UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

aleatoryzm

Chronologizacja

1961, Nowa Kultura, nr 14-15, polona.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. aleatoryzm
aleatoryzmy
D. aleatoryzmu
aleatoryzmów
C. aleatoryzmowi
aleatoryzmom
B. aleatoryzm
aleatoryzmy
N. aleatoryzmem
aleatoryzmami
Ms. aleatoryzmie
aleatoryzmach
W. aleatoryzmie
aleatoryzmy

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

ang. aleatoric (music)

z łac. aleatorius 'dotyczący gry, hazardu'

1. w muzyce

Definicja

muz. 
komponowanie utworów muzycznych w taki sposób, by ich wykonanie było w jakimś stopniu zależne od przypadku i za każdym razem inne

Wymowa

[aleatorysm] lub [aleatoryzm]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  indeterminizm

Cytaty

Bardzo lubię aleatoryzm, bo mam poczucie niemal współtworzenia dzieła.

źródło: NKJP: Dziś w awangardzie szukamy piękna, Dziennik Polski, 2008-12-11

Aleatoryzmu nie należy mylić z improwizacją, występującą np. w muzyce jazzowej, gdyż dowolność przejawia się tu w inny sposób.

źródło: Internet: sofijon.pl

Najwcześniejszym przykładem aleatoryzmu jest utwór Wolfganga Amadeusza Mozarta „Musikalisches Würfelspiel” [...].

źródło: NKJP: Internet

2. w literaturze

Definicja

szt. 
sposób tworzenia dzieła artystycznego dopuszczający wpływ przypadku

Wymowa

[aleatorysm] lub [aleatoryzm]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr

Cytaty

Spektakle Szajny są przykładem żywiołowości, aleatoryzmu niemal. Szajna jest jednym z nielicznych polskich inscenizatorów, którzy istotnie uprawiają teatr otwarty.

źródło: Elżbieta Morawiec, Jerzy Madeyski: Józef Szajna: plastyka, teatr, 1974 (books.google.pl)

Aleatoryzm literacki jest rajem dla „co by było gdyby”, próbą odnalezienia spójni między nieprzewidzialnością życia a ograniczającym gorsetem schematów i konwencji.

źródło: Krzysztof Mętrak: Po seansie, 1988 (books.google.pl)

[…] teatr postdramatyczny zmierza do aleatoryzmu i dekompozycji, dekonstrukcji, monologu, słowotoku i tak dalej.

źródło: Didaskalia. Gazeta Teatralna, nr 47-52 (books.google.pl)

Data ostatniej modyfikacji: 20.07.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj