UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nuklearny

Chronologizacja

SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

ang. nuclear

fr. nucléaire

1. reaktor

Definicja

taki, którego działanie oparte jest na energii pozyskiwanej z rozpadu jądra atomowego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia źródła energii

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:  atomowy, jądrowy

Połączenia

  • ładunek, napęd, reaktor; arsenał; przemysł nuklearny; bomba, broń; elektrownia, energetyka, medycyna, technologia nuklearna; instalacje, pociski, rakiety, siłownie, urządzenia nuklearne
  • nuklearny i chemiczny; nuklearny i konwencjonalny; biologiczny i nuklearny

Cytaty

W pierwszym rzędzie zostanie użyta broń nuklearna i stworzona zapora atomowa na terenach od Odry do Wisły, tzw. rów atomowy, w celu zablokowania możliwości przemarszu armii radzieckich na zachód Europy.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 20.01.1995

Można tylko podziwiać geniusz amerykańskich inżynierów i siłę potężnej turbiny napędzanej energią reaktora nuklearnego.

źródło: NKJP: Piotr Sztajner: Złowroga głębia, CKM, 2000

Niemiecki rząd i koncerny energetyczne zawarły kompromis, który przewiduje w przyszłości całkowitą rezygnację z energii atomowej. Elektrownie nuklearne pokrywają 35 proc. zapotrzebowania na energię elektryczną.

źródło: NKJP: Finansowy, Dziennik Polski, 2000-06-24

Czas pracy pracowników zakładów opieki zdrowotnej wykonujących pracę w pracowniach [...] medycyny nuklearnej, które w celach terapeutycznych stosują promieniowanie jonizujące, nie może przekraczać 5 godzin na dobę.

źródło: NKJP: Beata Naróg: Pola elektromagnetyczne w środowisku pracy, Praca i Zdrowie, 2008-04-08

Z różnych krajów dochodziły do nas [...] wieści o wyciekach radioaktywnych z urządzeń nuklearnych, służących celom pokojowym, wieści, które zazwyczaj puszczaliśmy mimo uszu.

źródło: NKJP: Teodor Krzysztof Toeplitz: Mój wybór: rzeczy mniejsze, 1998

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nuklearny
nuklearny
nuklearny
nuklearne
nuklearna
D. nuklearnego
nuklearnego
nuklearnego
nuklearnego
nuklearnej
C. nuklearnemu
nuklearnemu
nuklearnemu
nuklearnemu
nuklearnej
B. nuklearnego
nuklearnego
nuklearny
nuklearne
nuklearną
N. nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
nuklearną
Ms. nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
nuklearnej
W. nuklearny
nuklearny
nuklearny
nuklearne
nuklearna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nuklearni
nuklearni
nuklearne
nuklearne
D. nuklearnych
nuklearnych
nuklearnych
nuklearnych
C. nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
B. nuklearnych
nuklearnych
nuklearnych
nuklearne
N. nuklearnymi
nuklearnymi
nuklearnymi
nuklearnymi
Ms. nuklearnych
nuklearnych
nuklearnych
nuklearnych
W. nuklearni
nuklearni
nuklearne
nuklearne

2. atak

Definicja

związany z posiadaniem bądź wykorzystywaniem broni działającej dzięki energii pozyskiwanej z rozpadu jądra atomowego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Relacje znaczeniowe

synonimy:  atomowy, jądrowy

Połączenia

  • nuklearne bombardowanie; atak, konflikt nuklearny; wojna; potęga nuklearna; odstraszanie, uderzenie; rozbrojenie; mocarstwo, supermocarstwo nuklearne; próby, testy, zbrojenia nuklearne

Cytaty

Broń atomowa mogłaby zostać użyta w trzech wypadkach: przeciwko celom odpornym na atak nienuklearny, w odwecie za atak nuklearny, biologiczny lub chemiczny oraz w razie zaskakującego rozwoju sytuacji militarnej.

źródło: NKJP: (PAP/REUTERS): Chiny wstrząśnięte, Dziennik Polski, 2002-03-12

Apeluje on do naukowców, by poszukiwali sposobów obrony USA i sojuszników przed zagrożeniami wojny nuklearnej.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kusch: Co o promieniowaniu wiedzieć powinniśmy, 1999

Iran wydaje na zbrojenia nuklearne i konwencjonalne ponad 2 mld dolarów rocznie.

źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: Kogo zbroi Moskwa, Gazeta Wyborcza, 1992-12-01

Niestety, w tym roku liczba podziemnych testów nuklearnych wzrosła, do czego przyczyniły się próby nuklearne przeprowadzone w maju przez Indie i Pakistan.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 03.12.1998

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nuklearny
nuklearny
nuklearny
nuklearne
nuklearna
D. nuklearnego
nuklearnego
nuklearnego
nuklearnego
nuklearnej
C. nuklearnemu
nuklearnemu
nuklearnemu
nuklearnemu
nuklearnej
B. nuklearnego
nuklearnego
nuklearny
nuklearne
nuklearną
N. nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
nuklearną
Ms. nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
nuklearnej
W. nuklearny
nuklearny
nuklearny
nuklearne
nuklearna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nuklearni
nuklearni
nuklearne
nuklearne
D. nuklearnych
nuklearnych
nuklearnych
nuklearnych
C. nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
B. nuklearnych
nuklearnych
nuklearnych
nuklearne
N. nuklearnymi
nuklearnymi
nuklearnymi
nuklearnymi
Ms. nuklearnych
nuklearnych
nuklearnych
nuklearnych
W. nuklearni
nuklearni
nuklearne
nuklearne

3. kataklizm

Definicja

będący konsekwencją wykorzystywania energii pozyskiwanej z rozpadu jądra atomowego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia źródła energii

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ochrona i zanieczyszczenie środowiska

Relacje znaczeniowe

synonimy:  atomowy, jądrowy

Połączenia

  • nuklearny kataklizm; nuklearna zagłada; wybuch nuklearny; eksplozja, katastrofa nuklearna; skażenie nuklearne; odpadki, odpady nuklearne

Cytaty

Po tym, co się wydarzyło w Three Mile Island czy w Czarnobylu, wszyscy mamy świadomość, że katastrofa nuklearna może wydarzyć się naprawdę.

źródło: NKJP: Zbigniew Bidakowski: Nauka, Gazeta Wyborcza, 1994-03-04

Tak musi wyglądać ziemia po wybuchu nuklearnym. Poskręcane żelastwo, hektary nagich opalonych lasów, brak choć skrawka trawy albo krzewu.

źródło: NKJP: Zimne piekło, Dziennik Polski, 2001-07-13

Ekolodzy z Greenpeace blokowali tory kolejowe w pobliżu Sennfeld, na trasie pociągu transportującego odpady nuklearne z niemieckiej elektrowni w Grafenrheinfeld do zakładów w La Hague we Francji.

źródło: NKJP: (PAP): Radioaktywny protest przeciw odpadom, Metropol, 2001

Jeżeli rzeczywiście gdzieś we wszechświecie istnieją rozumne istoty na tak wysokim poziomie technicznym, oznacza to, że przeżyły wszystko, czego się boimy. Niebezpieczeństwo nuklearnej zagłady, skażenie środowiska, wyczerpanie nieodnawialnych zasobów energii, głód i epidemie.

źródło: NKJP: Nie bój żaby, czyli Kiepscy i lepsi, Dziennik Polski, 2000-12-01

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nuklearny
nuklearny
nuklearny
nuklearne
nuklearna
D. nuklearnego
nuklearnego
nuklearnego
nuklearnego
nuklearnej
C. nuklearnemu
nuklearnemu
nuklearnemu
nuklearnemu
nuklearnej
B. nuklearnego
nuklearnego
nuklearny
nuklearne
nuklearną
N. nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
nuklearną
Ms. nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
nuklearnej
W. nuklearny
nuklearny
nuklearny
nuklearne
nuklearna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nuklearni
nuklearni
nuklearne
nuklearne
D. nuklearnych
nuklearnych
nuklearnych
nuklearnych
C. nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
nuklearnym
B. nuklearnych
nuklearnych
nuklearnych
nuklearne
N. nuklearnymi
nuklearnymi
nuklearnymi
nuklearnymi
Ms. nuklearnych
nuklearnych
nuklearnych
nuklearnych
W. nuklearni
nuklearni
nuklearne
nuklearne

Frazeologizmy

rodzina nuklearna
Data ostatniej modyfikacji: 12.12.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj