UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dymnik

Chronologizacja

1564, Mącz

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dymnik
dymniki
D. dymnika
dymników
C. dymnikowi
dymnikom
B. dymnik
dymniki
N. dymnikiem
dymnikami
Ms. dymniku
dymnikach
W. dymniku
dymniki

Pochodzenie

Zob. dym

1. okienko

Definicja

okienko w dachu służące do wentylowania i oświetlania poddasza

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyglądek
hiperonimy:  okienko

Połączenia

  • dymnik na dachu
  • coś wciska się, wpada przez dymnik

Cytaty

Światło dzienne wpadające przez dymnik nabierało charakterystycznego odblasku, załamując się w górze na jasnożółtych ścianach brzozowych.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963

Granicę obu domów wyznacza tylko maleńki murek i półmetrowy może spad dachu. Wyraźnie ciemnieje otwarty dymnik.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

Obiekt ten jest kryty dachem czterospadowym, dranicowym z dymnikami w szczytach.

źródło: NKJP: Adam Marasek: Kraj milczenia i marzenia..., Tygodnik Podhalański, nr 33, 1996

W dymnej chałupie panuje półmrok, dym z pieca snuje się pod dach i wydostaje na zewnątrz przez dymniki u szczytu.

źródło: NKJP: Beata Polakiewicz: Babka z Poczekaja, Gazeta Krakowska, 2002-02-02

Ciepło musiało zapewnić palenisko, rzadziej piec kopułkowy, usytuowane w narożniku. Ponieważ były to chaty kurne, dym uchodził wszelkimi szparami, maleńkimi okiennymi otworami, dymnikiem.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2004

2. rura

Definicja

przewód wentylacyjny wystający nad powierzchnię dachu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  przewód

Cytaty

Kiedy rozgrzanym policzkiem przywierałem do zimnych szyb, widziałem płaski dach żłobka, blaszane dymniki obracające się wokół własnej osi, korony topól ponad oknami naszego domu.

źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005

Strażacy przy okazji przeczyścili facetowi dymnik.

źródło: Internet: zyciesokolowa.pl

3. na pszczoły

Definicja

pszcz. 
przyrząd tłoczący dym, służący do uspokajania pszczół podczas pracy pszczelarza przy ulu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  przyrząd

Cytaty

W białej szacie, w kapeluszu z welonem okrywającym twarz, z dymnikiem w ręku, którym odstraszał pszczoły, chodził od ula do ula, podnosił daszki gontowe, zaglądał do środka i coś tam poprawiał w tym wnętrzu wypełnionym buczeniem rozdrażnionych pszczół.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987

Data ostatniej modyfikacji: 12.07.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj