UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ześrodkować

Chronologizacja

1825, Kuryer Litewski, nr 113, polona.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ześrodkuję
 ześrodkujemy
2 os. ześrodkujesz
 ześrodkujecie
3 os. ześrodkuje
 ześrodkują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ześrodkowałem
+(e)m ześrodkował
 ześrodkowałam
+(e)m ześrodkowała
 ześrodkowałom
+(e)m ześrodkowało
 ześrodkowaliśmy
+(e)śmy ześrodkowali
 ześrodkowałyśmy
+(e)śmy ześrodkowały
2 os. ześrodkowałeś
+(e)ś ześrodkował
 ześrodkowałaś
+(e)ś ześrodkowała
 ześrodkowałoś
+(e)ś ześrodkowało
 ześrodkowaliście
+(e)ście ześrodkowali
 ześrodkowałyście
+(e)ście ześrodkowały
3 os. ześrodkował
 ześrodkowała
 ześrodkowało
 ześrodkowali
 ześrodkowały

bezosobnik: ześrodkowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ześrodkujmy
2 os. ześrodkuj
 ześrodkujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ześrodkowałbym
bym ześrodkował
 ześrodkowałabym
bym ześrodkowała
 ześrodkowałobym
bym ześrodkowało
 ześrodkowalibyśmy
byśmy ześrodkowali
 ześrodkowałybyśmy
byśmy ześrodkowały
2 os. ześrodkowałbyś
byś ześrodkował
 ześrodkowałabyś
byś ześrodkowała
 ześrodkowałobyś
byś ześrodkowało
 ześrodkowalibyście
byście ześrodkowali
 ześrodkowałybyście
byście ześrodkowały
3 os. ześrodkowałby
by ześrodkował
 ześrodkowałaby
by ześrodkowała
 ześrodkowałoby
by ześrodkowało
 ześrodkowaliby
by ześrodkowali
 ześrodkowałyby
by ześrodkowały

bezosobnik: ześrodkowano by

bezokolicznik: ześrodkować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ześrodkowawszy

gerundium: ześrodkowanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: ześrodkowany

odpowiednik aspektowy: ześrodkowywać

Pochodzenie

Zob. środek

1. w jednym miejscu

Definicja

książk. 
zgromadzić kogoś lub coś w jednym miejscu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  skupić, zogniskować
hiperonimy:  zgromadzić

Cytaty

W trakcie odnowy pozostają: pomnik „Urna”, który zapadł się w ziemię na głębokość prawie 1,5 metra; pomnik ks. kanonika Adamka oraz dwa pomniki na wzgórzu (obok obelisku poległych powstańców styczniowych) - obywatela ziemskiego i sędziego Sądu Apelacyjnego. [...] Wszystkie one są ześrodkowane w starej części cmentarza, przy głównym wejściu.

źródło: NKJP: Dwa lata, 11 obiektów, Dziennik Polski, 2003-10-10

Niemcy, ściągając artylerię, ześrodkowali ogień na las.

źródło: NKJP: Marek Sass, Piotr Paterski: Wojna rozpoczęła się o 6.00, Tygodnik Tucholski, 2007

Ześrodkowany w rejonie Krakowa 7 korpus arcyksięcia Ferdynanda d'Este, brata cesarzowej Austrii, wyrusza 10 kwietnia z zadaniem opanowania Warszawy.

źródło: NKJP: Ryszard Henryk Bochenek: Twierdza Jasna Góra, 1997

Składnia

bez ograniczeń + ześrodkować +
KOGO/CO + GDZIE

2. swoje siły

Definicja

książk. 
skierować swoje myśli i wysiłek na coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  skoncentrować, skupić

Połączenia

  • skupić uwagę, wysiłki

Cytaty

Wydawało się więc logiczne, że kraj nie może być zagrożony, skoro rząd pozwala sobie na zaprzątanie czasu przebudową struktury rolnej w takiej chwili, gdyż w przededniu wojny należałoby ześrodkować wszystkie wysiłki na zaopatrzeniu wojska i kraju.

źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Requiem dla ziemiaństwa, 2003

Tłumacz tak ześrodkował swoją uwagę i energię przy słowach Objawienia, że każda jego praca uboczna duszpasterska i naukowa przesiąknięta była, według opinii jednego z biografów, „zapachem Bożej mowy”.

źródło: NKJP: Jerzy Mirewicz: Współtwórcy Europy, 2003

Składnia

bez ograniczeń + ześrodkować +
CO + na CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 05.10.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN