Chronologizacja
Pochodzenie
st.pol. chybać 'ruszać się, chwiać się'
1. łódką
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Cytaty
|
Wieczór amarantami barwił niebo, sprężystymi piórami ogromnych liści lekko chybotał powiew. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966 |
|
|
Albo miękkie amortyzatory, które znakomicie spełniają swoje zadanie na dziurawej nawierzchni, wytłumiając i łagodząc wszystkie uderzenia o nierówności, podczas szybkich zakrętów na drodze chyboczą autem tak, że można nabawić się choroby morskiej, albo twarde zawieszenie[...] źródło: NKJP: Piotr Myszor: Magnetyzm równa drogę,Trybuna Śląska, 2001-07-19 |
|
|
To nie pora na chybotanie łódką. źródło: Internet: context.reverso.net |
|
|
Słońce świeci, chybotane wściekłym wichrem. źródło: Jan Alfred Szczepański: Wyprawa do księżycowej ziemi, 1957 (books.google.pl) |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
chyboczę chybotam książk. chybocę |
chyboczemy chybotamy książk. chybocemy |
|||
| 2 os. |
chyboczesz chybotasz książk. chybocesz |
chyboczecie chybotacie książk. chybocecie |
|||
| 3 os. |
chybocze chybota książk. chyboce |
chyboczą chybotają książk. chybocą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
chybotałem +(e)m chybotał |
chybotałam +(e)m chybotała |
chybotałom +(e)m chybotało |
chybotaliśmy +(e)śmy chybotali |
chybotałyśmy +(e)śmy chybotały |
| 2 os. |
chybotałeś +(e)ś chybotał |
chybotałaś +(e)ś chybotała |
chybotałoś +(e)ś chybotało |
chybotaliście +(e)ście chybotali |
chybotałyście +(e)ście chybotały |
| 3 os. |
chybotał |
chybotała |
chybotało |
chybotali |
chybotały |
bezosobnik: chybotano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę chybotał będę chybotać |
będę chybotała będę chybotać |
będę chybotało będę chybotać |
będziemy chybotali będziemy chybotać |
będziemy chybotały będziemy chybotać |
| 2 os. |
będziesz chybotał będziesz chybotać |
będziesz chybotała będziesz chybotać |
będziesz chybotało będziesz chybotać |
będziecie chybotali będziecie chybotać |
będziecie chybotały będziecie chybotać |
| 3 os. |
będzie chybotał będzie chybotać |
będzie chybotała będzie chybotać |
będzie chybotało będzie chybotać |
będą chybotali będą chybotać |
będą chybotały będą chybotać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
chyboczmy chybotajmy |
|
| 2 os. |
chybocz chybotaj |
chyboczcie chybotajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
chybotałbym bym chybotał |
chybotałabym bym chybotała |
chybotałobym bym chybotało |
chybotalibyśmy byśmy chybotali |
chybotałybyśmy byśmy chybotały |
| 2 os. |
chybotałbyś byś chybotał |
chybotałabyś byś chybotała |
chybotałobyś byś chybotało |
chybotalibyście byście chybotali |
chybotałybyście byście chybotały |
| 3 os. |
chybotałby by chybotał |
chybotałaby by chybotała |
chybotałoby by chybotało |
chybotaliby by chybotali |
chybotałyby by chybotały |
bezosobnik: chybotano by
bezokolicznik: chybotać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
chybocząc
chybotając
książk. chybocąc
gerundium: chybotanie
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | chybotanie |
chybotania |
| D. | chybotania |
chybotań |
| C. | chybotaniu |
chybotaniom |
| B. | chybotanie |
chybotania |
| N. | chybotaniem |
chybotaniami |
| Ms. | chybotaniu |
chybotaniach |
| W. | chybotanie |
chybotania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: chyboczący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | chyboczący chybotający książk. chybocący |
chyboczący chybotający książk. chybocący |
chyboczący chybotający książk. chybocący |
chyboczące chybotające książk. chybocące |
chybocząca chybotająca książk. chybocąca |
| D. | chyboczącego chybotającego książk. chybocącego |
chyboczącego chybotającego książk. chybocącego |
chyboczącego chybotającego książk. chybocącego |
chyboczącego chybotającego książk. chybocącego |
chyboczącej chybotającej książk. chybocącej |
| C. | chyboczącemu chybotającemu książk. chybocącemu |
chyboczącemu chybotającemu książk. chybocącemu |
chyboczącemu chybotającemu książk. chybocącemu |
chyboczącemu chybotającemu książk. chybocącemu |
chyboczącej chybotającej książk. chybocącej |
| B. | chyboczącego chybotającego książk. chybocącego |
chyboczącego chybotającego książk. chybocącego |
chyboczący chybotający książk. chybocący |
chyboczące chybotające książk. chybocące |
chyboczącą chybotającą książk. chybocącą |
| N. | chyboczącym chybotającym książk. chybocącym |
chyboczącym chybotającym książk. chybocącym |
chyboczącym chybotającym książk. chybocącym |
chyboczącym chybotającym książk. chybocącym |
chyboczącą chybotającą książk. chybocącą |
| Ms. | chyboczącym chybotającym książk. chybocącym |
chyboczącym chybotającym książk. chybocącym |
chyboczącym chybotającym książk. chybocącym |
chyboczącym chybotającym książk. chybocącym |
chyboczącej chybotającej książk. chybocącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | chyboczący chybotający książk. chybocący |
chyboczący chybotający książk. chybocący |
chyboczące chybotające książk. chybocące |
chyboczące chybotające książk. chybocące |
| D. | chyboczących chybotających książk. chybocących |
chyboczących chybotających książk. chybocących |
chyboczących chybotających książk. chybocących |
chyboczących chybotających książk. chybocących |
| C. | chyboczącym chybotającym książk. chybocącym |
chyboczącym chybotającym książk. chybocącym |
chyboczącym chybotającym książk. chybocącym |
chyboczącym chybotającym książk. chybocącym |
| B. | chyboczących chybotających książk. chybocących |
chyboczących chybotających książk. chybocących |
chyboczących chybotających książk. chybocących |
chyboczące chybotające książk. chybocące |
| N. | chyboczącymi chybotającymi książk. chybocącymi |
chyboczącymi chybotającymi książk. chybocącymi |
chyboczącymi chybotającymi książk. chybocącymi |
chyboczącymi chybotającymi książk. chybocącymi |
| Ms. | chyboczących chybotających książk. chybocących |
chyboczących chybotających książk. chybocących |
chyboczących chybotających książk. chybocących |
chyboczących chybotających książk. chybocących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: chybotany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | chybotany |
chybotany |
chybotany |
chybotane |
chybotana |
| D. | chybotanego |
chybotanego |
chybotanego |
chybotanego |
chybotanej |
| C. | chybotanemu |
chybotanemu |
chybotanemu |
chybotanemu |
chybotanej |
| B. | chybotanego |
chybotanego |
chybotany |
chybotane |
chybotaną |
| N. | chybotanym |
chybotanym |
chybotanym |
chybotanym |
chybotaną |
| Ms. | chybotanym |
chybotanym |
chybotanym |
chybotanym |
chybotanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | chybotani |
chybotani |
chybotane |
chybotane |
| D. | chybotanych |
chybotanych |
chybotanych |
chybotanych |
| C. | chybotanym |
chybotanym |
chybotanym |
chybotanym |
| B. | chybotanych |
chybotanych |
chybotanych |
chybotane |
| N. | chybotanymi |
chybotanymi |
chybotanymi |
chybotanymi |
| Ms. | chybotanych |
chybotanych |
chybotanych |
chybotanych |
Składnia
|
+ | chybotać | + |
CZYM
|
2. o statku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | chwiać się, chybotać się |
Połączenia
- autobus, statek; płomień, światło chybocze
- chybotać na falach, na wietrze
Cytaty
|
Statek chybotał, podskakiwał, jęczał od uderzeń, które to go wyrzucały ponad fale, to znów wtłaczały w głąb. źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949 |
|
|
Macając w nagłej ciemności rękoma, czepiając się z trwogą chyboczących schodów, zeszli na dół. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
|
|
Liście, chybocąc w powietrzu jak monety rzucane na szczęście do fontann albo jak szalupy idące na dno, opadały od czasu do czasu wokół nas na trawę [...] źródło: NKJP: Edward Stachura: Cała jaskrawość, 2006 |
|
|
Wiatr uderzający w skronie, chybotanie auta, którym Martyna starała się omijać co większe dziury i nierówności terenu, robiły jednak swoje. źródło: NKJP: Dariusz Zdrzałka: Nie jestem babochłopem, Trybuna Śląska, 2001-07-20 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
chybocę chyboczę chybotam |
chybocemy chyboczemy chybotamy |
|||
| 2 os. |
chybocesz chyboczesz chybotasz |
chybocecie chyboczecie chybotacie |
|||
| 3 os. |
chyboce chybocze chybota |
chybocą chyboczą chybotają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
chybotałem +(e)m chybotał |
chybotałam +(e)m chybotała |
chybotałom +(e)m chybotało |
chybotaliśmy +(e)śmy chybotali |
chybotałyśmy +(e)śmy chybotały |
| 2 os. |
chybotałeś +(e)ś chybotał |
chybotałaś +(e)ś chybotała |
chybotałoś +(e)ś chybotało |
chybotaliście +(e)ście chybotali |
chybotałyście +(e)ście chybotały |
| 3 os. |
chybotał |
chybotała |
chybotało |
chybotali |
chybotały |
bezosobnik: chybotano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę chybotał będę chybotać |
będę chybotała będę chybotać |
będę chybotało będę chybotać |
będziemy chybotali będziemy chybotać |
będziemy chybotały będziemy chybotać |
| 2 os. |
będziesz chybotał będziesz chybotać |
będziesz chybotała będziesz chybotać |
będziesz chybotało będziesz chybotać |
będziecie chybotali będziecie chybotać |
będziecie chybotały będziecie chybotać |
| 3 os. |
będzie chybotał będzie chybotać |
będzie chybotała będzie chybotać |
będzie chybotało będzie chybotać |
będą chybotali będą chybotać |
będą chybotały będą chybotać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
chyboczmy chybotajmy |
|
| 2 os. |
chybocz chybotaj |
chyboczcie chybotajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
chybotałbym bym chybotał |
chybotałabym bym chybotała |
chybotałobym bym chybotało |
chybotalibyśmy byśmy chybotali |
chybotałybyśmy byśmy chybotały |
| 2 os. |
chybotałbyś byś chybotał |
chybotałabyś byś chybotała |
chybotałobyś byś chybotało |
chybotalibyście byście chybotali |
chybotałybyście byście chybotały |
| 3 os. |
chybotałby by chybotał |
chybotałaby by chybotała |
chybotałoby by chybotało |
chybotaliby by chybotali |
chybotałyby by chybotały |
bezosobnik: chybotano by
bezokolicznik: chybotać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
chybocąc
chybocząc
chybotając
gerundium: chybotanie
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | chybotanie |
chybotania |
| D. | chybotania |
chybotań |
| C. | chybotaniu |
chybotaniom |
| B. | chybotanie |
chybotania |
| N. | chybotaniem |
chybotaniami |
| Ms. | chybotaniu |
chybotaniach |
| W. | chybotanie |
chybotania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: chybocący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | chybocący chyboczący chybotający |
chybocący chyboczący chybotający |
chybocący chyboczący chybotający |
chybocące chyboczące chybotające |
chybocąca chybocząca chybotająca |
| D. | chybocącego chyboczącego chybotającego |
chybocącego chyboczącego chybotającego |
chybocącego chyboczącego chybotającego |
chybocącego chyboczącego chybotającego |
chybocącej chyboczącej chybotającej |
| C. | chybocącemu chyboczącemu chybotającemu |
chybocącemu chyboczącemu chybotającemu |
chybocącemu chyboczącemu chybotającemu |
chybocącemu chyboczącemu chybotającemu |
chybocącej chyboczącej chybotającej |
| B. | chybocącego chyboczącego chybotającego |
chybocącego chyboczącego chybotającego |
chybocący chyboczący chybotający |
chybocące chyboczące chybotające |
chybocącą chyboczącą chybotającą |
| N. | chybocącym chyboczącym chybotającym |
chybocącym chyboczącym chybotającym |
chybocącym chyboczącym chybotającym |
chybocącym chyboczącym chybotającym |
chybocącą chyboczącą chybotającą |
| Ms. | chybocącym chyboczącym chybotającym |
chybocącym chyboczącym chybotającym |
chybocącym chyboczącym chybotającym |
chybocącym chyboczącym chybotającym |
chybocącej chyboczącej chybotającej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | chybocący chyboczący chybotający |
chybocący chyboczący chybotający |
chybocące chyboczące chybotające |
chybocące chyboczące chybotające |
| D. | chybocących chyboczących chybotających |
chybocących chyboczących chybotających |
chybocących chyboczących chybotających |
chybocących chyboczących chybotających |
| C. | chybocącym chyboczącym chybotającym |
chybocącym chyboczącym chybotającym |
chybocącym chyboczącym chybotającym |
chybocącym chyboczącym chybotającym |
| B. | chybocących chyboczących chybotających |
chybocących chyboczących chybotających |
chybocących chyboczących chybotających |
chybocące chyboczące chybotające |
| N. | chybocącymi chyboczącymi chybotającymi |
chybocącymi chyboczącymi chybotającymi |
chybocącymi chyboczącymi chybotającymi |
chybocącymi chyboczącymi chybotającymi |
| Ms. | chybocących chyboczących chybotających |
chybocących chyboczących chybotających |
chybocących chyboczących chybotających |
chybocących chyboczących chybotających |