UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ceremoniał

Chronologizacja

1649, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ceremoniał
ceremoniały
D. ceremoniału
ceremoniałów
C. ceremoniałowi
ceremoniałom
B. ceremoniał
ceremoniały
N. ceremoniałem
ceremoniałami
Ms. ceremoniale
ceremoniałach
W. ceremoniale
ceremoniały

Pochodzenie

łac. cærimōniālis 'obrzędowy, religijny'

1. obrzęd

Definicja

zespół ustalonych czynności i zachowań powtarzanych podczas obrzędów religijnych, praktyk magicznych, uroczystości i przy okazji szczególnych wydarzeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obrządek, obrzęd, rytuał

Połączenia

  • królewski; łowiecki, myśliwski; magiczny; obowiązujący; pogański; tradycyjny; uroczysty ceremoniał; ceremoniał cesarski, dworski, rycerski; dyplomatyczny; dożynkowy; górniczy; kościelny, liturgiczny; pogrzebowy; sportowy; wojskowy
  • ceremoniał powitań, pożegnań, spotkań, wizyt
  • rytuały i ceremoniał
  • przestrzegać ceremoniału
  • łamać; powtarzać; prowadzić ceremoniał
  • odstępować od ceremoniału

Cytaty

Protokół dyplomatyczny, czyli ceremoniał dyplomatyczny, to zespół zasad postępowania i zachowania przyjęty w stosunkach międzynarodowych.

źródło: NKJP: Tadeusz Rojek: Jak to się je: savoir-vivre przy stole, 1994

Złożenie przysięgi jest obowiązkiem każdego studenta uczelni wojskowej. Uroczysta forma nie odbiega od ceremoniału, jaki stosowany jest w Siłach Zbrojnych RP.

źródło: NKJP: (szad): Studencka przysięga, Dziennik Bałtycki, 1999-09-13

Nowym zwyczajem natomiast jest poświęcanie tornistrów i przyborów szkolnych podczas nabożeństwa inaugurującego rok szkolny. Zwyczaj ten wprowadzony został do ceremoniału Kościoła katolickiego w Polsce w latach osiemdziesiątych XX wieku

źródło: NKJP: Grażyna Pyla: Zwyczaje związane z rozpoczęciem nauki w szkole, Wychowawca nr 165, 2006-09

Strażnicy Straży Marszałkowskiej wykonują również zadania reprezentacyjne, w szczególności w ceremoniale powitań i pożegnań podczas wizyt parlamentarnych oraz asystach honorowych.

źródło: NKJP: Ustawa o Biurze Ochrony Rządu, Dziennik Ustaw, 2001-03-16

Za sprawy jurysdykcyjne (w tym personalne) odpowiada więc watykańska Kongregacja Kościołów Wschodnich i ordynariusz wiernych obrządku ormiańskiego. Natomiast sprawy związane z obrządkiem, a więc ceremoniał Mszy św., sposób jej celebrowania, ceremoniał Sakramentów św., tradycja i kultura ormiańska należą do Komisji Liturgicznej Patriarchatu Kościoła Katolickiego obrządku ormiańskiego z siedzibą w Libanie.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + ceremoniał +
CZEGO
bez ograniczeń + ceremoniał +
JAKI

2. uroczystość

Definicja

oficjalna, ważna uroczystość o podniosłym charakterze przebiegająca zgodnie z określonym porządkiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja uroczystości i święta

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ceremonia, obrzęd

Połączenia

  • oczekiwany; oficjalny ceremoniał; ceremoniał koronacyjny; olimpijski; pogrzebowy, żałobny
  • ceremoniał chrztu, mszy, nabożeństw; koronacji, zaprzysiężenia; oczepin; otrzęsin; oświadczyn; pochówku, pogrzebu; ślubu, zaślubin; uroczystości
  • ceremoniał odbył się
  • odprawiać ceremoniał
  • wziąć udział w ceremoniale

Cytaty

Ceremoniał pogrzebowy odbył się w obrządku prawosławnym, mało prawdopodobne, aby zmarły był właśnie tego wyznania.

źródło: NKJP: mat: Zginął Niemiec, pochowano... Rosjanina ina, Polskapresse (Oddział Prasa Bałtycka) , 2011

Dopiero o godzinie 4 nad ranem oczekiwany ceremoniał ślubu odbył się, zaś uczta weselna trwała jeszcze przez całą środę i czwartek.

źródło: NKJP: Beata Anna Symołon: Ślub rabinówny, Gazeta Radomszczańska, 2009-07-01

Zaczął się ubaw po pachy: zaproszono Józka do tańca, odprawiono z jego udziałem ceremoniał oczepin, a wszystko to dla jaj, nie zważając na protesty, a następnie płacz panny młodej.

źródło: NKJP: Pijana dusza wampa, Dziennik Polski, 1999-03-26

Elementem rozpoczynającym ceremoniał zaślubin był obyczaj błogosławieństwa udzielanego w domu panny młodej. Rodzice i starsi krewni kropili nowożeńców wodą święconą i dopiero później orszak udawał się do kościoła.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2004

W oficjalnym ceremoniale żałobnym w budynku Teatru Narodowego w Bratysławie, oprócz niemal wszystkich czołowych polityków czeskich i słowackich, wzięły udział delegacje parlamentarne i rządowe z ponad 50 krajów.

źródło: NKJP: Andrzej Jagodziński: Połowiczna żałoba, cały wstyd, Gazeta Wyborcza, 1992-11-16

Składnia

bez ograniczeń + ceremoniał +
CZEGO

3. rytuał

Definicja

pot.  żart. 
ogół stałych czynności towarzyszących jakiemuś powtarzającemu się działaniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rytuał

Połączenia

  • codzienny, popołudniowy, poranny, weekendowy ceremoniał
  • ceremoniał dnia; kąpieli; palenia; parzenia herbaty, picia kawy

Cytaty

Jak się żyje z sobą 60 lat, to z dwóch robi się jakby jedna osoba. Przyzwyczajenie te same, potrzeby, cały ceremoniał dnia też.

źródło: NKJP: Izabela Jarosz: Kocham Cię!, Trybuna Śląska, 2003-02-14

Trawnik przed domem to nie tylko element ozdobny. To także cosobotni ceremoniał strzyżenia lub zmiatania opadłych liści.

źródło: NKJP: (PS): Miejsce do życia, Dziennik Polski, 2005-10-08

Zostanę w łóżku, wyobrażając sobie, co będzie: codzienna butelka mleka, pieluszka, soczek, śniadanie, ubieranie, herbata dla Piotra i ceremoniał budzenia go (Pola po nim skacze, ja osłaniam wrzątek, ogólne buzi) i tak rytmicznie do nocy.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004

Ten przymus wykonywania zrytualizowanych ruchów włączenia i oglądania telewizji jest taki sam jak przymus nałogowego palacza, zniewolonego do otwierania paczki papierosów, wyjmowania jednego z nich, wkładania do ust i zapalania oraz wciągania dymku. Cały ten ceremoniał palacza jest odruchem tego samego uzależnienia, co opisany ceremoniał telewizyjny.

źródło: NKJP: Maria Grodecka: Wegetariańskie okruchy, 2007

Składnia

bez ograniczeń + ceremoniał +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 14.07.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj