UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kabel

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

1. przewód

Definicja

izolowany przewód elektryczny

Pochodzenie

internac.

ang. cable

fr. câble

niem. Kabel

z łac. capulum 'powróz, lina'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia elektryczność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  sznur
hiperonimy:  przewód

Połączenia

  • 2-metrowy, 100-metrowy, 25-żyłowy, gruby, krótki, trójżyłowy; elektryczny, telefoniczny, telewizyjny; aluminiowy, gumowy, miedziany, światłowodowy; napowietrzny, podwodny, podziemny; goły, uszkodzony kabel; kabel antenowy, elektroenergetyczny, energooszczędny, gitarowy, głośnikowy, grzejny, grzewczy, internetowy, radiowy, telekomunikacyjny; kable rozruchowe, zapłonowe
  • kabel alarmu, anteny, instalacji elektrycznej, internetu, kolejki (górskiej, linowej), komputera, lampki, mikrofonu, myszki, słuchawki, systemu alarmowego, monitoringowego, telefonu, telewizji
  • kabel do aparatu, do gniazdka, do instalacji, do komputera, do laptopa, do ładowarki, do maszynki, do monitora, do podłączenia czegoś, do routera, do telefonu, do transmisji danych, obrazów, do wzmacniacza, do zasilania; kabel od anteny, od czajnika, od domofonu, od internetu, od karty sieciowej, od klawiatury, od komputera, od kuchenki elektrycznej, od magnetofonu, od magnetowidu, od monitora, od myszki, od stacyjki, od suszarki, od telefonu, od zasilacza, od zasilania, od żelazka, od żyrandola; kable do drukarki
  • kabel pod wodą, pod ziemią
  • kable na dnie Morza Bałtyckiego
  • kable i druty, kable i mikrofon, kable i przewody, kable i reflektory, kable i rurki, kable i rurociągi, kable i rury, kable i słupy, kable i światłowody; satelita i kabel; bluetooth lub kabel
  • kradzież, zwoje kabla; izolacja, plątanina kabli
  • szpule po kablu
  • kabel leży gdzieś; łączy coś z czymś
  • ciągnąć, kraść, podłączyć/podłączać, przeciąć, rozwinąć, skraść, ukraść, urwać, wyciągnąć kabel; poprowadzić, przegryzać, zrywać, zwinąć kable
  • łączyć, podłączyć, połączyć; bić, dusić, skrępować, udusić, związać kogoś kablem
  • podłączyć do kabla
  • zahaczyć o kabel
  • zwisać na kablu; siedzieć na kablach

Cytaty

Wczoraj przed południem ze zwęglonych ścian wydobywał się jeszcze dym. Z resztek ścian sterczały elektryczne kable.

źródło: NKJP: (PP): Spłonęli podczas snu, Dziennik Polski, 2002-03-05

Mój jedenastoletni syn od kilku lat także przesiaduje przed monitorem [...]. Zabierałam nawet do pracy kabel od komputera, ale on natychmiast po kryjomu kupił drugi.

źródło: NKJP: Dziadkowie, wirus, enter, Wysokie Obcasy, 1999-04-17

W 1993 r. w bardzo istotnych sektorach polskiej gospodarki będą przeprowadzane zmiany własnościowe. Będzie to przemysł kabli i drutów, sektor budownictwa i przemysł stoczniowy.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 29.12.1992

Przypomniał jej się stragan oświetlony zwisającą na kablu żarówką i słowa matki: „Patrz, jak ojciec daleko zaszedł. Ma czystą pracę, za biurkiem”.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kabel
kable
D. kabla
kabli
C. kablowi
kablom
B. kabel
kable
N. kablem
kablami
Ms. kablu
kablach
W. kablu
kable

2. donosiciel

Definicja

pot.  pejorat. 
donosiciel

Pochodzenie

Od: kabel w zn. 'przewód'. W znaczeniu 'donosiciel' wyraz pochodzi z gwary więziennej.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  donosiciel, kablarz, kablownik, konfitura, wtyczka

Cytaty

Napiszę prawdę, ale nie całą, bo bez nazwiska [...] zawsze jednak znajdzie się jakiś kabel, co doniesie, szczególnie w Ameryce [...].

źródło: NKJP: Michał Komar: Bestiariusz codzienny, 2003

Jak by był kablem to by wsypał ich w Utah.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kabel
kable
ndepr
kable
depr
D. kabla
kabli
C. kablowi
kablom
B. kabla
kabli
N. kablem
kablami
Ms. kablu
kablach
W. kablu
kable
ndepr
kable
depr

3. w żeglarstwie

Definicja

żegl. 
jednostka odległości w żeglarstwie

Pochodzenie

ang. cable

z łac. capulum 'powróz, lina'

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miary przestrzeni

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny

Połączenia

  • odległość iluś kabli

Cytaty

[...] jacht minął latarnię Cabo de Hornos w odległości 8 kabli.

źródło: Internet

[...] przestrzeganiem sektora białego zaczynamy się przejmować, kiedy zbliżymy się na odległość rzędu 2 kabli od wejścia.

źródło: Internet

Mila morska dzieli się na 10 kabli (kbl).

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kabel
kable
D. kabla
kabli
C. kablowi
kablom
B. kabel
kable
N. kablem
kablami
Ms. kablu
kablach
W. kablu
kable
Data ostatniej modyfikacji: 02.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj