UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

żarłoczny

Chronologizacja

1500, SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. żarłoczny
żarłoczny
żarłoczny
żarłoczne
żarłoczna
D. żarłocznego
żarłocznego
żarłocznego
żarłocznego
żarłocznej
C. żarłocznemu
żarłocznemu
żarłocznemu
żarłocznemu
żarłocznej
B. żarłocznego
żarłocznego
żarłoczny
żarłoczne
żarłoczną
N. żarłocznym
żarłocznym
żarłocznym
żarłocznym
żarłoczną
Ms. żarłocznym
żarłocznym
żarłocznym
żarłocznym
żarłocznej
W. żarłoczny
żarłoczny
żarłoczny
żarłoczne
żarłoczna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. żarłoczni
żarłoczni
żarłoczne
żarłoczne
D. żarłocznych
żarłocznych
żarłocznych
żarłocznych
C. żarłocznym
żarłocznym
żarłocznym
żarłocznym
B. żarłocznych
żarłocznych
żarłocznych
żarłoczne
N. żarłocznymi
żarłocznymi
żarłocznymi
żarłocznymi
Ms. żarłocznych
żarłocznych
żarłocznych
żarłocznych
W. żarłoczni
żarłoczni
żarłoczne
żarłoczne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. żarłoczniejszy
żarłoczniejszy
żarłoczniejszy
żarłoczniejsze
żarłoczniejsza
D. żarłoczniejszego
żarłoczniejszego
żarłoczniejszego
żarłoczniejszego
żarłoczniejszej
C. żarłoczniejszemu
żarłoczniejszemu
żarłoczniejszemu
żarłoczniejszemu
żarłoczniejszej
B. żarłoczniejszego
żarłoczniejszego
żarłoczniejszy
żarłoczniejsze
żarłoczniejszą
N. żarłoczniejszym
żarłoczniejszym
żarłoczniejszym
żarłoczniejszym
żarłoczniejszą
Ms. żarłoczniejszym
żarłoczniejszym
żarłoczniejszym
żarłoczniejszym
żarłoczniejszej
W. żarłoczniejszy
żarłoczniejszy
żarłoczniejszy
żarłoczniejsze
żarłoczniejsza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. żarłoczniejsi
żarłoczniejsi
żarłoczniejsze
żarłoczniejsze
D. żarłoczniejszych
żarłoczniejszych
żarłoczniejszych
żarłoczniejszych
C. żarłoczniejszym
żarłoczniejszym
żarłoczniejszym
żarłoczniejszym
B. żarłoczniejszych
żarłoczniejszych
żarłoczniejszych
żarłoczniejsze
N. żarłoczniejszymi
żarłoczniejszymi
żarłoczniejszymi
żarłoczniejszymi
Ms. żarłoczniejszych
żarłoczniejszych
żarłoczniejszych
żarłoczniejszych
W. żarłoczniejsi
żarłoczniejsi
żarłoczniejsze
żarłoczniejsze

Pochodzenie

Zob. żarłok

1.a człowiek

Definicja

taki, który bardzo dużo je

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  łakomy, nienasycony

Połączenia

  • bardzo, najbardziej żarłoczny

Cytaty

[...] Jest bardzo żarłoczny: potrafi dziennie zjeść tyle, ile sam waży.

źródło: NKJP: (X): Głosy i glosy, Polityka, 2004-09-11

Na pętli witała ich koza, żarłoczna i bezczelna, brodatym pyskiem sięgająca do koszów na śmieci [...].

źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Zapomniany Kraków, 2007

Ona je jak żarłoczne dziecko. Boże, ile potrafi zjeść.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wniebowstąpienie, 2006

Co bardziej żarłoczni panowie pochłaniali wszystko, nawet te części dania, które powinny pozostać na talerzu.

źródło: NKJP: (X): Bo my, Słowianie, lubimy obżarstwo, Dziennik Polski, 2003-12-27

1.b żołądek

Definicja

świadczący o tym, że ktoś bardzo dużo je

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  łakomy, nienasycony

Cytaty

[...] Nałożyłem na talerz jadła i zacząłem pożerać [...], żeby najeść się tłusto i do syta. Na tym żarłocznym jedzeniu nakrył mnie facio o ministerialnej posturze, który trzymając w ręku śledziowy koreczek i lampkę wina, zagadał: - Dobre jedzonko, smaczne jedzonko.

źródło: NKJP: Józef Łoziński: Holding i reszta albo jak zostać bogatym w biednym państwie, 2006

Ludzie mieli twarze hinduskich bóstw, ciemną skórę, lśniące, żarłoczne zęby.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Światowidz, 1998

2.a zdobywca

Definicja

taki, który chce czegoś coraz więcej ponad normalne potrzeby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  łakomy, nienasycony, żądny

Cytaty

[...] „Nadawajcie ciszę, bo tyle jest na świecie hałasu, że ludzie nie mają kiedy spokojnie zebrać myśli”. To jest marzenie człowieka, który już się nie ściga, już nie jest żarłoczny, nie chce nic zdobywać.

źródło: NKJP: Jacek Żakowski: Wielki koncert Preisnera, Gazeta Wyborcza, 1998-09-25

Media stały się żarłoczne, trzeba się przed nimi bronić. Zbudowałam więc wokół ogrodu mur, zamknęłam bramę i pozwalam ją przekroczyć tylko w wyjątkowych wypadkach.

źródło: NKJP: Krystyna Janda, Bożena Janicka: Gwiazdy mają czerwone pazury, 1998

To małe, zagubione w górach na dalekim kontynencie państewko było rządzone przez żarłoczną familię chciwych, despotycznych kacyków.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Heban, 2004

2.b wzrok

Definicja

świadczący o tym, że ktoś chce czegoś coraz więcej ponad normalne potrzeby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  łakomy, nienasycony

Cytaty

W „Platformie” pokazał taniec na wulkanie - międzynarodowy rynek pedofilów i islamistyczny terroryzm, żarłoczny seks i złudzenie miłości w cieniu zderzenia cywilizacji.

źródło: NKJP: Adam Krzemiński: Zdziecinniali słowożercy, Polityka, 2002-10-05

Dorosłym ludziom, mającym już dzieci i wnuki, te swawole małolatków w obozowej ciasnocie sprawiają może więcej przykrości i bardziej ich ranią niż szczeniacki rozbój i żarłoczna chciwość.

źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: Archipelag Gułag, tom 2, 1977

[...] Czuł na sobie żarłoczne, kobiece spojrzenie...

źródło: NKJP: Robert Urbański, Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009

3. urząd

Definicja

taki, który pochłania wiele jakichś zasobów

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • żarłoczny fiskus

Cytaty

Niektórzy klienci snują domysły, że żarłoczny fiskus może podnieść podatek nawet o 80 groszy, a wtedy koszt założenia instalacji nie zwróci się średnio po pół roku, jak jest teraz, lecz kilka miesięcy później.

źródło: NKJP: Janusz Michalczyk: Przyłożą akcyzą, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-06-17

Żarłoczne kotły pożerają 30 ton miału dziennie.

źródło: NKJP: Andrzej Szczepanik: Ciepło dla miasta, Express Ilustrowany, 2002-01-12

4. wojna

Definicja

taki, który powoduje śmierć lub zniszczenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

  • żarłoczny kapitalizm

Cytaty

Nim oprychy Johnsta zdołały go dopaść, rozpętała się żarłoczna wojna i obaj uciekli z Wiednia przed poborem: na długie lata i każdy w swoją stronę.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Nikczemne historie, 2009

Powiewał na wietrze banknot z królem Mieszkiem, a pod nami przetaczała się, kłębiąc się i wijąc, dysząc i przewalając - Wisła, żarłoczna i pomarszczona Wisła...

źródło: NKJP: Jacek Dobrowolski: 120 godzin, czyli upadek pewnego dżentelmena, 2006

Nastąpił odwrót od państwa opiekuńczego w kierunku żarłocznego kapitalizmu. Pojawiały się coraz większe enklawy biedy, niepewności.

źródło: NKJP: Katarzyna Janowska: Scena życia codziennego, Polityka, 2002-10-12

5. komar

Definicja

taki, który kąsa - wbija zęby, żądło lub inny narząd w czyjeś ciało, zadając ból albo raniąc

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Cytaty

W czasie krótkich postojów dopadają nas tutejsze, żarłoczne komary.

źródło: NKJP: Andrzej Łomanowski: Reporter „Gazety” poszedł w góry z czeczeńskimi partyzantami, Gazeta Wyborcza, 1995-07-03

Oprócz demonów krew zwabiała muchy brzęczące żarłocznym rojem koło chorej, lecz na to nie było rady.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

Data ostatniej modyfikacji: 13.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj