Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
gorzknieję |
gorzkniejemy |
|||
2 os. |
gorzkniejesz |
gorzkniejecie |
|||
3 os. |
gorzknieje |
gorzknieją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
gorzkniałem +(e)m gorzkniał |
gorzkniałam +(e)m gorzkniała |
gorzkniałom +(e)m gorzkniało |
gorzknieliśmy +(e)śmy gorzknieli |
gorzkniałyśmy +(e)śmy gorzkniały |
2 os. |
gorzkniałeś +(e)ś gorzkniał |
gorzkniałaś +(e)ś gorzkniała |
gorzkniałoś +(e)ś gorzkniało |
gorzknieliście +(e)ście gorzknieli |
gorzkniałyście +(e)ście gorzkniały |
3 os. |
gorzkniał |
gorzkniała |
gorzkniało |
gorzknieli |
gorzkniały |
bezosobnik: gorzkniano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę gorzkniał będę gorzknieć |
będę gorzkniała będę gorzknieć |
będę gorzkniało będę gorzknieć |
będziemy gorzknieli będziemy gorzknieć |
będziemy gorzkniały będziemy gorzknieć |
2 os. |
będziesz gorzkniał będziesz gorzknieć |
będziesz gorzkniała będziesz gorzknieć |
będziesz gorzkniało będziesz gorzknieć |
będziecie gorzknieli będziecie gorzknieć |
będziecie gorzkniały będziecie gorzknieć |
3 os. |
będzie gorzkniał będzie gorzknieć |
będzie gorzkniała będzie gorzknieć |
będzie gorzkniało będzie gorzknieć |
będą gorzknieli będą gorzknieć |
będą gorzkniały będą gorzknieć |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
gorzkniejmy |
|
2 os. |
gorzkniej |
gorzkniejcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
gorzkniałbym bym gorzkniał |
gorzkniałabym bym gorzkniała |
gorzkniałobym bym gorzkniało |
gorzknielibyśmy byśmy gorzknieli |
gorzkniałybyśmy byśmy gorzkniały |
2 os. |
gorzkniałbyś byś gorzkniał |
gorzkniałabyś byś gorzkniała |
gorzkniałobyś byś gorzkniało |
gorzknielibyście byście gorzknieli |
gorzkniałybyście byście gorzkniały |
3 os. |
gorzkniałby by gorzkniał |
gorzkniałaby by gorzkniała |
gorzkniałoby by gorzkniało |
gorzknieliby by gorzknieli |
gorzkniałyby by gorzkniały |
bezosobnik: gorzkniano by
bezokolicznik: gorzknieć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
gorzkniejąc
gerundium: gorzknienie
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | gorzknienie |
gorzknienia |
D. | gorzknienia |
gorzknień |
C. | gorzknieniu |
gorzknieniom |
B. | gorzknienie |
gorzknienia |
N. | gorzknieniem |
gorzknieniami |
Ms. | gorzknieniu |
gorzknieniach |
W. | gorzknienie |
gorzknienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: gorzkniejący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | gorzkniejący |
gorzkniejący |
gorzkniejący |
gorzkniejące |
gorzkniejąca |
D. | gorzkniejącego |
gorzkniejącego |
gorzkniejącego |
gorzkniejącego |
gorzkniejącej |
C. | gorzkniejącemu |
gorzkniejącemu |
gorzkniejącemu |
gorzkniejącemu |
gorzkniejącej |
B. | gorzkniejącego |
gorzkniejącego |
gorzkniejący |
gorzkniejące |
gorzkniejącą |
N. | gorzkniejącym |
gorzkniejącym |
gorzkniejącym |
gorzkniejącym |
gorzkniejącą |
Ms. | gorzkniejącym |
gorzkniejącym |
gorzkniejącym |
gorzkniejącym |
gorzkniejącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | gorzkniejący |
gorzkniejący |
gorzkniejące |
gorzkniejące |
D. | gorzkniejących |
gorzkniejących |
gorzkniejących |
gorzkniejących |
C. | gorzkniejącym |
gorzkniejącym |
gorzkniejącym |
gorzkniejącym |
B. | gorzkniejących |
gorzkniejących |
gorzkniejących |
gorzkniejące |
N. | gorzkniejącymi |
gorzkniejącymi |
gorzkniejącymi |
gorzkniejącymi |
Ms. | gorzkniejących |
gorzkniejących |
gorzkniejących |
gorzkniejących |
odpowiednik aspektowy: zgorzknieć
Pochodzenie
Zob. gorzki
Możliwe psł. dial. *gorьknǫti ‘nabierać gorzkiego smaku, stawać się gorzkim’, czas. odprzym. od psł. *gorьkъ ‘o nieprzyjemnym, palącym smaku’. W pol. starsza postać gorzknąć wyparta przez nowszą gorzknieć (Boryś).
1. wino
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki
Cytaty
[...] Egipcjanie stosowali jako konserwanty i polepszacze smaku żywice - terebint i mirrę. Niestety dodatków tych było tak dużo, że wino gorzkniało. źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Wszystkiemu winne wino, Polityka, 2009-05-16 |
|
[...] cykoria nie lubi światła. Pod wpływem promieni słonecznych [...] główki warzywa więdną, gorzknieją i stają się nieprzydatne do spożycia. źródło: NKJP: Agata Markowicz: Słodko-gorzko, Trybuna Śląska, 2004-02-28 |
|
Awokado nie można gotować, bo gorzknieje [...]. źródło: NKJP: Pasta z awokado, Trybuna Śląska, 2002-01-25 |
2. człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Cytaty
Najbardziej radosny z natury człowiek szybko gorzknieje w izolacji. źródło: NKJP: Zaangażowani są zdrowsi, Dziennik Polski, 2008-09-04 |
|
Zaczął gorzknieć. Narzekał na rząd, samorząd, reformy. Że złodzieje, że wszystko ustawione, że uczciwy człowiek się w tym nie przeciśnie. źródło: NKJP: Igor T. Miecik: Trójkąt łódzki , Polityka, 2004-03-20 |
|
Narzekamy nieustannie na polityków, rodziców, mężów (żony), dzieci, sąsiadów itd. Pretensje konfliktują nas z bliźnimi i zżerają najlepsze siły. Pod ich wpływem gorzkniejemy, a nawet popadamy w depresję. źródło: NKJP: Józef Augustyn: Aby życie było szczęśliwe. Wywiady i czaty, 2007 |