UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przystawać

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. stać , stawać

1. zatrzymywać się

Definicja

książk.

idąc lub jadąc, zatrzymywać się co jakiś czas na chwilę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

przystawać na chwilę, na moment; na moście, na ulicy; od czasu do czasu; pod drzwiami; przed bramą; przy drodze, przy oknie

Cytaty

	Idziemy na wieś, mówi. Idą główną drogą, przystają niekiedy, do płotów podchodzą sąsiedzi. Ojciec się wita i każe jej się witać. źródło: NKJP: Inga Iwasiów: Bambino, 2008
	Jechali bardzo wolno wzdłuż lasu, przystając co chwila, zbijając się w niezdecydowaną gromadkę, rozpraszając się znowu, niknąc wśród drzew, to znów wypuszczając się ostrożnie do przodu na ściernisko. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955
	Autobus przystaje, przed nami ciężarówka. Wypadek, mówi niepewnie mój sąsiad. źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006
	Smuga i Tomek wysunęli się znacznie do przodu. Od czasu do czasu przystawali w przestronniejszych miejscach i przez lunetę upewniali się, czy krocząca za nimi karawana nie zbacza z właściwego kierunku. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek wśród łowców głów, 1965

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przystaję	przystajemy
2 os.	przystajesz	przystajecie
3 os.	przystaje	przystają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przystawałem +(e)m przystawał	przystawałam +(e)m przystawała	przystawałom +(e)m przystawało	przystawaliśmy +(e)śmy przystawali	przystawałyśmy +(e)śmy przystawały
2 os.	przystawałeś +(e)ś przystawał	przystawałaś +(e)ś przystawała	przystawałoś +(e)ś przystawało	przystawaliście +(e)ście przystawali	przystawałyście +(e)ście przystawały
3 os.	przystawał	przystawała	przystawało	przystawali	przystawały

bezosobnik: przystawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przystawał będę przystawać	będę przystawała będę przystawać	będę przystawało będę przystawać	będziemy przystawali będziemy przystawać	będziemy przystawały będziemy przystawać
2 os.	będziesz przystawał będziesz przystawać	będziesz przystawała będziesz przystawać	będziesz przystawało będziesz przystawać	będziecie przystawali będziecie przystawać	będziecie przystawały będziecie przystawać
3 os.	będzie przystawał będzie przystawać	będzie przystawała będzie przystawać	będzie przystawało będzie przystawać	będą przystawali będą przystawać	będą przystawały będą przystawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przystawajmy
2 os.	przystawaj	przystawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przystawałbym bym przystawał	przystawałabym bym przystawała	przystawałobym bym przystawało	przystawalibyśmy byśmy przystawali	przystawałybyśmy byśmy przystawały
2 os.	przystawałbyś byś przystawał	przystawałabyś byś przystawała	przystawałobyś byś przystawało	przystawalibyście byście przystawali	przystawałybyście byście przystawały
3 os.	przystawałby by przystawał	przystawałaby by przystawała	przystawałoby by przystawało	przystawaliby by przystawali	przystawałyby by przystawały

bezosobnik: przystawano by

bezokolicznik: przystawać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

przystając

gerundium: przystawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przystawanie	przystawania
D.	przystawania	przystawań
C.	przystawaniu	przystawaniom
B.	przystawanie	przystawania
N.	przystawaniem	przystawaniami
Ms.	przystawaniu	przystawaniach
W.	przystawanie	przystawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przystający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przystający	przystający	przystający	przystające	przystająca
D.	przystającego	przystającego	przystającego	przystającego	przystającej
C.	przystającemu	przystającemu	przystającemu	przystającemu	przystającej
B.	przystającego	przystającego	przystający	przystające	przystającą
N.	przystającym	przystającym	przystającym	przystającym	przystającą
Ms.	przystającym	przystającym	przystającym	przystającym	przystającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przystający	przystający	przystające	przystające
D.	przystających	przystających	przystających	przystających
C.	przystającym	przystającym	przystającym	przystającym
B.	przystających	przystających	przystających	przystające
N.	przystającymi	przystającymi	przystającymi	przystającymi
Ms.	przystających	przystających	przystających	przystających

odpowiednik aspektowy: przystanąć

Składnia

przystawać

GDZIE

2. pasować

Definicja

być odpowiednim i dopasowanym do czegoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

przystawać do otoczenia, do potrzeb, do realiów, do rzeczywistości, do standardów, do specyfiki, do warunków, do wymagań, do życia

Cytaty

Nie chciał z Radkiem rozmawiać - może ze względu na gazetę, a może, żeby nie musieć się tłumaczyć, w jaki sposób Żywina, w końcu mało przystający do wzorca dobrego katolika, zdołał go do tego poparcia namówić.

źródło: NKJP: Rafał A. Ziemkiewicz: Żywina, 2008

Najlepszym tekstem tego zbioru jest „Możemy mieć wiele imion”. Właściwie nie przystaje on do całości. Pisany jest na jednym wydechu, zapewne powstał pospiesznie i bez skreśleń.

źródło: NKJP: Ludwik Filip Czech: W krainie banału, Akant , 2009-06

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przystaję	przystajemy
2 os.	przystajesz	przystajecie
3 os.	przystaje	przystają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przystawałem +(e)m przystawał	przystawałam +(e)m przystawała	przystawałom +(e)m przystawało	przystawaliśmy +(e)śmy przystawali	przystawałyśmy +(e)śmy przystawały
2 os.	przystawałeś +(e)ś przystawał	przystawałaś +(e)ś przystawała	przystawałoś +(e)ś przystawało	przystawaliście +(e)ście przystawali	przystawałyście +(e)ście przystawały
3 os.	przystawał	przystawała	przystawało	przystawali	przystawały

bezosobnik: przystawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przystawał będę przystawać	będę przystawała będę przystawać	będę przystawało będę przystawać	będziemy przystawali będziemy przystawać	będziemy przystawały będziemy przystawać
2 os.	będziesz przystawał będziesz przystawać	będziesz przystawała będziesz przystawać	będziesz przystawało będziesz przystawać	będziecie przystawali będziecie przystawać	będziecie przystawały będziecie przystawać
3 os.	będzie przystawał będzie przystawać	będzie przystawała będzie przystawać	będzie przystawało będzie przystawać	będą przystawali będą przystawać	będą przystawały będą przystawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przystawajmy
2 os.	przystawaj	przystawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przystawałbym bym przystawał	przystawałabym bym przystawała	przystawałobym bym przystawało	przystawalibyśmy byśmy przystawali	przystawałybyśmy byśmy przystawały
2 os.	przystawałbyś byś przystawał	przystawałabyś byś przystawała	przystawałobyś byś przystawało	przystawalibyście byście przystawali	przystawałybyście byście przystawały
3 os.	przystawałby by przystawał	przystawałaby by przystawała	przystawałoby by przystawało	przystawaliby by przystawali	przystawałyby by przystawały

bezosobnik: przystawano by

bezokolicznik: przystawać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

przystając

gerundium: przystawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przystawanie	przystawania
D.	przystawania	przystawań
C.	przystawaniu	przystawaniom
B.	przystawanie	przystawania
N.	przystawaniem	przystawaniami
Ms.	przystawaniu	przystawaniach
W.	przystawanie	przystawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przystający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przystający	przystający	przystający	przystające	przystająca
D.	przystającego	przystającego	przystającego	przystającego	przystającej
C.	przystającemu	przystającemu	przystającemu	przystającemu	przystającej
B.	przystającego	przystającego	przystający	przystające	przystającą
N.	przystającym	przystającym	przystającym	przystającym	przystającą
Ms.	przystającym	przystającym	przystającym	przystającym	przystającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przystający	przystający	przystające	przystające
D.	przystających	przystających	przystających	przystających
C.	przystającym	przystającym	przystającym	przystającym
B.	przystających	przystających	przystających	przystające
N.	przystającymi	przystającymi	przystającymi	przystającymi
Ms.	przystających	przystających	przystających	przystających

odpowiednik aspektowy: przystać

Składnia

przystawać

do CZEGO

3. przylegać

Definicja

przylegać ściśle do jakiejś powierzchni

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

do dna

Cytaty

Podlał odrobinką oleju, obserwował. Zdziwił się, że potrawa nie przystaje do dna rondla. Zawsze mu wszystko przystawało, kiedy coś pichcił.

źródło: NKJP: Tamara Bołdak-Janowska: Rytmy polskie i niepolskie : opowiadań naiwnych ciąg dalszy, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przystaję	przystajemy
2 os.	przystajesz	przystajecie
3 os.	przystaje	przystają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przystawałem +(e)m przystawał	przystawałam +(e)m przystawała	przystawałom +(e)m przystawało	przystawaliśmy +(e)śmy przystawali	przystawałyśmy +(e)śmy przystawały
2 os.	przystawałeś +(e)ś przystawał	przystawałaś +(e)ś przystawała	przystawałoś +(e)ś przystawało	przystawaliście +(e)ście przystawali	przystawałyście +(e)ście przystawały
3 os.	przystawał	przystawała	przystawało	przystawali	przystawały

bezosobnik: przystawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przystawał będę przystawać	będę przystawała będę przystawać	będę przystawało będę przystawać	będziemy przystawali będziemy przystawać	będziemy przystawały będziemy przystawać
2 os.	będziesz przystawał będziesz przystawać	będziesz przystawała będziesz przystawać	będziesz przystawało będziesz przystawać	będziecie przystawali będziecie przystawać	będziecie przystawały będziecie przystawać
3 os.	będzie przystawał będzie przystawać	będzie przystawała będzie przystawać	będzie przystawało będzie przystawać	będą przystawali będą przystawać	będą przystawały będą przystawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przystawajmy
2 os.	przystawaj	przystawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przystawałbym bym przystawał	przystawałabym bym przystawała	przystawałobym bym przystawało	przystawalibyśmy byśmy przystawali	przystawałybyśmy byśmy przystawały
2 os.	przystawałbyś byś przystawał	przystawałabyś byś przystawała	przystawałobyś byś przystawało	przystawalibyście byście przystawali	przystawałybyście byście przystawały
3 os.	przystawałby by przystawał	przystawałaby by przystawała	przystawałoby by przystawało	przystawaliby by przystawali	przystawałyby by przystawały

bezosobnik: przystawano by

bezokolicznik: przystawać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

przystając

gerundium: przystawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przystawanie	przystawania
D.	przystawania	przystawań
C.	przystawaniu	przystawaniom
B.	przystawanie	przystawania
N.	przystawaniem	przystawaniami
Ms.	przystawaniu	przystawaniach
W.	przystawanie	przystawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przystający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przystający	przystający	przystający	przystające	przystająca
D.	przystającego	przystającego	przystającego	przystającego	przystającej
C.	przystającemu	przystającemu	przystającemu	przystającemu	przystającej
B.	przystającego	przystającego	przystający	przystające	przystającą
N.	przystającym	przystającym	przystającym	przystającym	przystającą
Ms.	przystającym	przystającym	przystającym	przystającym	przystającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przystający	przystający	przystające	przystające
D.	przystających	przystających	przystających	przystających
C.	przystającym	przystającym	przystającym	przystającym
B.	przystających	przystających	przystających	przystające
N.	przystającymi	przystającymi	przystającymi	przystającymi
Ms.	przystających	przystających	przystających	przystających

odpowiednik aspektowy: przystać

Składnia

przystawać

do CZEGO

4. godzić się na coś

Definicja

godzić się na coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

przystawać na propozycję, na prośby, na warunki

Cytaty

Do końca nie był przekonany, czy dobrze robi, przystając na jej prośby.

źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997

Od lat przyglądamy się gospodarce utracjuszy. Jeżeli nawet sam nie korzystał, musiał przystawać na kompromisy.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przystaję	przystajemy
2 os.	przystajesz	przystajecie
3 os.	przystaje	przystają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przystawałem +(e)m przystawał	przystawałam +(e)m przystawała	przystawałom +(e)m przystawało	przystawaliśmy +(e)śmy przystawali	przystawałyśmy +(e)śmy przystawały
2 os.	przystawałeś +(e)ś przystawał	przystawałaś +(e)ś przystawała	przystawałoś +(e)ś przystawało	przystawaliście +(e)ście przystawali	przystawałyście +(e)ście przystawały
3 os.	przystawał	przystawała	przystawało	przystawali	przystawały

bezosobnik: przystawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przystawał będę przystawać	będę przystawała będę przystawać	będę przystawało będę przystawać	będziemy przystawali będziemy przystawać	będziemy przystawały będziemy przystawać
2 os.	będziesz przystawał będziesz przystawać	będziesz przystawała będziesz przystawać	będziesz przystawało będziesz przystawać	będziecie przystawali będziecie przystawać	będziecie przystawały będziecie przystawać
3 os.	będzie przystawał będzie przystawać	będzie przystawała będzie przystawać	będzie przystawało będzie przystawać	będą przystawali będą przystawać	będą przystawały będą przystawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przystawajmy
2 os.	przystawaj	przystawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przystawałbym bym przystawał	przystawałabym bym przystawała	przystawałobym bym przystawało	przystawalibyśmy byśmy przystawali	przystawałybyśmy byśmy przystawały
2 os.	przystawałbyś byś przystawał	przystawałabyś byś przystawała	przystawałobyś byś przystawało	przystawalibyście byście przystawali	przystawałybyście byście przystawały
3 os.	przystawałby by przystawał	przystawałaby by przystawała	przystawałoby by przystawało	przystawaliby by przystawali	przystawałyby by przystawały

bezosobnik: przystawano by

bezokolicznik: przystawać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

przystając

gerundium: przystawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przystawanie	przystawania
D.	przystawania	przystawań
C.	przystawaniu	przystawaniom
B.	przystawanie	przystawania
N.	przystawaniem	przystawaniami
Ms.	przystawaniu	przystawaniach
W.	przystawanie	przystawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przystający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przystający	przystający	przystający	przystające	przystająca
D.	przystającego	przystającego	przystającego	przystającego	przystającej
C.	przystającemu	przystającemu	przystającemu	przystającemu	przystającej
B.	przystającego	przystającego	przystający	przystające	przystającą
N.	przystającym	przystającym	przystającym	przystającym	przystającą
Ms.	przystającym	przystającym	przystającym	przystającym	przystającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przystający	przystający	przystające	przystające
D.	przystających	przystających	przystających	przystających
C.	przystającym	przystającym	przystającym	przystającym
B.	przystających	przystających	przystających	przystające
N.	przystającymi	przystającymi	przystającymi	przystającymi
Ms.	przystających	przystających	przystających	przystających

odpowiednik aspektowy: przystać

Składnia

Rz_osobowy

przystawać

na CO

5. przyłączać się

Definicja

przyłączać się do jakiejś grupy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

przystawać do grupy, do szajki

Cytaty

Dziecko z natury uległe przystaje do meneli szkolnych. W zachowaniu pojawia się arogancja i lekceważenie innych.

źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006

Ryby na ogół są mało samodzielne i wierzą w dobroć innych. Łatwo przystają do jakiejś grupy młodzieżowej i niejako wtapiają się w nią. Są też łatwym celem dla wszelkiego rodzaju sekt.

źródło: NKJP: Elżbieta Kłobus; Zofia Wieczorek: Z astrologią pod rękę, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przystaję	przystajemy
2 os.	przystajesz	przystajecie
3 os.	przystaje	przystają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przystawałem +(e)m przystawał	przystawałam +(e)m przystawała	przystawałom +(e)m przystawało	przystawaliśmy +(e)śmy przystawali	przystawałyśmy +(e)śmy przystawały
2 os.	przystawałeś +(e)ś przystawał	przystawałaś +(e)ś przystawała	przystawałoś +(e)ś przystawało	przystawaliście +(e)ście przystawali	przystawałyście +(e)ście przystawały
3 os.	przystawał	przystawała	przystawało	przystawali	przystawały

bezosobnik: przystawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przystawał będę przystawać	będę przystawała będę przystawać	będę przystawało będę przystawać	będziemy przystawali będziemy przystawać	będziemy przystawały będziemy przystawać
2 os.	będziesz przystawał będziesz przystawać	będziesz przystawała będziesz przystawać	będziesz przystawało będziesz przystawać	będziecie przystawali będziecie przystawać	będziecie przystawały będziecie przystawać
3 os.	będzie przystawał będzie przystawać	będzie przystawała będzie przystawać	będzie przystawało będzie przystawać	będą przystawali będą przystawać	będą przystawały będą przystawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przystawajmy
2 os.	przystawaj	przystawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przystawałbym bym przystawał	przystawałabym bym przystawała	przystawałobym bym przystawało	przystawalibyśmy byśmy przystawali	przystawałybyśmy byśmy przystawały
2 os.	przystawałbyś byś przystawał	przystawałabyś byś przystawała	przystawałobyś byś przystawało	przystawalibyście byście przystawali	przystawałybyście byście przystawały
3 os.	przystawałby by przystawał	przystawałaby by przystawała	przystawałoby by przystawało	przystawaliby by przystawali	przystawałyby by przystawały

bezosobnik: przystawano by

bezokolicznik: przystawać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

przystając

gerundium: przystawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przystawanie	przystawania
D.	przystawania	przystawań
C.	przystawaniu	przystawaniom
B.	przystawanie	przystawania
N.	przystawaniem	przystawaniami
Ms.	przystawaniu	przystawaniach
W.	przystawanie	przystawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przystający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przystający	przystający	przystający	przystające	przystająca
D.	przystającego	przystającego	przystającego	przystającego	przystającej
C.	przystającemu	przystającemu	przystającemu	przystającemu	przystającej
B.	przystającego	przystającego	przystający	przystające	przystającą
N.	przystającym	przystającym	przystającym	przystającym	przystającą
Ms.	przystającym	przystającym	przystającym	przystającym	przystającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przystający	przystający	przystające	przystające
D.	przystających	przystających	przystających	przystających
C.	przystającym	przystającym	przystającym	przystającym
B.	przystających	przystających	przystających	przystające
N.	przystającymi	przystającymi	przystającymi	przystającymi
Ms.	przystających	przystających	przystających	przystających

odpowiednik aspektowy: przystać

Składnia

przystawać

do KOGO/CZEGO

Data ostatniej modyfikacji: 14.01.2014