UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

prymitywność

Chronologizacja

1872, Czas, nr 143, polona.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny:

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. prymitywność
prymitywności
D. prymitywności
prymitywności
C. prymitywności
prymitywnościom
B. prymitywność
prymitywności
N. prymitywnością
prymitywnościami
Ms. prymitywności
prymitywnościach
W. prymitywności
prymitywności

Inne uwagi

Zwykle lp

1.a jaskiniowca

Definicja

cecha kogoś lub czegoś odznaczającego się niskim stopniem rozwoju biologicznego lub cywilizacyjnego

Pochodzenie

Od: prymitywny 1a

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

Wszyscy państwo wiedzą, że w naszym tysiącleciu homo, jako gatunek, przeżywa swój prymitywny okres rozwoju. Najbardziej charakterystyczne dla tej prymitywności jest to, że cechy płciowe wszystkich homo-osobników wciąż są jeszcze wybitnie zdecydowane, albo samcze, albo samicze.

źródło: NKJP: Stefan Themerson: Wykład profesora Mmaa, 1969

Skoro „jego” Indianie mimo całej swej prymitywności nie ustępowali, przynajmniej potencjalnie, psychiką, intelektem i uczuciami najbardziej cywilizowanym narodom Ziemi, to znaczyć to mogło, że cała ta sfera ich psychiki została im dana jak gdyby awansem, że powstała inaczej niż na drodze doboru naturalnego.

źródło: NKJP: Marcin Ryszkiewicz: Przepis na człowieka, 1996

1.b sprzętu

Definicja

cecha czegoś świadczącego o niskim stopniu rozwoju cywilizacyjnego

Pochodzenie

Od: prymitywny 1a

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

Błąd w pomiarze o ok. 25 kilometrów jest oczywisty, jeśli weźmie się pod uwagę prymitywność dotychczas używanych narzędzi pomiarowych.

źródło: NKJP: Kuba Tatarkiewicz: Felietony, Computerworld (brak daty)

Od kilku lat dopiero kursują na tej trasie superszybkie pociągi elektryczne [...], które dorównują szybkością autobusom i… przedwojennym luxtorpedom i jadą tylko 2 i pół godziny. Jest to skutek nie tyle pokonywania 620 m różnicy wzniesień, ile prymitywności połączenia kolejowego.

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Zakopane i Tatry: przewodnik, 1995

2.a chama

Definicja

pejorat. 
cecha kogoś odznaczającego się ograniczoną inteligencją i brakiem kultury osobistej

Pochodzenie

Od: prymitywny 1a

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:  prymitywizm

Cytaty

Prymitywność oraz okrucieństwo żołnierzy kontrastuje nie tylko z pięknem przyrody, ale także rzekomo ze szczytnymi ideami wypisanymi na sztandarach rewolucji.

źródło: NKJP: Internet

Zgodzę się co do prymitywności emocjonalnej i filozoficznej Amerykanów, ale nie przesadzajmy.

źródło: NKJP: Internet

Może istnieją ludzie do głębi źli, którym nigdy nie będzie dane być dobrymi, ale gros osób to są po prostu prymitywy i tylko ich prymitywność ogranicza im możliwość bycia dobrymi.

źródło: NKJP: Internet

2.b dowcipu

Definicja

pejorat. 
cecha czegoś świadczącego o czyjejś ograniczonej inteligencji i braku kultury osobistej

Pochodzenie

Od: prymitywny 1a

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:  prymitywizm

Cytaty

Europa, jak mówiłem na wstępie, stara się otrząsnąć z dominacji pseudorozrywki, prymitywności i okrucieństwa, płynących szerokim nurtem zza oceanu.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 01.03.1995 r.

Uważam, że twój zachwyt dowodzi prymitywności i braku gustu.

źródło: NKJP: Maria Król-Fijewska: Stanowczo, łagodnie, bez lęku, 1992

3. w sztuce

Definicja

cecha dzieła artystycznego związanego z kierunkiem sztuki, którego przedstawiciele tworzą w sposób spontaniczny i nieprofesjonalny

Pochodzenie

Od: prymityw 3

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

Cytaty

Kategoria sztuki prymitywnej legitymizowała dokonany przez awangardę wybór prymitywności jako stylu artystycznej ekspresji oraz estetykę tego stylu.

źródło: KWJP: Ewa Klekot: Kłopoty ze sztuką ludową. Gust, ideologie, nowoczesność, 2021

Data ostatniej modyfikacji: 21.06.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj