UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oaza

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

fr. oasis

niem. Oase

z gr. Óasis 'nazwa miejscowości w starożytnym Egipcie (poświadczona u Herodota)'

1. na pustyni

Definicja

obszar na pustyni, na którym - dzięki obecności wody - rosną rośliny, gromadzą się zwierzęta, a nawet osiedlają się ludzie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda klimat

Połączenia

  • afrykańska, egipska, saharyjska; pustynna, zielona; ogromna oaza
  • oaza na pustyni, na Saharze
  • doliny i oazy, wąwozy i oazy
  • dotrzeć do oazy
  • zatrzymać się w oazie

Cytaty

Aby dotrzeć do Naklun, należy znaleźć drogę w labiryncie osad rozsypanych po oazie i szosą, biegnącą wzdłuż porośniętego palmami kanału Józefa, wydostać się na całkiem już pustynną drogę.

źródło: NKJP: Jerzy Ciechanowicz: Góry śpiewające psalmy, Gazeta Wyborcza, 1998-01-30

Zdarzyło się jednak, że doktór z okolicznego miasteczka poradził Indianom, jak wykorzystać gorące źródła na ich posiadłości. Wybudowali hotel, urządzili baseny, zasadzili drzewa — śliczna oaza w środku pustyni, praca i zarobek dla całego plemienia.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Abecadło Miłosza, 1997

Otóż oaza to jest skrawek raju, który można odnaleźć na okrutnej i groźnej pustyni.

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Wielka, większa i największa, 1994

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oaza
oazy
D. oazy
oaz
C. oazie
oazom
B. oazę
oazy
N. oazą
oazami
Ms. oazie
oazach
W. oazo
oazy

2. ciszy

Definicja

miejsce wyjątkowe, wyróżniające się z otoczenia tym, że panujący w nim nastrój i atmosfera są miłe i przyjazne człowiekowi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  enklawa

Połączenia

  • oaza ciszy, dobrobytu, luksusu, polskości, tolerancji, spokoju, szczęścia

Cytaty

Tam gdzie do niedawna była oaza spokoju, dziś ludzie staczali bitwy, żeby dostać się do autobusu [...].

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1998

Dopiero amerykańscy osadnicy przekształcą Teksas w oazę szczęścia i cywilizacji.

źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 2002

Zagłębiony w swoje eseje, Marczyński stawał się nieobecny, żeglował bezpiecznie ponad ponurym realizmem, przenosząc się ku ukochanym wyspom antyku, Krecie, Eubei, Sycylii, ku słonecznym śródziemnomorskim oazom mądrości i dobrego smaku, nim jeszcze zdruzgotali je najeźdźcy z północy.

źródło: NKJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003

Laski to podwarszawska wieś, gdzie więzi społeczne są luźne, gdzie tradycje nie przetrwały. Ale Laski to też Zakład dla Niewidomych, którymi opiekują się siostry, znany jako oaza dobra, miejsce spotkań katolickich intelektualistów.

źródło: NKJP: Anna Bikont: Chrześcijanie i lwy, Gazeta Wyborcza, 1992-07-11

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oaza
oazy
D. oazy
oaz
C. oazie
oazom
B. oazę
oazy
N. oazą
oazami
Ms. oazie
oazach
W. oazo
oazy

Składnia

bez ograniczeń + oaza +
CZEGO

3. nagromadzenie czegoś

Definicja

miejsce, w którym występuje duże skupisko czegoś, co znajduje tam sprzyjające i zachęcające do przebywania warunki

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Cytaty

Kiedyś była to oaza bogatych ginekologów, obrotnych dyrektorów i pułkowników, adwokatów i właścicieli straganów, oddających swoje najlepsze lata morderczej sprawie wykończenia rodzinnego pudełka z garażem i gazowym piecem w piwnicy.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

Ta oaza ptactwa wodnego i wędkarzy mocno urzeka zwłaszcza o tej porze roku.

źródło: NKJP: W gronie i na łonie, Dziennik Polski, 2003-04-22

Teren zamrożony: ani sprzedać, ani się budować. I jak tu mieszkać na takiej zamrożonej ziemi? Góry śmieci, oaza gangsterów. W stare domy, od lat nikt nie inwestował („nie warto, skoro będą zalewać”).

źródło: NKJP: Agata Paruch: Skawce kupię na raty, Dziennik Polski , 2001-09-07 - Oświęcim -

Bo Kanada to oaza imigrantów, tutejsza tolerancja i wyrozumiałość dla wszelkiej inności posunięte są do granic absurdu.

źródło: NKJP: Mój „Dzienniczek Polski”, Dziennik Polski, 1999-04-30

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oaza
oazy
D. oazy
oaz
C. oazie
oazom
B. oazę
oazy
N. oazą
oazami
Ms. oazie
oazach
W. oazo
oazy

Składnia

bez ograniczeń + oaza +
KOGO / CZEGO

4. organizacja

Definicja

rel. 
organizacja przykościelna skupiająca młodzież katolicką w celu pogłębiania wiary i wspólnego spędzania czasu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  organizacja

Połączenia

  • kolega / koleżanka z oazy
  • należeć do oazy
  • działać w oazie

Cytaty

Poczułam, że jestem równa innym ludziom i godna ich uznania dzięki oazie i spotkaniom w kręgu religii.

źródło: NKJP: Elżbieta Dubas: Edukacja dorosłych w sytuacji samotności i osamotnienia, 2000

Religijność nowego stylu, której zalążkiem były Oazy, rozwinęła się właśnie na pieszych pielgrzymkach, a dominować w Polsce zaczęła podczas wizyt Jana Pawła II.

źródło: NKJP: Milena Rachid Chehab, Tomasz Maćkowiak: Fenomen z Polski rodem, Ozon, 16-2005

My sami podczas terapii naszej Oli korzystaliśmy z pomocy wolontariuszy przez dwa lata. Przychodzili młodzi ludzie, których pozyskiwaliśmy w różny sposób, przez oazy czy bezpośrednie docieranie do szkół średnich.

źródło: NKJP: Otwórzmy dla nich nasz świat, Niedziela, 20-1998

Młodzież z oaz nie pali, nie pije, nie bierze narkotyków.

źródło: NKJP: Jacek Brzuszkiewicz: W podstawówce w Łęcznej policja wykryła gang handlarzy narkotykami. Nauczyciele uważają, że w tym momencie ..., Gazeta Wyborcza, 1995-04-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oaza
oazy
D. oazy
oaz
C. oazie
oazom
B. oazę
oazy
N. oazą
oazami
Ms. oazie
oazach
W. oazo
oazy

Informacja normatywna

Zapisywane też wielką literą.

5. obóz

Definicja

rel. 
wakacyjny obóz, na którym młodzież - pod opieką księdza - wypoczywa i modli się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  obóz

Połączenia

  • jeździć na oazy

Cytaty

Jak co roku, część naszych milusińskich przebywa na oazach organizowanych przez nowotarskie parafie [...].

źródło: NKJP: Janusz Stopka: Wykonanie budżetu miasta Nowy Targ za I półrocze 1997 r., Tygodnik Podhalański, 32-1997

Tylko KPN-owca w Jezioranach nie ma, bo autorzy doszli do wniosku, że partia ta nie ma wpływów na wsi. Jest za to dwóch księży: tradycjonalista Malinowski i młodszy Piotrowski, który gra w siatkówkę i organizuje oazy.

źródło: NKJP: Roman Pawłowski: Po mszy, w Jezioranach, Gazeta Wyborcza nr 109, z dnia 1995/05/12

Cztery lata jeździłam na oazy, każda była inna i wyjątkowa. Takie rekolekcje są wspaniałe można zbliżyć się do Boga przez modlitwę, ale także zabawę.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oaza
oazy
D. oazy
oaz
C. oazie
oazom
B. oazę
oazy
N. oazą
oazami
Ms. oazie
oazach
W. oazo
oazy
Data ostatniej modyfikacji: 01.09.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj