UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

antropomorfizm

Chronologizacja

1803, Józef Kalasanty Szaniawski, System chrystianizmu krótko wyłożony, books.google.pl

Pochodzenie

ang. anthropomorphism

fr. anthropomorphisme

niem. Anthropomorphismus

gr. ánthropos 'człowiek' + gr. morphḗ 'kształt, forma, postać'

1. proces myślowy

Definicja

książk. 
opisywanie elementów przyrody lub wyjaśnianie zjawisk fizycznych przy użyciu wzorca cech i sposobów postępowania charakterystycznych dla ludzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  antropomorfizacja

Połączenia

  • naiwny antropomorfizm

Cytaty

- Zła interpretacja zachowań zwierzęcia i antropomorfizm prowadzą do wielu problemów [...]. Często na przykład gdy pies załatwi się w mieszkaniu lub pogryzie rzeczy, właściciele uważają, że „zrobił to złośliwie” (złośliwość - cecha typowo ludzka, mamy tu więc przykład antropomorfizmu).

źródło: NKJP: Plotki z Azorem, Tygodnik Ciechanowski, 2007-12-27

Pewne światło na samoświadomość metodologiczną Goethego rzuca [...] rozprawa [...] z roku 1793. Goethe zaczyna w niej od krytyki antropomorfizmu: w poznawaniu przyrody nie możemy opierać się na ludzkiej mierze, jakkolwiek w życiu codziennym jest ona użyteczna.

źródło: NKJP: Piotr Dehnel: Dekonstrukcja – rozumienie – interpretacja, 2006

Antropomorfizm to naturalna pochodna antropocentryzmu (ludzki gatunek najważniejszy na świecie) i przejawia się uniwersalną tendencją przypisywania ludzkich cech innym [...] stworzeniom.

źródło: NKJP: Krzysztof Szymborski: Dusza dziecka, Wiedza i Życie, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. antropomorfizm
antropomorfizmy
D. antropomorfizmu
antropomorfizmów
C. antropomorfizmowi
antropomorfizmom
B. antropomorfizm
antropomorfizmy
N. antropomorfizmem
antropomorfizmami
Ms. antropomorfizmie
antropomorfizmach
W. antropomorfizmie
antropomorfizmy

Inne uwagi

Zwykle lp

2. metafora

Definicja

lit. 
środek stylistyczny, który polega na nadaniu cech ludzkich przedmiotom nieożywionym, zwierzętom, zjawiskom przyrody lub pojęciom abstrakcyjnym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  antropomorfizacja
hiperonimy:  metafora, przenośnia

Cytaty

W kilku lirykach, zdradzających ludowy pierwowzór, wygłasza tekst, zmienia bohatera i wersyfikację, lecz utrzymuje specyficzną tonację monologu oraz środki wyrazu: paralelizm, antropomorfizm, animizację [...].

źródło: Studia Polono-Slavica-Orientalia, 1974 (books.google.pl)

[...] zwrócił kiedyś uwagę na niezwykłe nasilenie w warsztacie opisowym Conrada-Korzeniowskiego takich środków, jak antropomorfizmy i teriomorfizmy.

źródło: Stefan Zabierowski: Dziedzictwo Conrada w literaturze polskiej XX wieku, 1992 (books.google.pl)

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. antropomorfizm
antropomorfizmy
D. antropomorfizmu
antropomorfizmów
C. antropomorfizmowi
antropomorfizmom
B. antropomorfizm
antropomorfizmy
N. antropomorfizmem
antropomorfizmami
Ms. antropomorfizmie
antropomorfizmach
W. antropomorfizmie
antropomorfizmy

Odesłania

Zob. też:

personifikacja

uosobienie

3. w religii

Definicja

rel. 
wyobrażenie bóstwa na podobieństwo człowieka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary

Cytaty

[...] krytykował antropomorfizm religii Greków - twierdził, że nie znając prawdziwej natury bóstwa, ludzie zwykli wyobrażać je sobie na swój własny kształt, tak np. Etiopowie przedstawiają ich sobie jako czarnych i mających płaskie nosy, a Trakowie jako rudych i błękitnookich.

źródło: NKJP: Internet

Chrześcijaństwo wyniosło ideę antropomorfizmu od poziomu ideału ludzkiego do transcendentalnej i boskiej koncepcji osoby gloryfikowanego Chrystusa.

źródło: Księga Urantii, 2013 (books.google.pl)

W odróżnieniu od innych narodów, jak np. Greków czy Rzymian, u Japończyków bogowie nie przyjmowali nigdy postaci ludzkiej (antropomorfizm).

źródło: Stefan Wilanowski: Japonia. Społeczeństwo, ekonomia, polityka, 1974 ( books.google.pl)

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. antropomorfizm
antropomorfizmy
D. antropomorfizmu
antropomorfizmów
C. antropomorfizmowi
antropomorfizmom
B. antropomorfizm
antropomorfizmy
N. antropomorfizmem
antropomorfizmami
Ms. antropomorfizmie
antropomorfizmach
W. antropomorfizmie
antropomorfizmy

Inne uwagi

Zwykle lp

Data ostatniej modyfikacji: 04.02.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj