UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kasta

Chronologizacja

1861, SJPWil

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kasta
kasty
D. kasty
kast
C. kaście
kastom
B. kastę
kasty
N. kastą
kastami
Ms. kaście
kastach
W. kasto
kasty

Pochodzenie

internac.

ang. caste

fr. caste

niem. Kaste

może z port. casta

1. w Indiach

Definicja

w strukturze społeczeństwa indyjskiego zamknięta grupa społeczna o określonych przywilejach, której istnienie jest usankcjonowane prawnie i religijnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • najniższa, odrębna, osobna, pogardzana, uprzywilejowana, wyższa, zamknięta kasta; kasta kapłańska
  • kasta kapłanów

Cytaty

W Indiach istniała kastowość i system familijny; z jednej strony kasta braminów, bogatych i uprzywilejowanych, z drugiej strony biedna i pozbawiona praw warstwa pariasów.

źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996

[...] w Indiach żona wchodzi do rodziny męża, przyjmuje jego kastę i pozycję społeczną.

źródło: NKJP: Robert Stefanicki: Sonia Gandhi, Gazeta Wyborcza, 1999-07-03

Był więc braminem, może zbuntowanym, ale pozostawał w najwyższej kaście.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Na bosaka wszedł do środka, przesuwając się w długiej kolejce, złożonej głównie z Hindusów. Bardzo elegancko ubrani, sprawiają wrażenie, że należą do wyższych kast i bogatszych grup społecznych.

źródło: NKJP: Max Cegielski: Masala, 2002

W Indiach system kast jest wciąż bardzo silny.

źródło: NKJP: Beata Pawlak: Matka Teresa, Gazeta Wyborcza, 1997-09-13

Składnia

bez ograniczeń + kasta +
(KOGO)
bez ograniczeń + kasta +
(CZYJA)

2. w społeczeństwie

Definicja

grupa społeczna wyróżniająca spośród innych przywilejami, statusem materialnym lub zawodem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • najniższa, odrębna, osobna, pogardzana, uprzywilejowana, wyższa, zamknięta kasta; kasta oficerska, rządząca

Cytaty

Boją się, że im się zarzuci poniewieranie ludźmi spoza ich kasty, ponieważ właśnie to robią. Są uprzywilejowani, ale wyczuleni na wytykanie im przywilejów.

źródło: NKJP: Maria Kruczkowska: Wojtek w Eton, Gazeta Wyborcza, 1996-04-19

Oboje należą do wymierającej kasty byłych wielkich posiadaczy.

źródło: NKJP: Mirosław Banasiak: Kuba, Gazeta Wyborcza, 1998-01-09

Dziś elita Christianii mieszka w otoczonych ogródkami eleganckich domkach, które przejęła po kaście oficerskiej lub wybudowała sama.

źródło: NKJP: Grzegorz Górny: W narkotykowym raju, Ozon, nr 21, 2005

Prof. Szczepański z AGH jest przeciw tworzeniu kast na uczelniach. - Powinniśmy walczyć o integrację środowiska, a nie odwrotnie - mówi.

źródło: NKJP: Wojciech Staszewski, Renata Gluza, Michał Bauer: Uniwersytet Warszawski poszedł za ciosem i postanowił się zmienić, Gazeta Wyborcza, 1995-02-13

Składnia

bez ograniczeń + kasta +
(KOGO)
bez ograniczeń + kasta +
(CZYJA)

3. wśród owadów

Definicja

biol. 
w niektórych gatunkach owadów grupa osobników przystosowana do pełnienia określonych funkcji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt owady

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Cytaty

Ale do największych poświęceń dochodzi wśród kast obrońców (żołnierzy) u mrówek, os, pszczół i termitów.

źródło: NKJP: Marcin Ryszkiewicz: Głupstwa robią tylko najmądrzejsi, Gazeta Wyborcza, 1996-03-15

Robotnice mrówek z reguły wykazują daleko posuniętą zmienność rozmiarów ciała i pokroju głowy. W licznych przypadkach doprowadziło to do pojawienia się kast rozdzielonych mniej lub bardziej wyrazistymi lukami.

źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na ziemi: wprowadzenie do paleobiologii, 1992

Zjawisko kast rozpowszechnione jest u społecznych owadów - błonkówek: os, mrówek i pszczół oraz u termitów.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + kasta +
(CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 30.04.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj