UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

umaścić

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. maść

1. kapustę

Definicja

przest. 
dodać tłuszcz do potraw dla wzbogacenia ich walorów odżywczych lub smakowych

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Cytaty

[...] najważniejsze w wigilijnej kapuście jest to, aby była postna [...], można ją umaścić cebulką smażoną na maśle lub oleju [...].

źródło: al/Ula Sobol: Jak zrobić smaczną kapustę na wigilię, 2014-12-22 (nowiny24.pl)

Należy [...] potrawę umaścić skwarkami.

źródło: TsF: Pieróg biłgorajski ma swoje święto, 2019-10-19 (radio.lublin.pl)

Zużyłam dużo mniej masła, bo tylko je posmarowałam pędzelkiem i posłodziłam. Być może gdybym porządnie je umaściła (jak radziła autorka przepisu), byłyby smakowo bliższe pączkom.

źródło: Internet: ilewazy.pl/pieczony-paczek-z-dziurka

Nad miastem krąży widmo głodu. Głód zimą pędzi niezwyciężone wojska Karola XI jak najdalej na prowincję, a i tam masłem chleba nie umaścisz, kury nie zarekwirujesz, bo nic już nie ma.

źródło: Stanisław Poczobut-Odlanicki: Gród nad Niemnem. Wielki przewodnik historyczny po Grodnie. Część I, 2012-11-15 (kresy24.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. umaszczę
umaścimy
2 os. umaścisz
umaścicie
3 os. umaści
umaszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. umaściłem
+(e)m umaścił
umaściłam
+(e)m umaściła
umaściłom
+(e)m umaściło
umaściliśmy
+(e)śmy umaścili
umaściłyśmy
+(e)śmy umaściły
2 os. umaściłeś
+(e)ś umaścił
umaściłaś
+(e)ś umaściła
umaściłoś
+(e)ś umaściło
umaściliście
+(e)ście umaścili
umaściłyście
+(e)ście umaściły
3 os. umaścił
umaściła
umaściło
umaścili
umaściły

bezosobnik: umaszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. umaśćmy
2 os. umaść
umaśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. umaściłbym
bym umaścił
umaściłabym
bym umaściła
umaściłobym
bym umaściło
umaścilibyśmy
byśmy umaścili
umaściłybyśmy
byśmy umaściły
2 os. umaściłbyś
byś umaścił
umaściłabyś
byś umaściła
umaściłobyś
byś umaściło
umaścilibyście
byście umaścili
umaściłybyście
byście umaściły
3 os. umaściłby
by umaścił
umaściłaby
by umaściła
umaściłoby
by umaściło
umaściliby
by umaścili
umaściłyby
by umaściły

bezosobnik: umaszczono by

bezokolicznik: umaścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: umaściwszy

gerundium: umaszczenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. umaszczenie
umaszczenia
D. umaszczenia
umaszczeń
C. umaszczeniu
umaszczeniom
B. umaszczenie
umaszczenia
N. umaszczeniem
umaszczeniami
Ms. umaszczeniu
umaszczeniach
W. umaszczenie
umaszczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: umaszczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. umaszczony
umaszczony
umaszczony
umaszczone
umaszczona
D. umaszczonego
umaszczonego
umaszczonego
umaszczonego
umaszczonej
C. umaszczonemu
umaszczonemu
umaszczonemu
umaszczonemu
umaszczonej
B. umaszczonego
umaszczonego
umaszczony
umaszczone
umaszczoną
N. umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
umaszczoną
Ms. umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
umaszczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. umaszczeni
umaszczeni
umaszczone
umaszczone
D. umaszczonych
umaszczonych
umaszczonych
umaszczonych
C. umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
B. umaszczonych
umaszczonych
umaszczonych
umaszczone
N. umaszczonymi
umaszczonymi
umaszczonymi
umaszczonymi
Ms. umaszczonych
umaszczonych
umaszczonych
umaszczonych

odpowiednik aspektowy: maścić

Składnia

bez ograniczeń + umaścić +
CO + (CZYM)

2. dach

Definicja

przest. 
pokryć dużą ilością farby, bejcy lub lakieru

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pomalować

Cytaty

Proszono mnie o spytanie Szanownego Pana, jak się nazywa smarowidło, którym Pan umaścił dach swojej chałupy – może więc Pan zechce o tym zawiadomić.

źródło: Internet: facebook.com/muzeumtatrzanskie

To był pierwszy metalowy ludek, jakiego kiedykolwiek malowałem. Orzełka z czapki umaściłem, jakby był żyw, a szmatkę na plecach maznąłem w lila i majtkowy błękit.

źródło: Internet: koyoth.blogspot.com

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. umaszczę
umaścimy
2 os. umaścisz
umaścicie
3 os. umaści
umaszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. umaściłem
+(e)m umaścił
umaściłam
+(e)m umaściła
umaściłom
+(e)m umaściło
umaściliśmy
+(e)śmy umaścili
umaściłyśmy
+(e)śmy umaściły
2 os. umaściłeś
+(e)ś umaścił
umaściłaś
+(e)ś umaściła
umaściłoś
+(e)ś umaściło
umaściliście
+(e)ście umaścili
umaściłyście
+(e)ście umaściły
3 os. umaścił
umaściła
umaściło
umaścili
umaściły

bezosobnik: umaszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. umaśćmy
2 os. umaść
umaśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. umaściłbym
bym umaścił
umaściłabym
bym umaściła
umaściłobym
bym umaściło
umaścilibyśmy
byśmy umaścili
umaściłybyśmy
byśmy umaściły
2 os. umaściłbyś
byś umaścił
umaściłabyś
byś umaściła
umaściłobyś
byś umaściło
umaścilibyście
byście umaścili
umaściłybyście
byście umaściły
3 os. umaściłby
by umaścił
umaściłaby
by umaściła
umaściłoby
by umaściło
umaściliby
by umaścili
umaściłyby
by umaściły

bezosobnik: umaszczono by

bezokolicznik: umaścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: umaściwszy

gerundium: umaszczenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. umaszczenie
umaszczenia
D. umaszczenia
umaszczeń
C. umaszczeniu
umaszczeniom
B. umaszczenie
umaszczenia
N. umaszczeniem
umaszczeniami
Ms. umaszczeniu
umaszczeniach
W. umaszczenie
umaszczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: umaszczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. umaszczony
umaszczony
umaszczony
umaszczone
umaszczona
D. umaszczonego
umaszczonego
umaszczonego
umaszczonego
umaszczonej
C. umaszczonemu
umaszczonemu
umaszczonemu
umaszczonemu
umaszczonej
B. umaszczonego
umaszczonego
umaszczony
umaszczone
umaszczoną
N. umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
umaszczoną
Ms. umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
umaszczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. umaszczeni
umaszczeni
umaszczone
umaszczone
D. umaszczonych
umaszczonych
umaszczonych
umaszczonych
C. umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
B. umaszczonych
umaszczonych
umaszczonych
umaszczone
N. umaszczonymi
umaszczonymi
umaszczonymi
umaszczonymi
Ms. umaszczonych
umaszczonych
umaszczonych
umaszczonych

odpowiednik aspektowy: umaszczać

Składnia

bez ograniczeń + umaścić +
CO + (CZYM)

3. psa

Definicja

nadać czemuś określoną barwę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Cytaty

Mam słabość do tych piesków, które natura umaściła nieco niesymetrycznie.

źródło: Internet: szwajcary.com

Pięknie natura je umaściła... Jadalne i trujące, każdy ma swój urok w jesiennym, słonecznym lesie. I ja z rodziną znalazłam czas na zbieranie grzybów.

źródło: Internet: picosico.org

Wyjątkowo umaszczony szczeniaczek (suczka) szuka nowego, bezpiecznego i kochającego domu.

źródło: Tomasz Turczyn: W Starym Krakowie wyjątkowo umaszczony szczeniaczek do wzięcia, 2020-01-16 (slawno.naszemiasto.pl)

Wielobarwnie umaszczone konie spotyka się już na rysunkach naskalnych [...] sprzed 30 tys. lat, i takie właśnie konie były w dawnych czasach najbardziej cenione.

źródło: Internet: pl.wikipedia.org/wiki/Knabstrup

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. umaszczę
umaścimy
2 os. umaścisz
umaścicie
3 os. umaści
umaszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. umaściłem
+(e)m umaścił
umaściłam
+(e)m umaściła
umaściłom
+(e)m umaściło
umaściliśmy
+(e)śmy umaścili
umaściłyśmy
+(e)śmy umaściły
2 os. umaściłeś
+(e)ś umaścił
umaściłaś
+(e)ś umaściła
umaściłoś
+(e)ś umaściło
umaściliście
+(e)ście umaścili
umaściłyście
+(e)ście umaściły
3 os. umaścił
umaściła
umaściło
umaścili
umaściły

bezosobnik: umaszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. umaśćmy
2 os. umaść
umaśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. umaściłbym
bym umaścił
umaściłabym
bym umaściła
umaściłobym
bym umaściło
umaścilibyśmy
byśmy umaścili
umaściłybyśmy
byśmy umaściły
2 os. umaściłbyś
byś umaścił
umaściłabyś
byś umaściła
umaściłobyś
byś umaściło
umaścilibyście
byście umaścili
umaściłybyście
byście umaściły
3 os. umaściłby
by umaścił
umaściłaby
by umaściła
umaściłoby
by umaściło
umaściliby
by umaścili
umaściłyby
by umaściły

bezosobnik: umaszczono by

bezokolicznik: umaścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: umaściwszy

gerundium: umaszczenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. umaszczenie
umaszczenia
D. umaszczenia
umaszczeń
C. umaszczeniu
umaszczeniom
B. umaszczenie
umaszczenia
N. umaszczeniem
umaszczeniami
Ms. umaszczeniu
umaszczeniach
W. umaszczenie
umaszczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: umaszczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. umaszczony
umaszczony
umaszczony
umaszczone
umaszczona
D. umaszczonego
umaszczonego
umaszczonego
umaszczonego
umaszczonej
C. umaszczonemu
umaszczonemu
umaszczonemu
umaszczonemu
umaszczonej
B. umaszczonego
umaszczonego
umaszczony
umaszczone
umaszczoną
N. umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
umaszczoną
Ms. umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
umaszczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. umaszczeni
umaszczeni
umaszczone
umaszczone
D. umaszczonych
umaszczonych
umaszczonych
umaszczonych
C. umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
umaszczonym
B. umaszczonych
umaszczonych
umaszczonych
umaszczone
N. umaszczonymi
umaszczonymi
umaszczonymi
umaszczonymi
Ms. umaszczonych
umaszczonych
umaszczonych
umaszczonych

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + umaścić +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 19.01.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj