UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

filut

Chronologizacja

1 połowa XVIII w., Kart XVII-XVIII
Inne znaczenie: 'rozbójnik'

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. filut
filuci
ndepr
filuty
depr
D. filuta
filutów
C. filutowi
filutom
B. filuta
filutów
N. filutem
filutami
Ms. filucie
filutach
W. filucie
filuci
ndepr
filuty
depr

Pochodzenie

fr. filou 'oszust'

1. żartowniś

Definicja

książk. 
osoba skłonna do żartów i kokieterii

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Cytaty

Filut z niego był nie lada, ale i gospodarz nie byle jaki. Nieużytki porośnięte jałowcami postanowił zamienić w urodzajne pole.

źródło: Józef Ondrusz: Cudowny chleb: podania, baśnie i opowieści cieszyńskie, 1984 (books.google.pl)

„Żartowniś z pana. Normalnie filut” - napisał [...] do marszałka Sejmu i pokazał kilka przypadków „pokrzykiwań” na sali [...].

źródło: Kuchciński dał „dobre rady” Nitrasowi, 2018-06-09 (wiadomosci.gazeta.pl)

2. oszust

Definicja

książk.  pejorat. 
osoba skłonna do oszustwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Cytaty

Wantuła był chytrym filutem. [...] — Zaraz wytłumaczę — mawiał Wantuła . — Oto proszę se zjeść jabłko, a ja powiem, jak to było [...].

źródło: Gustaw Morcinek: Jan Wantuła, 1959 (books.google.pl)

[...] przekształcił się w kawał pomysłowego filuta umawiającego się z handlarzem garnków, by potem założyć się z kimś naiwnym i zakład wygrać.

źródło: Julian Krzyżanowski: Paralele: studia porównawcze z pogranicza literatury i folkloru, 1961 (books.google.pl)

Dostawał się od razu na margines społeczeństwa i błąkając się wśród ludzi „luźnych”, nieraz stawał się żebrakiem lub, co gorsza, „filutem” i złodziejem.

źródło: Karolina Beylin: Opowieści warszawskie, 1956 (books.google.pl)

Bohomolec przedstawia postać filuta, oszusta, który obejmuje posadę guwernera w ziemiańskim domu Łakomskich, demoralizując bez skrupułów swego ucznia.

źródło: Pamiętnik słowiański, Tom 4, 1954 (books.google.pl)

Data ostatniej modyfikacji: 06.08.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj