśna, łowiecka, myśliwska; zniszczona ambona
- budować, stawiać, wybudować ambonę
- siedzieć na ambonie
Cytaty
|
Gdy chcę się zrelaksować, wyjeżdżam na polowanie. Wchodzę, siadam na ambonie i czekam na spotkanie ze zwierzyną. źródło: NKJP: Dariusz Zaborek: Dopieszczone dania, Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1995-09-29 |
|
|
Na jednym z dębów w zachodniej części lasu książę polecił wybudować ambonę, z której obserwował okolicę. źródło: NKJP: (baja): Rezerwat tuż obok miasta, Dziennik Polski - Tarnów, 2003-07-29 |
|
|
Pod lasem poustawiał drewniane ambony do polowania na zwierzynę, bo z zamiłowania jest myśliwym. źródło: NKJP: Michał Matys: Polana z satelity, Gazeta Wyborcza, 1995-12-07 |
|
|
Najpowszechniejsze jest polowanie z ambony, w budce na wysokiej konstrukcji drewnianej, osłaniającej myśliwego, które polega na oczekiwaniu zwierzyny na skraju polany, nęcisku lub przejściu. źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955 |
|
|
Na odyńca polował przez wiele lat, Rurańska powtarzała, że zwariował, wszystkie ambony w lesie zbudował tylko po to, żeby dopaść dzika, który rok w rok niszczył mu uprawy i szkółki. źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ambona |
ambony |
|
| D. | ambony |
ambon |
|
| C. | ambonie |
ambonom |
|
| B. | ambonę |
ambony |
|
| N. | amboną |
ambonami |
|
| Ms. | ambonie |
ambonach |
|
| W. | ambono |
ambony |