Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | świerzop |
świerzopy |
|
| D. | świerzopu |
świerzopów |
|
| C. | świerzopowi |
świerzopom |
|
| B. | świerzop |
świerzopy |
|
| N. | świerzopem |
świerzopami |
|
| Ms. | świerzopie |
świerzopach |
|
| W. | świerzopie |
świerzopy |
Inne uwagi
Zwykle lp
Pochodzenie
st.pol. świerzepi, świerzepy, świerzopi, świerzopy 'o zwierzętach: nieoswojony, żyjący na swobodzie; o roślinach: dziko rosnący, polny, dziki'
z psł. sverěp, sverěpa 'dziko rosnący, nie uprawny (o roślinach); dziki, nieoswojony (o zwierzętach)'
F. Sławski, Gdzie bursztynowy świerzop, Język Polski LXXVIII, 1998, s. 329-336.
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz znany przede wszystkim z inwokacji otwierającej Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, ale jego dokładne odniesienie w poemacie nie jest pewne. Regionalnie mógł oznaczać również m. in. rzodkiew świrzepę (Raphanus raphanistrum), a nawet rzepak (S. Pigoń).
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny leśne i łąkowe
Cytaty
|
Najwięcej problemów sprawiały tłumaczom niezliczone nazwy grzybów i roślin. Bo o ile Koreańczycy wiedzą, co to jest gryka, to już o świerzopie i dzięcielinie nigdy nie słyszeli. źródło: NKJP: Renata Kim: Literatura, Polityka, 2005 |
|
|
O popularności kaszy gryczanej w dawnej kuchni polskiej świadczy chociażby to, że Mickiewicz wymienia ją w Inwokacji - obok pszenicy, żyta, dzięcieliny i świerzopu - pośród roślin, które kształtowały krajobraz wytęsknionej ojczyzny. źródło: Kaszka krakowska - z tatarskiej jurty na dwór królewski czwartek, 2019-12-19 (kulinarny.krakow.pl) |
|
|
Niewiele wiadomo o pochodzeniu nazwy miejscowości „Świerże”. Wg St. Rosponda, którego cytuje A. Wawryniuk, jest to nazwa o charakterze topograficznym, oznaczająca miejsce porośnięte świerzopem, czyli żółto kwitnącym chwastem. źródło: Regina Balcerzak: Świerże, 2011-08-21 (profesor.pl) |
Odesłania
Zob. też: