Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | koleba |
koleby |
|
| D. | koleby |
koleb |
|
| C. | kolebie |
kolebom |
|
| B. | kolebę |
koleby |
|
| N. | kolebą |
kolebami |
|
| Ms. | kolebie |
kolebach |
|
| W. | kolebo |
koleby |
1. w górach
Definicja
Warianty
- koliba
Pochodzenie
może z gr. kalýva 'szałas'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu
Połączenia
- skalna koleba
Cytaty
|
Wciskamy się do koleby, układamy w ciasnocie tego prymitywnego schronu, gdzie kto może, i nie śpiąc prawie, pełni obaw o życie tych tam w górze, oczekujemy świtu. źródło: NKJP:Michał Jagiełło: Wołanie w górach: wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979 |
|
|
Zjechali około 700 metrów i po sześciu godzinach znaleźli się u podnóża ściany. Następnego dnia zeszli do koleby skalnej, a potem do chatki w Campamento Torres. źródło: NKJP: Apoloniusz Rajwa: Polacy na Torres del Paine, Tygodnik Podhalański nr 29-30, 1997 |
|
|
W pobliżu Wyżniego Żabiego Stawu Białczańskiego znajduje się skalna koleba. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Nocowałem w kolebach, pod okapami potężnych want, niekiedy spałem pod gołym niebem, zwyczajnie. źródło: NKJP: Lechosław Herz: Wardęga Opowieści z pobocza drogi, 2010 |
|
|
Rannego kładą na mchu, przy kolibie. Gdzie drugi ranny? Uciekł podczas tej pukaniny [...] źródło: Stanisław Nadzin: Żołnierskim szlakiem, (books.google.pl) |
2. szałas
Definicja
Warianty
- koliba
Pochodzenie
może z gr. kalýva 'szałas'
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka dom/inne miejsca zamieszkania i ich otoczenie
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo rodzaje budowli i ich cechy
Połączenia
- kamienna koleba
Cytaty
|
Zrobioną z desek kolebę owczarską, której jedną ze ścian tworzą wielkie głazy, wymieniali już w XVII w., w swoich „spiskach” poszukiwacze skarbów. źródło: NKJP: Podhalańska Księga Osobliwości, Dziennik Polski, 2001-12-31 |
|
|
Pierwsze schronisko powstało tutaj w 1883 r. dzięki staraniom piewcy Tatr, malarza i leśnika Alexiusa Demiana. Wcześniej istniały tylko starannie sklecone z kory i świerków koleby wolarskie. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Odnajdujemy dawne perci, zapomniane koleby, zakodowane w pamięci panoramy. Za każdym razem na nowo odkrywamy te góry. źródło: NKJP: (DMA): Na grani Tatr Zachodnich, Dziennik Polski, 2006-11-04 |
|
|
W miarę upływu czasu następował proces stopniowego ulepszania konstrukcji budowli pasterskich. Kamienne koleby sukcesywnie zastąpione zostały przez drewniane szałasy [...] źródło: NKJP: Jolanta Flach: Budownictwo pasterskie w Tatrach (cz.II), Tygodnik Podhalański nr 21,1996 |
|
|
Zaratustrę czytałem w górach, kiedy w deszczowy i mglisty poranek marzłem pod dachem koliby na stoku góry uciekającym w dół i ginącym we mgle. źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabeł: opowiadania i reportaże, 2007 |
3. do transportu
Definicja
Warianty
- rzadziej koliba
Pochodzenie
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Cytaty
|
Kamień z kamieniołomu „Żelebsko” wywożono kolebami ręcznie po torach patentowych na południowy skraj wsi, gdzie przeładowywano go na wagony PKP i wywożono do Hedwiżyna. źródło: NKJP: Andrzej Tajchert: Koleje wąskotorowe Zwierzyniec – Biłograj, 2007 |
|
|
Często pomagaliśmy ładować koleby z materiałami budowlanymi, które potem konie ciągnęły po szynach na ulicę Szkolną. źródło: NKJP: (WOJ): Malatyński we wspomnieniach, Dziennik Polski, 2006-10-07 |
|
|
Ładunki masowe, głównie okopowiznę, wożono w wagonach samowyładowczych, tzw. kolibach. źródło: Internet: zssplus.pl |
|
|
Kamień wywindowywany do góry przeważnie w wózkach żelaznych, tak zwanych kolebach , przesuwa się po linie na wysokości ponad 100 metrów przez całą szerokość wyrobiska . źródło: Odra 1962 (books.google.pl) |
4.a pojemnik
Definicja
Pochodzenie
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Cytaty
|
Wózki-wywrotki powinny posiadać sprawnie funkcjonujące urządzenia zabezpieczające przed przypadkowym przechyleniem się koleby lub skrzyni oraz urządzenia do unieruchomienia wózków w czasie przechylania koleby lub skrzyni. źródło: NKJP:Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowychDziennik Ustaw, 2000 |
|
|
Rozhuśtał nogami kolebę, a później przechylił mocno w jedną stronę i wózek sam ich wyrzucił na ziemię. źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954 |
4.b zawartość
Definicja
Pochodzenie
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Cytaty
|
Np. - dlaczego ziemię na boisko piłkarskie zwożono z oczyszczalni? Podobno przywieziono 5-6 koleb takich odpadów, w których m.in. znajduje się ołów. źródło: NKJP: (AF): Zwijana trawa i spartaczona robota, Gazeta Krakowska, 2002-03-21 |
5. część sklepienia
Definicja
Pochodzenie
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
Cytaty
|
Nawy boczne posiadają sklepienia krzyżowe, natomiast prezbiterium przykryte jest kolebą z dwiema lunetami po obu stronach. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Z połączenia dwóch koleb powstaje także sklepienie nieckowe, które charakteryzuje się brakiem krawędzi grzbietowej i naroży. źródło: Internet: butterfield-reignbeau.blogspot.com |
|
|
W znanym od czasów antyku sklepieniu krzyżowym wszystkie elementy tworzące kolebę przenoszą obciążenie elementów znajdujących się wyżej, a więc musi być ono odpowiednio grube i ciężkie. Jeśli w miejscach przecięcia się koleb wymurowane zostanie wzmocnione żebro, to ono przenosi ciężar powłoki wypełniającej sklepienie i powłoki te mogą być znacznie cieńsze. źródło: Internet: historiasztuki.com.pl |
6. miejsce początkowe
Definicja
Pochodzenie
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | kolebka |
Cytaty
|
[...] pozbywają się „polskości“, a szkoda, gdyż w kolebie polskiej kultury są niezwykłe szanse rozwoju osobowości człowieka. źródło: Przegląd Powszechny 1989 (books.google.pl) |
|
|
Trzeba więc było pomyśleć o kolebie. Kolebą dla diecezji jest zawsze seminarium duchowne. źródło: Stefan Wyszyński: Miasto najwierniejsze..., 1997(books.google.pl) |
Składnia
|
+ | koleba | + |
|