UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

godzinki

Chronologizacja

1560, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: p3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. godzinki
D. godzinek
C. godzinkom
B. godzinki
N. godzinkami
Ms. godzinkach
W. godzinki

Pochodzenie

Prawdopodobnie kalka łac. horae (canonicae), za pośrednictwem czes. hodinky (za: F. Sławski Słownik etymologiczny języka polskiego).

1.a modlitwa

Definicja

rel. 
modlitwa w kościele katolickim, wzorowana na układzie brewiarza, ale wykonywana w jednym ciągu

Noty o użyciu

Używane w tytułach modlitw, np. Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny, Godzinki o Męce Pana Jezusa i wówczas zapisywane wielką literą..

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne

Połączenia

  • odmawiać, śpiewać godzinki

Cytaty

Na cześć duchownego powstały wiersze, pieśni. Ku jego czci napisano godzinki i litanię.

źródło: NKJP: Ks. Wojciech Błaszyński (1806-1866), Gazeta Krakowska, 2004-01-24

Ojciec też nie może spać po nocach. Zwyczajem starych ludzi przebudza się nad ranem, [...] odmawia godzinki, a potem na czczo pali fajkę o długim cybuchu, co leży wśród papierów na kantorku.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1992

Msze św. mamy o różnych porach, gdyż staramy się je odprawiać w sanktuariach, które znajdują się na trasie przemarszu. Po wyjściu na trasę śpiewamy godzinki i następuje poranna prelekcja.

źródło: NKJP: Łukasz Sośniak: Pielgrzymka to rekolekcje w drodze, Gazeta Częstochowska, 2003-08-16

1.b nabożeństwo

Definicja

rel. 
nabożeństwo, podczas którego śpiewa się godzinki - modlitwę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne

Cytaty

W tych czasach dziadek prowadził w kościele godzinki. Węgry czy Słowacja, zawsze śpiewał po polsku.

źródło: NKJP: Gazeta Wyborcza, 1993-05-21

W przyszłą niedzielę zapraszamy na godzinki ku czci Matki Bożej o godz. 6:30 oraz na wieczorne nieszpory o godz. 17:30

źródło: Internet: kazanow.przemyska.pl

Data ostatniej modyfikacji: 08.11.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj