UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

stójka

Chronologizacja

1817, Dziennik Urzędowy Kommissyi Wojewodztwa Lubelskiego, nr 16, polona.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. stójka
stójki
D. stójki
stójek
C. stójce
stójkom
B. stójkę
stójki
N. stójką
stójkami
Ms. stójce
stójkach
W. stójko
stójki

Pochodzenie

Zob. stać I

1. w bluzce

Definicja

kołnierz w postaci usztywnionego paska okalającego szyję

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  kołnierz

Połączenia

  • ocieplana stójka
  • stójka kołnierza, sutanny
  • bluza, bluzka, kamizelka, koszula, sukienka ze stójką

Cytaty

Miał na sobie rubaszkę, czyli koszulę ze stójką, i spodnie z czerwonymi lampasami, taki strój nosili Kozacy.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008

Dębowe drzwi uchyliły się bezgłośnie i zajrzała sina twarz kamerdynera. Wysoka stójka kołnierza i spiczaste uszy czyniły z niego komiksową parodię Mefista.

źródło: NKJP: Roman Praszyński: Jajojad, 1998

Do koloratki potrzebny jest pektorał czyli coś na kształt śliniaczka, jednak coraz częściej stójka sutanny jest tak uszyta, że koloratkę można włożyć weń bezpośrednio.

źródło: NKJP: Katarzyna Sadura: Przydziałowy zestaw, Trybuna Śląska, 2001-08-03

Jakieś wymyślne kreacje z długimi rękawami, z ciężkich jak brokat materiałów, stójki pod szyją, koronkowe kołnierze [...] - tak się już nikt na żadną okazję, nawet wtedy, nie ubierał.

źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Moje pierwsze samobójstwo i dziewięć innych opowieści, 2006

2. kara

Definicja

pot. 
tortura polegająca na wielogodzinnym staniu bez ruchu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Cytaty

Nigdy nie zapomnę codziennego maltretowania więźniów, kar chłosty, stójki.

źródło: NKJP: (AKR): Góra kryje popioły, Gazeta Krakowska, 2006-04-28

Dowódca plutonu „Czerny” nie cieszył się zbytnią popularnością. Nie odznaczył się w boju, ale na kwaterze zarządzał stójki, przeprowadzał rewizje i starał się bez powodzenia narzucać „dryl zupakowski”.

źródło: NKJP: Kompania B1 Pułku AK Baszta 1939-1944 Tom 1, 2008

Osadzono go w X Pawilonie na Mokotowie. Był to czas stosowania szczególnie brutalnych metod w śledztwie. Stosowano różnego rodzaju bicia, stójki w wodzie, karcery i inne tortury.

źródło: NKJP: Internet

3. na rękach

Definicja

ćwiczenie polegające na utrzymaniu ciężaru ciała w różnych pozycjach, kształtujących równowagę

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Cytaty

[...] ćwiczą, przyjmując zaproponowany przez niego zestaw. Składają się na niego m.in. przysiady, skłony, pompki, szpagat, podciągania na drabinkach, „poziomki”, stójki na rękach, przewrotki na materacu i inne sprawnościowe ćwiczenia.

źródło: NKJP: Krystian Prynda: Jak cieszyć się życiem?, Dziennik Zachodni, 2005-11-04

Przykładowe warianty ćwiczeń kształtujących zdolność równowagi. Różnorodne formy stójek: obunóż, jednonóż (waga, jaskółka) na palcach nóg, na rękach, na piłce lekarskiej, równoważni, ławeczce, przyrządach gimnastycznych [...].

źródło: NKJP: Władimir Ljach: Koszykówka Podręcznik dla studentów Akademii Wychowania Fizycznego część I, 2003

Wreszcie trzecia próba to 1,5-minutowa prezentacja układu choreograficznego, w czasie którego wykonuje się rozmaite ćwiczenia. Ponieważ nie ma elementów obowiązkowych, mówi się o ćwiczeniach preferowanych, są to pompki, krokodylki, stójki, raczej nie wykonuje się elementów akrobatycznych.

źródło: NKJP: Wczoraj i dziś, Dziennik Polski, 1998-07-13

4. w strzelaniu

Definicja

sport. 
w zawodach strzelniczych: oddanie strzału w pozycji stojącej

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Cytaty

Warunki na trasie były trudne, mżyło, ale biegło mi się dobrze, strzelałem też chyba nieźle. Doładowywałem jeden raz na stójce. To mój najlepszy bieg w sztafecie w tym sezonie [...].

źródło: NKJP: Czwórka na piątkę, Dziennik Polski, 1998-02-23

Myślę, że byłam bardzo szybka w pierwszych strzelaniach. W stójce potrzebowałam więcej czasu, nie czułam się pewnie. Musiałam włożyć więcej pracy w to, żeby trafić we wszystkie cele.

źródło: Internet: biathlon.pl

Przed biegiem starałam się wtłuc sobie do głowy, że skupiam się tylko na strzelaniu. Tak też było na pierwszej stójce. Długo mi to szło, ale każdy strzał był wypracowany.

źródło: Internet: skipol.pl

5. w sportach walki

Definicja

sport. 
pozycja, w której zawodnik dotyka podłoża tylko stopami

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

  • pojedynek, walka w stójce

Cytaty

Dozwolone były niemal wszystkie uderzenia [...], chwyty [...] i kopnięcia [...]. Nie wolno natomiast było m.in. uderzać głową i łokciem, w tył głowy i krocze. Pojedynki toczyły się i w stójce, i w parterze.

źródło: NKJP: (FIL): Porażka Nastuli w debiucie, Dziennik Polski, 2005-06-27

K.[...] nastawił się więc na pojedynek w stójce. W pierwszych dwóch rundach obijał rywala ciosami nogami i rękami.

źródło: NKJP: (SU): Rywal odporny na ciosy, Dziennik Zachodni, 2006-04-27

6. psia

Definicja

łow. 
nieruchoma i wyprostowana pozycja ciała psa myśliwskiego, wystawiającego zwierzynę myśliwemu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

  • robić stójkę

Cytaty

Na polach ryżowych przydatne są wyżły (polska nazwa - legawce) specjalnie wyselekcjonowane do łapania górnego wiatru. One zawsze robią efektowną stójkę [...].

źródło: NKJP: Danuta Pawlicka: Kynolog w białym fartuchu, Gazeta Poznańska, 2004-02-27

Zanim taki wybraniec stanie na wystawowym ringu, czekają go tygodnie szkolenia. Musi do perfekcji opanować stójkę. Nawet leciutkie drżenie mięśni pod skórą spowodowane psią emocją, nie ujdzie uwadze sędziów i zaszczytu hodowcy nie przyniesie.

źródło: NKJP: Sławomir Orlicki: Przyjaciel pies, Dziennik Łódzki, 2006-11-17

Podczas zawodów sprawdzano reakcję na strzał, skłonność do pracy w wodzie, posługiwanie się wiatrem, skłonność do wykonywania stójki, a także posłuszeństwo i współpracę z przewodnikiem.

źródło: NKJP: (TAJ): Sprawdzian w terenie, Gazeta Krakowska, 2006-08-16

Data ostatniej modyfikacji: 14.03.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj