Chronologizacja
Pochodzenie
Kalka niem. durchschnittlich 'przeciętny; zwykły, zwyczajny, pospolity' (od niem. Durchschnitt 'przekrój, przecięcie')
1. Europejczyk
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
synonimy: | statystyczny, typowy |
Połączenia
- przeciętny człowiek, czytelnik, internauta, inwestor, katolik, kibic, klient, konsument, Kowalski, mieszkaniec, nabywca, obserwator, obywatel, odbiorca, pracownik, student, śmiertelnik, telewidz, turysta, widz, wyborca, zjadacz chleba; Europejczyk, Amerykanin, Polak, Niemiec...; przeciętna rodzina; Polka, Niemka...; przeciętne mieszkanie, gospodarstwo domowe
Cytaty
Przeciętny Polak miał na początku lat osiemdziesiątych do dyspozycji dwuipółkilogramową kartkę na mięso na miesiąc. źródło: NKJP: Jarosław Józef Szczepański: Górnik polski, 2005 |
|
W tej chwili każdy z nas nie jest bardziej ograniczony w ruchach i woli niż przeciętny pasażer kolejowy. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946 |
|
[...] życie, jakie my prowadzimy dzisiaj, pod koniec dwudziestego wieku, jest niewyobrażalnym luksusem w porównaniu z przeciętną egzystencją przeciętnego mieszkańca naszego kraju sprzed sześciuset czy siedmiuset laty. źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1999 |
|
Kola domyślił się, że muszą znajdować się w baszcie karpackiego zamczyska, mniej więcej na wysokości ósmego piętra przeciętnej kamienicy. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przeciętny |
przeciętny |
przeciętny |
przeciętne |
przeciętna |
D. | przeciętnego |
przeciętnego |
przeciętnego |
przeciętnego |
przeciętnej |
C. | przeciętnemu |
przeciętnemu |
przeciętnemu |
przeciętnemu |
przeciętnej |
B. | przeciętnego |
przeciętnego |
przeciętny |
przeciętne |
przeciętną |
N. | przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętną |
Ms. | przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnej |
W. | przeciętny |
przeciętny |
przeciętny |
przeciętne |
przeciętna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przeciętni |
przeciętni |
przeciętne |
przeciętne |
D. | przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętnych |
C. | przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
B. | przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętne |
N. | przeciętnymi |
przeciętnymi |
przeciętnymi |
przeciętnymi |
Ms. | przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętnych |
W. | przeciętni |
przeciętni |
przeciętne |
przeciętne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przeciętniejszy |
przeciętniejszy |
przeciętniejszy |
przeciętniejsze |
przeciętniejsza |
D. | przeciętniejszego |
przeciętniejszego |
przeciętniejszego |
przeciętniejszego |
przeciętniejszej |
C. | przeciętniejszemu |
przeciętniejszemu |
przeciętniejszemu |
przeciętniejszemu |
przeciętniejszej |
B. | przeciętniejszego |
przeciętniejszego |
przeciętniejszy |
przeciętniejsze |
przeciętniejszą |
N. | przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszą |
Ms. | przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przeciętniejsi |
przeciętniejsi |
przeciętniejsze |
przeciętniejsze |
D. | przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
C. | przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
B. | przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
przeciętniejsze |
N. | przeciętniejszymi |
przeciętniejszymi |
przeciętniejszymi |
przeciętniejszymi |
Ms. | przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
2. uczeń
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
antonimy: | eminentny, nieprzeciętny, wybitny |
Połączenia
- przeciętny lekarz, polityk, uczeń, zespół; film, samochód; przeciętna wiedza
- dość, raczej przeciętny
Cytaty
Widziałem go trzeci raz, ale gdybym zobaczył pięć albo dziesięć razy, też bym go pewnie nie potrafił opisać. Był absolutnie przeciętny. Tak jakby natura uparła się na jego przykładzie stworzyć okaz uśredniony. Nic w jego twarzy ani sylwetce nie raziło ani nie przyciągało. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S.A., 1997 |
|
Mówiliście przecież, że chodzi o osoby wartościowe, a ja jestem dość przeciętną i niewybitną jednostką w moim narodzie, może nawet gorzej... źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946 |
|
W tym, co piszesz, rozpacz może więc być - odwrotnie niż w potocznych wyobrażeniach - płytka jak kałuża [...]. I nie ma na to rady, bo taka właśnie jest prawda, nie do zaakceptowania przez przeciętne umysły! źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996 |
|
Ze studia, bardzo zresztą przeciętnego, ciągle musieliśmy wychodzić, bo obsługiwało też lokalną stację radiową. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przeciętny |
przeciętny |
przeciętny |
przeciętne |
przeciętna |
D. | przeciętnego |
przeciętnego |
przeciętnego |
przeciętnego |
przeciętnej |
C. | przeciętnemu |
przeciętnemu |
przeciętnemu |
przeciętnemu |
przeciętnej |
B. | przeciętnego |
przeciętnego |
przeciętny |
przeciętne |
przeciętną |
N. | przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętną |
Ms. | przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnej |
W. | przeciętny |
przeciętny |
przeciętny |
przeciętne |
przeciętna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przeciętni |
przeciętni |
przeciętne |
przeciętne |
D. | przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętnych |
C. | przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
B. | przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętne |
N. | przeciętnymi |
przeciętnymi |
przeciętnymi |
przeciętnymi |
Ms. | przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętnych |
W. | przeciętni |
przeciętni |
przeciętne |
przeciętne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przeciętniejszy |
przeciętniejszy |
przeciętniejszy |
przeciętniejsze |
przeciętniejsza |
D. | przeciętniejszego |
przeciętniejszego |
przeciętniejszego |
przeciętniejszego |
przeciętniejszej |
C. | przeciętniejszemu |
przeciętniejszemu |
przeciętniejszemu |
przeciętniejszemu |
przeciętniejszej |
B. | przeciętniejszego |
przeciętniejszego |
przeciętniejszy |
przeciętniejsze |
przeciętniejszą |
N. | przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszą |
Ms. | przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przeciętniejsi |
przeciętniejsi |
przeciętniejsze |
przeciętniejsze |
D. | przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
C. | przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
przeciętniejszym |
B. | przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
przeciętniejsze |
N. | przeciętniejszymi |
przeciętniejszymi |
przeciętniejszymi |
przeciętniejszymi |
Ms. | przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
przeciętniejszych |
3. wiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie
Relacje znaczeniowe
synonimy: | średni |
Połączenia
- przeciętny czas, nakład, wiek, wskaźnik, współczynnik; koszt, dochód, zarobek, czynsz; przeciętna długość, długość życia, ilość, liczba, powierzchnia, prędkość, szybkość, wartość, wielkość, wydajność, wysokość; cena, emerytura, kwota, pensja, płaca, renta, składka, stawka; przeciętne obciążenie, odchylenie, zatrudnienie; oprocentowanie, świadczenie, uposażenie, wynagrodzenie; przeciętne wyniki; wydatki, zarobki
Cytaty
Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. źródło: NKJP: Sejm RP: Kodeks Pracy |
|
Wobec postępu w dziedzinie medycyny - nowoczesne sposoby stawiania diagnozy i prowadzenia terapii, wydłużanie przeciętnego trwania życia - zagwarantowanie przez państwo „bezpłatnych” usług medycznych jest coraz trudniejsze. źródło: NKJP: Stanisław Owsiak: Finanse publiczne, 1998 |
|
Przeciętna produkcja olejków eukaliptusowych w Australii wynosi około 700 ton rocznie. źródło: NKJP: Joanna Kośmider, Barbara Mazur-Chrzanowska, Bartosz Wyszyński: Odory, 2002 |
|
Uzbrojeni byli tak jak pierwsze szeregi piechoty atakującej wroga, w oszczepy dłuższe niż przeciętny wzrost człowieka. źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1996 |
|
Przeciętna długość lisa, mierzona razem z kitą, wynosi ok. 115 cm (95-135 cm), w tym kita ma ok. 40-50 cm. źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1996 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przeciętny |
przeciętny |
przeciętny |
przeciętne |
przeciętna |
D. | przeciętnego |
przeciętnego |
przeciętnego |
przeciętnego |
przeciętnej |
C. | przeciętnemu |
przeciętnemu |
przeciętnemu |
przeciętnemu |
przeciętnej |
B. | przeciętnego |
przeciętnego |
przeciętny |
przeciętne |
przeciętną |
N. | przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętną |
Ms. | przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnej |
W. | przeciętny |
przeciętny |
przeciętny |
przeciętne |
przeciętna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przeciętni |
przeciętni |
przeciętne |
przeciętne |
D. | przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętnych |
C. | przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
przeciętnym |
B. | przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętne |
N. | przeciętnymi |
przeciętnymi |
przeciętnymi |
przeciętnymi |
Ms. | przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętnych |
przeciętnych |
W. | przeciętni |
przeciętni |
przeciętne |
przeciętne |