UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

detonacja

Chronologizacja

1807, Jędrzej Śniadecki, Początki chemii dla uzycia słuchaczow akademickich ułozone, polona.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. detonacja
detonacje
D. detonacji
detonacji
neut
detonacyj
char
C. detonacji
detonacjom
B. detonację
detonacje
N. detonacją
detonacjami
Ms. detonacji
detonacjach
W. detonacjo
detonacje

Pochodzenie

ang. detonation

fr. détonation

niem. Detonation

z łac. detonare 'grzmieć'

1.a wybuch

Definicja

książk. 
przebiegający z najwyższą możliwą prędkością wybuch - reakcja chemiczna, zachodząca między związkami lub mieszaninami chemicznymi

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  wybuch

Połączenia

  • daleka, potężna, silna detonacja
  • detonacja bomby, granatu, ładunku, pocisku
  • huk, odgłos detonacji
  • detonacja wstrząsnęła

Cytaty

Co jakiś czas dobiegały z daleka odgłosy wystrzałów i silniejsze wstrząsy detonacji.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001

Trawiła go gorączka, przygłuchł nieco od bliskiej detonacji granatu ręcznego i potrząsał głową, jakby chciał usunąć wodę z uszu.

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951

Palestyńska policja mówi, że do detonacji doszło, gdy bojownicy Hamasu przygotowywali materiały wybuchowe, ale Hamas twierdzi, że był to izraelski zamach.

źródło: NKJP: Eli Barbur: Należy zamrozić proces pokojowy..., Gazeta Wyborcza, 1995-04-10

Składnia

bez ograniczeń + detonacja +
(CZEGO)

1.b dźwięk

Definicja

książk. 
huk wywołany przez wybuch - bardzo szybko przebiegającą reakcję chemiczną

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  huk

Połączenia

  • daleka, potężna, silna detonacja

Cytaty

Gdy byłem już daleko, usłyszałem detonację. Odwróciłem się. Tam, gdzie powinien być teraz wrak ciężarówki, ujrzałem słup ognia, kłęby dymu i fruwające w powietrzu strzępy ubrań, ciał i blachy.

źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006

1.c czynność

Definicja

książk. 
działanie, w wyniku którego dochodzi do wybuchu - gwałtownie przebiegającej reakcji chemicznej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Cytaty

Nie mogłyśmy ich powstrzymać. Ta fanatyczka groziła detonacją Blockhouse'u.

źródło: NKJP: Juliusz Machulski: Seksmisja, 1983

Dwa lata temu miasto zdecydowało się zburzyć wieżowiec i zbudować na jego miejscu parking. Wprawdzie lokalne władze sfinansują samą detonację, ale mimo to scena, która w filmie trwać będzie zapewne sześć-osiem sekund, kosztuje wytwórnię około 400 tys. dolarów.

źródło: NKJP: Lisa Bannon: Hollywoodzcy eksperci od efektów specjalnych dokonują cudów, Gazeta Wyborcza, 1996-01-08

Składnia

bez ograniczeń + detonacja +
CZEGO

2. w silniku

Definicja

mot. 
zbyt szybkie spalanie paliwa w silniku, któremu towarzyszy metaliczne stukanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Cytaty

Wyjaśnia, że przez rurę tłoczona jest tylko surowa benzyna bazowa, o niskiej liczbie oktanowej. Dlatego w silniku spala się z detonacjami, a w konsekwencji samochód szybko trafia na złomowisko.

źródło: NKJP: Krzysztof A. Kowalczyk: Szejkowie z wiertarką, Gazeta Wyborcza, 1992-07-30

Data ostatniej modyfikacji: 17.12.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj