Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ciemnica |
ciemnice |
|
| D. | ciemnicy |
ciemnic |
|
| C. | ciemnicy |
ciemnicom |
|
| B. | ciemnicę |
ciemnice |
|
| N. | ciemnicą |
ciemnicami |
|
| Ms. | ciemnicy |
ciemnicach |
|
| W. | ciemnico |
ciemnice |
Pochodzenie
1. mrok
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ciemność |
Cytaty
|
Światło zgaszone, kompletna ciemnica, my w łóżku [...] źródło: NKJP: Anita Czupryn: Powinienem był poczekać,Super Express 2006 |
|
|
- Zresztą nie siedzi w pokoju, wyszła na spacer. - W taką ciemnicę? - Ludzie o czystym sumieniu nie boją się ciemności. źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Czarna wdowa atakuje, 2009 |
2.a miejsce
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | więzienie |
Połączenia
- kara ciemnicy
- wtrącić do ciemnicy
- zamknąć/zamykać w ciemnicy
Cytaty
|
Legnicki tyran rzekł mi, że zamierza trzymać bratanka w ciemnicy o chlebie i wodzie. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004 |
|
|
Zamknęli tę hołotę w ciemnicy, obiecali, że zawiadomią, kogo trzeba, i zabrali się wszyscy. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005 |
|
|
Wtrącono go do ciemnicy i skazano - na stos. źródło: NKJP: Józef Hen: Ja, Michał z Montaigne?, 2009 |
|
|
Pod wieżą znajduje się ciemnica i lochy, które pełniły kiedyś funkcję miejskiego więzienia. źródło: NKJP: OZ: Kamionkowe miasto,Nasze Miasto Wrocław 2002-11-28 |
2.b kara
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | kara |
Połączenia
- karać ciemnicą
Cytaty
|
Masowo karano ciemnicą, zakazem otrzymywania listów i paczek. źródło: NKJP: Krzysztof Urbański: Leksykon dziejów ludności żydowskiej Kielc 1789-1999, 2000 |
|
|
Więźniowie skazywani na ciemnicę - tracili poczucie upływu czasu. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Przebierając nogami w zimnym lochu zastanawiałem się nad osobą filozofa Tubalnego.[...] Ale po kilku dniach ciemnicy przyszło mi na myśl inne, bardziej prawdopodobne rozwiązanie. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997 |
|
|
Bardzo ciężkie śledztwo i trzy miesiące ciemnicy o chlebie i wodzie nie złamało jej ani fizycznie, ani duchowo. źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005 |
|
|
Chłosta, ciemnica, głodówka - oto najczęstsze kary, jakimi posługiwano się względem winowajców. źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951 |
3. w kościele
Definicja
Noty o użyciu
Zapisywane też dużą literą Ciemnica .
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem
Połączenia
- przenieść do ciemnicy
Cytaty
|
Po mszy następuje obrzęd przeniesienia Ciała Pańskiego do ciemnicy. źródło: NKJP: Małgorzata Olszewska: Dzień przed męką, Gazeta Krakowska, 2006-04-14 |
|
|
Adoracja w ciemnicy jest wyrazem wdzięczności za eucharystię, jest też czuwaniem w Ogrójcu z Chrystusem zmagającym się z ludzkim lękiem przed bólem i śmiercią. źródło: NKJP: (G):Znaki miłości, Dziennik Polski 2006-04-14 |
|
|
Najświętszy Sakrament przeniesiono z ciemnic do Grobów Pańskich, gdzie jeszcze dzisiaj – w Wielką Sobotę – będzie on nadal uroczyście adorowany przez wiernych. źródło: NKJP: (PACH): Adorują Chrystusa, Gazeta Krakowska, 2005-03-26 |