UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wymieszać

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob.  mieszać 

1. składniki

Definicja

mieszając, połączyć ze sobą składniki czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zmieszać
hiperonimy:  połączyć

Połączenia

  • wymieszać składniki, zawartość czegoś; całość, wszystko
  • wymieszać łyżeczką, łyżką, mieszadełkiem; ręką
  • wymieszać w mikserze, w misce, w miseczce, w zbiorniku
  • wymieszać grzyby z cebulą, jabłka z cukrem, kaszę z wodą, mąkę z proszkiem do pieczenia, z żółtkami, mleko ze śmietaną, oliwę z octem, sałatkę z sosem; cement z kruszywem, z piaskiem, z wodą, ze żwirem
  • wymieszać delikatnie, dokładnie, intensywnie, lekko, ostrożnie, starannie, szybko; na jednolitą masę; w różnych proporcjach
  • można, należy, trzeba wymieszać
  • wymieszać i dusić, wymieszać i odstawić, wymieszać i ostudzić, wymieszać i podawać, wymieszać i podsmażyć, wymieszać i postawić, wymieszać i wstawić do lodówki, wymieszać i wyłożyć na coś, wymieszać i zagotować; dodać coś i wymieszać, pokroić i wymieszać z czymś, polać czymś i wymieszać, popieprzyć i wymieszać, przecisnąć przez praskę i wymieszać, przyprawić i wymieszać, zalać wodą i wymieszać, zemleć i wymieszać

Cytaty

Wszystkie składniki wymieszać nożem, następnie szybko zagnieść ciasto ręką.

źródło: KWSJP: Helena Ciborowska: Diety w chorobach dzieci, 1996

Z białek ubić sztywną pianę i delikatnie wymieszać z ciastem.

źródło: KWSJP: Teresa Miazgowska: Specjały, 1998, prasa

Wziął niewielką czarkę, nalał do niej sporo wina, które zawczasu przygotował, odmierzył do niego kilkanaście kropel jakiegoś brunatnego płynu, wymieszał i dał choremu do wypicia.

źródło: KWSJP: Wacław Gołembowicz: Wędrowiec, 1963

Domy były lepione z gliny wymieszanej z sieczką i miały kształt stożków otwartych u szczytu.

źródło: KWSJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wymieszam
 wymieszamy
2 os. wymieszasz
 wymieszacie
3 os. wymiesza
 wymieszają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wymieszałem
+(e)m wymieszał
 wymieszałam
+(e)m wymieszała
 wymieszałom
+(e)m wymieszało
 wymieszaliśmy
+(e)śmy wymieszali
 wymieszałyśmy
+(e)śmy wymieszały
2 os. wymieszałeś
+(e)ś wymieszał
 wymieszałaś
+(e)ś wymieszała
 wymieszałoś
+(e)ś wymieszało
 wymieszaliście
+(e)ście wymieszali
 wymieszałyście
+(e)ście wymieszały
3 os. wymieszał
 wymieszała
 wymieszało
 wymieszali
 wymieszały

bezosobnik: wymieszano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wymieszajmy
2 os. wymieszaj
 wymieszajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wymieszałbym
bym wymieszał
 wymieszałabym
bym wymieszała
 wymieszałobym
bym wymieszało
 wymieszalibyśmy
byśmy wymieszali
 wymieszałybyśmy
byśmy wymieszały
2 os. wymieszałbyś
byś wymieszał
 wymieszałabyś
byś wymieszała
 wymieszałobyś
byś wymieszało
 wymieszalibyście
byście wymieszali
 wymieszałybyście
byście wymieszały
3 os. wymieszałby
by wymieszał
 wymieszałaby
by wymieszała
 wymieszałoby
by wymieszało
 wymieszaliby
by wymieszali
 wymieszałyby
by wymieszały

bezosobnik: wymieszano by

bezokolicznik: wymieszać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wymieszawszy

gerundium: wymieszanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wymieszany

odpowiednik aspektowy: mieszać

Składnia

bez ograniczeń + wymieszać +
CO + (z CZYM)

2. style

Definicja

zestawić ze sobą elementy należące do odrębnych całości

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pomieszać, zmieszać
hiperonimy:  zestawić

Połączenia

  • wymieszany repertuar; wymieszana wiedza; wymieszane języki, refleksje, role
  • wymieszanie kultur i cywilizacji; wątków
  • wymieszany szmer ze zgiełkiem; wymieszana nadzieja ze strachem, radość z lękiem, satysfakcja z politowaniem, sympatia ze współczuciem

Cytaty

Z getta łotewskiej mieściny przeszmuglował się do Ameryki. Wymieszał mistykę chasydów z funkcjonalną geometrią Nowego Świata.

źródło: KWSJP: Manuela Gretkowska: Polka, 2001

Okrutnik udawał jagnię, łagodny ostrzył nóż. A wszyscy w oczach mieli wymieszaną nadzieję ze strachem, i to dawało oczom wyraz cichego obłąkania.

źródło: KWSJP: Roman Śliwonik: Wybór opowiadań, 1984

Mówili, krzyczeli i śmiali się, tyle że Wanda śledziła to wszystko ze słabnącą uwagą. Wreszcie dźwięki, jakie ku niej wypuszczali, przybrały postać monotonnego szmeru wymieszanego ze zgiełkiem, co sączył się do pokoju z balkonu.

