UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uniwersalny

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uniwersalny
uniwersalny
uniwersalny
uniwersalne
uniwersalna
D. uniwersalnego
uniwersalnego
uniwersalnego
uniwersalnego
uniwersalnej
C. uniwersalnemu
uniwersalnemu
uniwersalnemu
uniwersalnemu
uniwersalnej
B. uniwersalnego
uniwersalnego
uniwersalny
uniwersalne
uniwersalną
N. uniwersalnym
uniwersalnym
uniwersalnym
uniwersalnym
uniwersalną
Ms. uniwersalnym
uniwersalnym
uniwersalnym
uniwersalnym
uniwersalnej
W. uniwersalny
uniwersalny
uniwersalny
uniwersalne
uniwersalna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uniwersalni
uniwersalni
uniwersalne
uniwersalne
D. uniwersalnych
uniwersalnych
uniwersalnych
uniwersalnych
C. uniwersalnym
uniwersalnym
uniwersalnym
uniwersalnym
B. uniwersalnych
uniwersalnych
uniwersalnych
uniwersalne
N. uniwersalnymi
uniwersalnymi
uniwersalnymi
uniwersalnymi
Ms. uniwersalnych
uniwersalnych
uniwersalnych
uniwersalnych
W. uniwersalni
uniwersalni
uniwersalne
uniwersalne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uniwersalniejszy
uniwersalniejszy
uniwersalniejszy
uniwersalniejsze
uniwersalniejsza
D. uniwersalniejszego
uniwersalniejszego
uniwersalniejszego
uniwersalniejszego
uniwersalniejszej
C. uniwersalniejszemu
uniwersalniejszemu
uniwersalniejszemu
uniwersalniejszemu
uniwersalniejszej
B. uniwersalniejszego
uniwersalniejszego
uniwersalniejszy
uniwersalniejsze
uniwersalniejszą
N. uniwersalniejszym
uniwersalniejszym
uniwersalniejszym
uniwersalniejszym
uniwersalniejszą
Ms. uniwersalniejszym
uniwersalniejszym
uniwersalniejszym
uniwersalniejszym
uniwersalniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uniwersalniejsi
uniwersalniejsi
uniwersalniejsze
uniwersalniejsze
D. uniwersalniejszych
uniwersalniejszych
uniwersalniejszych
uniwersalniejszych
C. uniwersalniejszym
uniwersalniejszym
uniwersalniejszym
uniwersalniejszym
B. uniwersalniejszych
uniwersalniejszych
uniwersalniejszych
uniwersalniejsze
N. uniwersalniejszymi
uniwersalniejszymi
uniwersalniejszymi
uniwersalniejszymi
Ms. uniwersalniejszych
uniwersalniejszych
uniwersalniejszych
uniwersalniejszych

Pochodzenie

łac. ūniversālis

1. język

Definicja

wspólny dla wielu różnych ludzi ze względu na zrozumiałość lub odnoszenie się do spraw niezależnych od miejsca, czasu lub innych czynników

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • uniwersalny film, język, mit, obraz, przekaz, przykład, symbol, znak; charakter czegoś, schemat czegoś, wymiar czegoś; walor uniwersalny; uniwersalna historia, idea, książka, kultura, nauka, opowieść, perspektywa, rada, recepta, struktura czegoś, symbolika, sztuka, teoria, wiedza, wymowa; encyklopedia, organizacja uniwersalna; uniwersalne dzieło, przesłanie, zjawisko, znaczenie czegoś; uniwersalne cechy, koncepcje, kryteria, pojęcia, potrzeby, prawa, prawdy, problemy, rozwiązania, tematy, treści, wartości, zasady; kategorie uniwersalne
  • uniwersalny i ponadczasowy, uniwersalny i powszechny

Cytaty

Wierszowany tekst jest zabawny, pełen zrozumiałych dla dzieci prawd uniwersalnych.

źródło: NKJP: Wanda Then: Odkurzanie Kapturka, Dziennik Zachodni, 2002-11-19

Angielski stał się językiem uniwersalnym; mniej więcej jedna trzecia mieszkańców globu zna go w jakimś stopniu.

źródło: NKJP: Język żyje, Polityka, 2000-01-15

Jak wykazują badania, żadna ze zmiennych demograficznych, tj. wiek, płeć, orientacja seksualna, wyznanie, sytuacja finansowa, nie mają wpływu na rodzaj przeżywanych przy zakochaniu uczuć i emocji. Dla wszystkich zakochanych są one uniwersalne.

źródło: NKJP: (meg): Piękniejszy i lepszy, Dziennik Łódzki Kmeg), 2006-04-29

2. lek

Definicja

taki, który może być używany w różnych celach lub sytuacjach

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • uniwersalny bagażnik, klej, klucz, lek, mechanizm, miernik, model, pilot, pojazd, prezent, rozmiar, samochód, sprzęt, system, wzór, zasilacz; uniwersalna funkcja, konstrukcja, maszyna, metoda, przyprawa; uniwersalne auto, lekarstwo, narzędzie, urządzenie, zastosowanie; opony uniwersalne
  • bardzo uniwersalny

Cytaty

Już w czasach starożytnych dziurawiec uważany był za lek uniwersalny na różne choroby. Rzeczywiście, dziurawiec poprawia nastrój, działa przeciwzapalnie, ściągająco, przeciwbakteryjnie i rozkurczowo.

źródło: NKJP: (jog): Dziurawiec karierowicz, Wieczór Wybrzeża, 2001-10-09

Ze względu na to, że śrubokręty są bardzo uniwersalnymi narzędziami i przydają się w wielu miejscach, mężczyźni często wożą je ze sobą w samochodzie [...].

źródło: NKJP: Aurelia Pawlak: Śrubokręty w damskiej torebce Polska Głos Wielkopolski, 2003-10-21

Dżinsowe spodnie i inne elementy ubioru z tej tkaniny mogą być biurowe, plenerowe, a nawet wieczorowe. Można je zestawiać z rzeczami sportowymi i wizytowymi. Dżins jest ciągle niezastąpiony i uniwersalny.

źródło: NKJP: (S): Dżinsowa magia, Gazeta Krakowska, 2002-05-04

3. aktor

Definicja

taki, który zna się na wielu dziedzinach bądź jest aktywny w różnych zakresach działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wszechstronny

Połączenia

  • uniwersalny aktor, artysta, gracz, piłkarz, zawodnik
  • niezwykle uniwersalny

Cytaty

Goya to niezwykle uniwersalny artysta. Jego dzieła nie straciły na aktualności od blisko 200 lat.

źródło: NKJP: DoH: Dwaj wizjonerzy, Nasze Miasto Wrocław, 2002-07-11

[...] jest mistrzem gry teatralnej, uniwersalnym aktorem, który ukrywa się za swym kostiumem i przemienia szybko z polityka w partyzanta i odwrotnie.

źródło: NKJP: Waldemar Wasilewski: Człowiek w arafatce, Trybuna Śląska, 2001-12-07

Obaj są uniwersalnymi zawodnikami mogącymi grać zarówno w pomocy, jak i w ataku.

źródło: NKJP: Jacek Żukowski: Bojarski i Przytuła, Gazeta Krakowska, 2003-12-03

Frazeologizmy

czas uniwersalny
Data ostatniej modyfikacji: 03.02.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj