UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

stryczek

Chronologizacja

1413, SStp
Inne znaczenie: 'brat ojca'

Pochodzenie

st.pol. stryk 'sznur, powróz'

z śr.-w.-niem. stric 'powróz, więzy, kajdany, sidła'

1. narzędzie śmierci

Definicja

książk. 
sznur zakończony pętlą, służący do wieszania skazańców

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Relacje znaczeniowe

synonimy:  stryk
hiperonimy:  sznur

Połączenia

  • pętla stryczka
  • założyć stryczek
  • odciąć kogoś ze stryczka
  • wisieć, zawisnąć na stryczku

Cytaty

Poczułem ciężki stryczek na szyi, pętlę na karku i podpłynęła mi do ust cała marność naszego żywota, a jednocześnie niespożyte pragnienie, aby żyć, żyć, żyć!

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980

Postanowił się więc powiesić. Wziął sznur, zawiązał na gałęzi nad rzeką, założył stryczek na łeb i... [...] gałąź była licha, złamała się i chłop wpadł do rzeki.

źródło: NKJP: Internet

Chociaż sąd kolonii nie miał prawa zajmować się przestępstwami, których dopuścili się tubylcy wzajemnie przeciwko sobie, wyrok został wydany i w dniu 8 czerwca 1675 roku trzej oskarżeni zawiśli na stryczkach.

źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. stryczek
stryczki
D. stryczka
stryczków
C. stryczkowi
stryczkom
B. stryczek
stryczki
N. stryczkiem
stryczkami
Ms. stryczku
stryczkach
W. stryczku
stryczki

2. kara

Definicja

pot. 
kara śmierci przez powieszenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Relacje znaczeniowe

synonimy:  szubienica
hiperonimy:  kara

Połączenia

  • uniknąć stryczka
  • skazać kogoś na stryczek

Cytaty

Jeśli komisja uzna, że zabijając Haniego, Waluś kierował się pobudkami politycznymi, urodzony w Zakopanem Polak będzie wolny. W przeciwnym wypadku spędzi resztę życia w więzieniu. Stryczek przestał mu grozić, odkąd rok temu zniesiono w RPA karę śmierci.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Południowa Afryka, Gazeta Wyborcza, 1997-12-04

Schwytany na gorącym uczynku koniokrad, zostaje skazany na stryczek.

źródło: NKJP: (MD): Morderca zabija w biały dzień, Dziennik Polski, 2006-04-18

Po wojnie stanął przed Brytyjskim Trybunałem Wojskowym w Hamburgu jako jeden z oskarżonych w pierwszym procesie załogi Ravensbrück. W lutym 1947 skazany został na karę śmierci. [...] uniknął stryczka, popełniając samobójstwo w kwietniu 1947 [...].

źródło: NKJP: Internet

Ponoć spiskował przeciwko carowi i przypuszczalnie za to dostał stryczek.

źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. stryczek
stryczki
D. stryczka
stryczków
C. stryczkowi
stryczkom
B. stryczek
stryczki
N. stryczkiem
stryczkami
Ms. stryczku
stryczkach
W. stryczku
stryczki

Inne uwagi

Zwykle lp

Frazeologizmy

ktoś kręci na siebie bicz
ktoś kręci stryczek na własną szyję
ktoś ukręcił na siebie bicz
ktoś ukręcił stryczek na własną szyję
Data ostatniej modyfikacji: 17.03.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj