UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

świstek

Chronologizacja

1700, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. świstek
świstki
D. świstka
świstków
C. świstkowi
świstkom
B. świstek
świstki
N. świstkiem
świstkami
Ms. świstku
świstkach
W. świstku
świstki

Pochodzenie

Zob. świstać

1. karteczka

Definicja

pot. 
mała kartka papieru

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  karteczka
hiperonimy:  kartka

Połączenia

  • świstek papieru

Cytaty

Kazano mu na świstku papieru coś tam napisać.

źródło: NKJP: Wiesław Ziobro: Błądzenie, Dziennik Polski, 2006-03-17

Poprosił o przywiezienie mu do szpitala kilku drobiazgów z domu, trochę pożartował. Bez tego nie umiał żyć. Na świstku papieru napisał czułą kartkę do Aliny Kowalczykowej, życząc jej szybkiego powrotu do zdrowia i zapewniając, że sam czuje się dobrze.

źródło: NKJP: Janina Kumaniecka: Saga rodu Słonimskich, 2003

Z trudem odnalazł świstek z telefonem, zadzwonił. Umówili się za pół godziny w komendzie.

źródło: NKJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Góralskie tango, 1978

Może do takiego uporządkowania rzeczywistości wokół siebie niepotrzebny jest kalendarz? Sam wiele rzeczy notuję na świstkach i jakoś żyję.

źródło: NKJP: Swoje wiem, Dziennik Polski, 2001-05-26

2. dokument

Definicja

pot.  pejorat. 
dokument urzędowy oceniany przez mówiącego jako mało ważny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  dokument

Połączenia

  • bezużyteczny, bezwartościowy, znaczący; urzędowy świstek
  • podpisać, wypisać świstek

Cytaty

Pijąc kawę, wystukałem numer „Kruka”. Jurek już był i Basia połączyła mnie z nim, nie odmawiając sobie przyjemności przypomnienia mi, że mam podpisać te nieszczęsne świstki dla urzędu skarbowego.

źródło: NKJP: Michał Bielecki: Siostra Komandosa, 1997

Nakrzyczała na strażników, zamachała jakimś świstkiem z pieczątką i wyszła.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Nowy Autor pisze nowe przygody, Gazeta Wyborcza, 1998-04-03

Zwróciłem się do oficera i poprosiłem o przepustkę, aby przynieść papier z magazynu. Zaopatrzony w urzędowy świstek ukoronowany czarnym, drapieżnym ptakiem, minąłem wszystkie bramy i wszedłem na teren [...] cmentarza.

źródło: NKJP: Józef Bau: Czas zbezczeszczenia, 2006

3. ulotka

Definicja

pot. 
ulotka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ulotka

Cytaty

Przed Uniwersytetem Warszawskim rozsypano ulotki: „Kto naprawdę rządzi «Solidarnością»?”. A więc: wnuk rabina i ukraiński rezun, morderca pięciuset tysięcy Polaków. Autorzy wydawanych systematycznie świstków nie muszą nic wymyślać. Wystarczy przepisywać to, co już dawniej sugerowali.

źródło: NKJP: Ryszard Marek Groński: Nauka pływania dla topielców, 1999

Poller spojrzał z mostu na panoramę Zaodrza i przypomniał sobie nagle ulotkę, którą przechwyciło gestapo. Ulotki rozpowszechniano wśród cudzoziemskich robotników. „Wrocław był i będzie polski” - głosił świstek.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967

- Otrzymuję całe tony ulotek - skarży się nasza Czytelniczka, mieszkająca przy ul. Bieżanowskiej. - Nie pomaga, gdy mówię osobom roznoszącym takie świstki, że nie chcę ich więcej otrzymywać. To oburzające, żebym nie mogła decydować o swojej skrzynce pocztowej!

źródło: NKJP: (KUF): Krótko, Dziennik Polski, 2008-11-28

Wiedzą - i my wiemy - że nie wszystkich oficerów wyłapano. Są powielacze, na których drukuje się wysłuchane w tajemnicy i wbrew zakazowi alianckie komunikaty. Są kolporterzy, którzy te świstki roznoszą.

źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 1946

Data ostatniej modyfikacji: 01.09.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj