UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dereń

Chronologizacja

1472, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2, m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dereń	derenie
D.	derenia dereniu	dereni
C.	dereniowi	dereniom
B.	derenia dereń	derenie
N.	dereniem	dereniami
Ms.	dereniu	dereniach
W.	dereniu	derenie

Pochodzenie

ukr. deren

Nazwa zapożyczona z ukr. zamiast st.pol. drzon , -ń w pol. wtórne przez asymilację morfologiczną, jak w grzebień , kamień . Zastąpienie nazwy st.pol. przez ukr. objaśnia się tym, że drzewa dereniowe (tylko w ciepłym klimacie osiągające pełny wzrost około 8 m) uprawiano dla twardego drewna głównie na Podolu (Bańk.).

1.a krzew

Definicja

krzew, który ma drobne białe lub żółte kwiatki zebrane w kwiatostany i rodzi niewielkie, czerwone owoce nadające się na przetwory

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

krzew

Połączenia

gałązki, pędy derenia
sadzić, uprawiać dereń

Cytaty

W tzw. strefach buforowych, oddzielających filtry, posadzono dwa gatunki krzewów - dereń oraz wierzbę wiciową.

źródło: NKJP: (K.N.): Wierzby i pstrągi czystości, Dziennik Bałtycki, 2001-12-03

W Polsce możemy kupić sadzonki dereni jadalnych, kousa, białych, kanadyjskich i rozłogowych.

źródło: NKJP: Agnieszka Zielińska: Dekoracyjne i owocowe, Dziennik Zachodni, 2006-06-14

1.b owoc

Definicja

owoc derenia - krzewu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

owoc

Połączenia

kompot, konfitura, nalewka z derenia

Cytaty

Na pełgającym fioletowo podgrzewaczu spirytusowym stały gęsto polewane gliniaczki z grzybkami w śmietanie, a pod serwetką sztywną jak namiot piętrzyły się paszteciki z francuskiego ciasta, nadziewane móżdżkiem, w karafkach nalewka na dereniu [...].

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

Siadali na podłodze w salonie i wyjadali konfitury z derenia, które robiła moja mama – wspomina pani profesor.

źródło: NKJP: Ewa Kozakiewicz: Najważniejsze jest wejście, Gazeta Krakowska, 2006-10-28

Data ostatniej modyfikacji: 08.09.2020