UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rocznica

Chronologizacja

2 połowa XVI w., SPXVI
Odnotowany w znaczeniu: 'uroczystość mająca miejsce w rok po czyjejś śmierci'.

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rocznica
rocznice
D. rocznicy
rocznic
C. rocznicy
rocznicom
B. rocznicę
rocznice
N. rocznicą
rocznicami
Ms. rocznicy
rocznicach
W. rocznico
rocznice

Pochodzenie

Zob. rok

1.a data

Definicja

przypadający dokładnie rok lub więcej lat po jakimś wydarzeniu dzień, którego datę pamiętamy ze względu na to wydarzenie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu kalendarz i miary czasu

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja uroczystości i święta

Połączenia

  • kolejna, ostatnia; okrągła; piękna, ważna, wyjątkowa rocznica; rocznica narodowa, państwowa; najważniejsze, wielkie; rozmaite rocznice
  • piąta, osiemdziesiąta, setna... rocznica
  • rocznica chrztu, ślubu, śmierci, urodzin; bitwy jakiejś, insurekcji kościuszkowskiej, likwidacji getta, napaści sowieckiej, obalenia (dyktatury, komunizmu), obrony (Lwowa), odsieczy wiedeńskiej, odzyskania niepodległości, oswobodzenia (obozu), pogromu, rewolucji, upadku (komunizmu, rządu...), walk, wojny, wybuchu wojny, wydarzeń (czerwcowych, grudniowych...), wyzwolenia (obozu, Polski, Warszawy...), zakończenia (walk, wojny), zamachu, zburzenia (Bastylii, muru berlińskiego), zwycięstwa; lokacji miasta; przyłączenia (Górnego Śląska, miasta...), przyjęcia Polski do Unii, uchwalenia (Konstytucji 3 Maja; Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka...); beatyfikacji, kanonizacji kogoś; narodzin (Chrystusa, Mikołaja Kopernika), otwarcia (linii kolejowej, świątyni...), powstania czegoś, rozpoczęcia czegoś, utworzenia czegoś, założenia czegoś; wynalezienia (druku)
  • dzień; obchody rocznicy
  • rocznica minęła; przypada kiedyś
  • obchodzić, świętować, uczcić, upamiętniać, wspominać rocznicę; celebrować rocznice
  • rocznica zawarcia związku małżeńskiego

Cytaty

W 1909 roku przypadała setna rocznica urodzenia i sześćdziesiąta śmierci wieszcza.

źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006

Od kilku lat obchodzimy rocznice wydarzeń, które decydowały o losach naszego kraju.

źródło: NKJP: Anna Pawełczyńska: Wartości a przemoc: zarys socjologicznej problematyki Oświęcimia, 1973

Postanowiłam kolejną rocznicę ślubu uczcić wśród piwoszy w Monachium.

źródło: NKJP: Listy, CKM, 2000

Składnia

bez ograniczeń + rocznica +
CZEGO

1.b uroczystość

Definicja

uroczystość organizowana z okazji rocznicy - dnia związanego z jakimś wydarzeniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja uroczystości i święta

Połączenia

  • urządzić, zorganizować rocznicę
  • przyjechać na rocznicę

Cytaty

„Są pewne osiągnięcia. Szkolnictwo, przemysł ciężki, wyrównanie różnic społecznych”. I te różne komitety współpracy z... O tym to przemawiasz na rocznicach?

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 1, 1986

Podczas stanu wojennego przed pomnikiem odbywały się manifestacje, teraz podczas rocznic spotykają się tu kombatanci.

źródło: NKJP: Dają solidne podstawy, Gazeta Krakowska, 2003-04-01

[...] dorzuca obrazek z rocznicy Grudnia 1970, obchodzonej w 1979 r. Pod bramą stoczni spotkało się wówczas kilkuset robotników, a także grupa studentów UG.

źródło: NKJP: Ryszarda Socha: Z różnych korzeni, Polityka, 2007-12-27

Data ostatniej modyfikacji: 06.02.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj