UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

atomowy

Chronologizacja

1900, SJPWar

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	atomowy	atomowy	atomowy	atomowe	atomowa
D.	atomowego	atomowego	atomowego	atomowego	atomowej
C.	atomowemu	atomowemu	atomowemu	atomowemu	atomowej
B.	atomowego	atomowego	atomowy	atomowe	atomową
N.	atomowym	atomowym	atomowym	atomowym	atomową
Ms.	atomowym	atomowym	atomowym	atomowym	atomowej
W.	atomowy	atomowy	atomowy	atomowe	atomowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	atomowi	atomowi	atomowe	atomowe
D.	atomowych	atomowych	atomowych	atomowych
C.	atomowym	atomowym	atomowym	atomowym
B.	atomowych	atomowych	atomowych	atomowe
N.	atomowymi	atomowymi	atomowymi	atomowymi
Ms.	atomowych	atomowych	atomowych	atomowych
W.	atomowi	atomowi	atomowe	atomowe

Pochodzenie

Zob. atom

1. związany z atomem - najmniejszą cząstką pierwiastka chemicznego

Definicja

związany z atomem - najmniejszą cząstką pierwiastka chemicznego

Cytaty

1.a elektron

Definicja

będący częścią atomu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Połączenia

cząstka atomowa; jądro atomowe

Cytaty

Badanie własności jąder atomowych i cząstek elementarnych [...] wymaga stosowania urządzeń („narzędzi''), które umożliwiają detekcję i wyznaczanie charakterystyk fizycznych badanych obiektów [...].

źródło: NKJP: Ewa Skrzypczak, Zygmunt Szafliński: Wstęp do fizyki jądra atomowego i cząstek elementarnych: wykłady, 1993

[...] zwykle do prawidłowej oceny energii wiązania wystarczy wziąć pod uwagę jedynie elektrony walencyjne atomów tworzących cząsteczkę, tj. elektrony z ostatniej powłoki atomowej.

źródło: NKJP: Paweł Kowalczyk: Fizyka cząsteczek: energie i widma, 2000

Wyłapywane promienie świetlne wprawiają w ruch cząstki atomowe - zaczyna działać pompa protonowa.

źródło: NKJP: Albert Lewicki: W pogoni za nowym źródłem energii, Zielone Brygady. Pismo ekologów, 1992-04-01

1.b fizyk

Definicja

związany z badaniem atomu

Noty o użyciu

Używane w nazwach własnych, np. Krajowe Laboratorium Fizyki Atomowej, Molekularnej i Optycznej.

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

jądrowy

Połączenia

fizyka atomowa

Cytaty

Nie będzie przesadą stwierdzenie, że dla pełnego zrozumienia kompleksu zjawisk związanych z promieniowaniem Słońca [...] nauka musiała dysponować ogromnymi zasobami informacji z zakresu fizyki atomowej i jądrowej.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kusch: Co o promieniowaniu wiedzieć powinniśmy, 1999

Fizyk atomowy chce opowiedzieć o budowie atomu i najnowszych badaniach w tej dziedzinie [...].

źródło: NKJP: Jacek Kwosek, Agnieszka Budzyńska-Daca: Erystyka czyli o sztuce prowadzenia sporów, 2009

1.c reaktor

Definicja

taki, którego działanie oparte jest na energii pozyskiwanej z rozpadu jądra atomu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia źródła energii

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:

jądrowy, nuklearny

Połączenia

ładunek, napęd, reaktor; przemysł atomowy; bomba, broń, głowica; elektrownia, energetyka, technologia atomowa; instalacje, pociski, rakiety, siłownie atomowe

Cytaty

Litewskiej elektrowni atomowej w Ignalinie najbardziej boją się Szwedzi. Zapewne dlatego są jedynymi, którzy rzeczywiście krzątają się przy jej zabezpieczeniu.

źródło: NKJP: Co zrobić z Ignalinem, Gazeta Wyborcza, 1993-11-23

Zespół ekspertów izraelskich projektuje budowę reaktora atomowego do odsalania setek milionów metrów sześciennych wody morskiej.

źródło: NKJP: (WS): Sztuczna rzeka Jordan, Młody Technik, 1966

Amerykanie wodowali pierwszy w dziejach okręt wojenny o napędzie atomowym, krążownik „Long Beach”.

źródło: NKJP: Grzegorz Brzozowicz, Filip Łobodziński: Sto płyt, które wstrząsnęły światem: kronika czasów popkultury, 2000

2. kataklizm

Definicja

będący skutkiem wykorzystywania energii pozyskiwanej z rozpadu jądra atomu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia źródła energii

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ochrona i zanieczyszczenie środowiska

Relacje znaczeniowe

synonimy:

nuklearny

Połączenia

atomowa zagłada; wybuch atomowy; eksplozja, katastrofa atomowa; odpady atomowe

Cytaty

	[...] w Kijowie obrotna firma turystyczna przygotowuje się do organizacji wycieczek do strefy zagłady atomowej w okolicach Czarnobyla. źródło: NKJP: Andrzej Laskowski, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 1991-03-01
	Następny wspólny eksperyment, mający na celu usprawnienie kontroli podziemnych wybuchów atomowych, przeprowadzany będzie w ZSRR. źródło: NKJP: Obraz tygodnia, Tygodnik Powszechny, nr 35, 1988
	W 20 lat po katastrofie atomowej w Czarnobylu nie słabną emocje dotyczące skutków tej awarii. Specjaliści z ONZ uspokajają, że opad radioaktywny nie był dla nas tak groźny. źródło: NKJP: BAK: Czarnobyl wcale nie taki czarny, Super Express, 2006
	W pierwszych ujęciach oglądamy zdjęcia eksplozji atomowej w Hiroszimie i późniejsze ujęcia zniszczonego miasta. źródło: NKJP: Ewa Drab, Urszula Lipińska, Konrad Wągrowski, Kamil Witek: Wrogowie publiczni: Gangsterzy z różnych stron świata, Esencja, nr 06, 2009-08-21

3. atak

Definicja

związany z posiadaniem bądź wykorzystywaniem broni działającej za sprawą energii pozyskiwanej z rozpadu jądra atomu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Relacje znaczeniowe

synonimy:

jądrowy, nuklearny

Połączenia

atak, szantaż; arsenał atomowy; wojna; potęga atomowa; mocarstwo atomowe

Cytaty

Trzeba jednak zauważyć, że mało prawdopodobny stał się światowy konflikt między USA a Rosją. Te atomowe potęgi stoją obecnie na straży nuklearnego bezpieczeństwa świata.

źródło: NKJP: Leszek Kuźnicki: Plus minus wiedza, Polityka, 2000-06-24

Tegoroczne obchody upamiętniające ofiary ataku atomowego na dwa japońskie miasta - Hiroszimę i Nagasaki - zbiegły się w czasie z ujawnieniem, że pod koniec wojny także Japończycy byli bliscy uzyskania własnej bomby.

źródło: NKJP: Milcząca Hiroszima, Dziennik Polski, 2002-08-07

Zrozumiano, że w ewentualnej wojnie atomowej nie będzie zwycięzców i zwyciężonych, lecz powszechne zniszczenie [...].

źródło: NKJP: Internet

4. składnik

Definicja

książk.

taki, który jest najmniejszą częścią czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Połączenia

element atomowy

Cytaty

Możemy tak zmniejszać pomiar tej teraźniejszości (do atomowych części sekund i jeszcze dalej), że okaże się, że jej tak
naprawdę nie ma.

źródło: NKJP: Internet

W rzeczywistości nie ma punktów, nie ma dających się oddzielić zdarzeń, nie ma atomowych składników w życiu świadomości.

źródło: NKJP: Leszek Kołakowski: Bergson, 1985

Analiza to ten proces, który kroi rzeczywistość na kawałki. Synteza to ten proces, który z takich atomowych elementów składa spójne, mające mocno subiektywną wartość, całości.

źródło: NKJP: Internet

5. strzał

Definicja

sport.

taki, który jest bardzo mocny i przez to nadaje piłce bardzo dużą prędkość

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

atomowy rzut, serwis, strzał; atomowe uderzenie

Cytaty

Strzelał z wolnego Sławomir Wojciechowski. Po raz pierwszy dotrwał na boisku do końca meczu, bowiem trener liczył na jego atomowe uderzenie lub zagranie z rzutu rożnego, które mogło otworzyć drogę do bramki Dyskobolii.

źródło: NKJP: Goss Mariusz: Znów z nożem na gardle, Dziennik Łódzki, 2002-04-08

Marc Rosset [...] bez większych kłopotów pokonał Niemca Michaela Kohlmanna. Szwajcar znów popisywał się atomowymi serwisami (ponad 210 km/h) czym skutecznie zniechęcał rywala do dalszej gry.

źródło: NKJP: (LIC): Asy Rosseta, Gazeta Poznańska, 2004-08-06

Iwona [...] imponuje atomowym rzutem. Znakomicie strzela z drugiej linii. Jest niesłychanie skuteczna i trudna do powstrzymania, kiedy już biegnie na bramkę rywalek.

źródło: NKJP: Po raz pierwszy, Dziennik Polski, 2003-02-25

Frazeologizmy

ciężar atomowy
grzyb atomowy
liczba atomowa
masa atomowa
zegar atomowy

Data ostatniej modyfikacji: 17.01.2016