źródło: KWSJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

Nieznana jakaś katastrofa kosmiczna sprawiła, że świat jest wymieszaniem światła i ciemności, dobra i zła.

źródło: KWSJP: Jerzy Adamski: Świat jako niespełnienie albo Samobójstwo Don Juana, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wymieszam
 wymieszamy
2 os. wymieszasz
 wymieszacie
3 os. wymiesza
 wymieszają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wymieszałem
+(e)m wymieszał
 wymieszałam
+(e)m wymieszała
 wymieszałom
+(e)m wymieszało
 wymieszaliśmy
+(e)śmy wymieszali
 wymieszałyśmy
+(e)śmy wymieszały
2 os. wymieszałeś
+(e)ś wymieszał
 wymieszałaś
+(e)ś wymieszała
 wymieszałoś
+(e)ś wymieszało
 wymieszaliście
+(e)ście wymieszali
 wymieszałyście
+(e)ście wymieszały
3 os. wymieszał
 wymieszała
 wymieszało
 wymieszali
 wymieszały

bezosobnik: wymieszano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wymieszajmy
2 os. wymieszaj
 wymieszajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wymieszałbym
bym wymieszał
 wymieszałabym
bym wymieszała
 wymieszałobym
bym wymieszało
 wymieszalibyśmy
byśmy wymieszali
 wymieszałybyśmy
byśmy wymieszały
2 os. wymieszałbyś
byś wymieszał
 wymieszałabyś
byś wymieszała
 wymieszałobyś
byś wymieszało
 wymieszalibyście
byście wymieszali
 wymieszałybyście
byście wymieszały
3 os. wymieszałby
by wymieszał
 wymieszałaby
by wymieszała
 wymieszałoby
by wymieszało
 wymieszaliby
by wymieszali
 wymieszałyby
by wymieszały

bezosobnik: wymieszano by

bezokolicznik: wymieszać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wymieszawszy

gerundium: wymieszanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wymieszany

odpowiednik aspektowy: mieszać

Składnia

bez ograniczeń + wymieszać +
CO + (z CZYM)
bez ograniczeń + wymieszać +
CO[sub]pl[/sub]

3. ludzi

Definicja

umieścić razem osoby lub rzeczy o różnych cechach

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  połączyć

Połączenia

  • wymieszać ludzi
  • wymieszanie rodzin

Cytaty

Wojna przerzuciła miliony naszych ludzi poprzez różne kraje i kontynenty, wymieszała miliony ludzi wewnątrz kraju.

źródło: KWSJP: Ks. Michał Rękas: Sprawy pasterskie i religijno-społeczen1947, prasa

To nie jest teren rezerwowany wyłącznie dla osadników wojskowych jak pas nadgraniczny. Wymieszani są, cywile i byli żołnierze.

źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Po burzy jest pogoda, 1966

Klasy w tamtych latach były bardzo liczne [...] i nader wymieszane, zwłaszcza pod względem uzdolnień.

źródło: KWSJP: Tomasz Raczek: Pies na telewizję, 1999

W krajobrazie wyróżnia się aleja z klonu pospolitego wymieszanego pojedynczo z młodymi lipami wielkolistnymi i sporadycznie występującymi jesionami pospolitymi.

źródło: KWSJP: Janusz Bazarnik: Wokół nas, 1997, prasa

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wymieszam
 wymieszamy
2 os. wymieszasz
 wymieszacie
3 os. wymiesza
 wymieszają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wymieszałem
+(e)m wymieszał
 wymieszałam
+(e)m wymieszała
 wymieszałom
+(e)m wymieszało
 wymieszaliśmy
+(e)śmy wymieszali
 wymieszałyśmy
+(e)śmy wymieszały
2 os. wymieszałeś
+(e)ś wymieszał
 wymieszałaś
+(e)ś wymieszała
 wymieszałoś
+(e)ś wymieszało
 wymieszaliście
+(e)ście wymieszali
 wymieszałyście
+(e)ście wymieszały
3 os. wymieszał
 wymieszała
 wymieszało
 wymieszali
 wymieszały

bezosobnik: wymieszano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wymieszajmy
2 os. wymieszaj
 wymieszajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wymieszałbym
bym wymieszał
 wymieszałabym
bym wymieszała
 wymieszałobym
bym wymieszało
 wymieszalibyśmy
byśmy wymieszali
 wymieszałybyśmy
byśmy wymieszały
2 os. wymieszałbyś
byś wymieszał
 wymieszałabyś
byś wymieszała
 wymieszałobyś
byś wymieszało
 wymieszalibyście
byście wymieszali
 wymieszałybyście
byście wymieszały
3 os. wymieszałby
by wymieszał
 wymieszałaby
by wymieszała
 wymieszałoby
by wymieszało
 wymieszaliby
by wymieszali
 wymieszałyby
by wymieszały

bezosobnik: wymieszano by

bezokolicznik: wymieszać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wymieszawszy

gerundium: wymieszanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wymieszany

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + wymieszać +
KOGO/CO + (z KIM | z CZYM)
bez ograniczeń + wymieszać +
KOGO[sub]pl[/sub]/CO[sub]pl[/sub]
Data ostatniej modyfikacji: 03.03.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN